Zrzeczenie się mandatu przez radnego nie jest tym samym czym jest utrata prawa wybieralności. W takim przypadku rada nie stwierdza wygaśnięcia mandatu w drodze uchwały – wyjaśnił w niedawnym rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewoda Podlaski.
Organ nadzoru kontrolował uchwałę rady powiatu w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego z powodu utraty prawa wybieralności.
W ocenie Wojewody uchwała istotnie narusza prawo, bowiem radny pisemnie zrzekł się mandatu, w następstwie czego komisarz wyborczy wydał postanowienie w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego.
Jak wskazał organ nadzoru, zgodnie z art. 383 § 1 Kodeksu wyborczego, wygaśnięcie mandatu radnego następuje w przypadku:
1) śmierci;
2) utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów;
3) odmowy złożenia ślubowania;
4) pisemnego zrzeczenia się mandatu;
5) naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności;
5a) objęcia urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej;
6) wyboru na wójta, posła na Sejm, senatora albo posła do Parlamentu Europejskiego;
7) niezłożenia w terminach określonych w odrębnych przepisach oświadczenia o swoim stanie majątkowym.
Z kolei art. 383 § 2 Kodeksu wyborczego stanowi, że wygaśnięcie mandatu radnego z przyczyn, o których mowa w § 1 pkt 2 – z wyjątkiem powodów wskazanych w art. 10 § 2 i art. 11 § 2, oraz pkt 3, 5 i 7, stwierdza rada, w drodze uchwały, w terminie miesiąca od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu.
W stanie faktycznym sprawy najistotniejsze jednak jest to, że radny pisemnie zrzekł się mandatu, w następstwie czego komisarz wyborczy wydał postanowienie w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego. Reguluje to art. 383 § 2a Kodeksu wyborczego, zgodnie z którym wygaśnięcie mandatu radnego z dniem wystąpienia przyczyny, o której mowa w § 1 pkt 4 (pisemne zrzeczenie się mandatu) stwierdza komisarz wyborczy, w drodze postanowienia, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu.
Oznacza to, że zrzeczenie się mandatu ma charakter szczególny. Mandat wygasa z chwilą zrzeczenia, a postanowienie komisarza wyborczego tylko potwierdza zaistniały stan.
Tym samym rada powiatu nie mogła stwierdzić wygaśnięcia mandatu radnego, co uzasadniało stwierdzenie przez Wojewodę nieważności uchwały w całości.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podlaskiego z 16.02.2024 r., znak: NK-II.4131.37.2024.AB
Źródło: puw.bip.gov.pl
