Kompleksowe unormowanie działalności parków narodowych, w tym kwestie dotyczące ich finansowania, były głównym tematem, który przedstawili podczas konferencji 30 sierpnia 2021 r. w Warszawie Minister Klimatu i Środowiska Michał Kurtyka oraz wiceminister Małgorzata Golińska, Główny Konserwator Przyrody.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad projektem ustawy o parkach narodowych, którego założeniem jest m.in. podkreślenie rangi parków narodowych w ochronie dziedzictwa przyrodniczego kraju, ale także ochrona dziedzictwa kulturowego. Jak zaznaczył minister Kurtyka, park narodowy pozostanie najwyższą formą ochrony przyrody w Polsce. „Projekt ustawy o parkach narodowych będzie również zawierał rozwiązania w zakresie tworzenia parków narodowych, kładąc duży nacisk na uzyskanie przychylności społeczności lokalnych i samorządów do tej idei” – wyjaśnił. „W 100. rocznicę utworzenia rezerwatów, które stały się zalążkiem pierwszych w Polsce parków narodowych, ogłaszamy największy od 30 lat pakiet zmian dla parków narodowych. To przełom, jeśli chodzi o ich finansowanie – w przyszłorocznym budżecie dotacja dla parków narodowych zostanie zwiększona o 45%” – powiedział minister Kurtyka.
W wyniku zmiany strategii dot. zarządzania parkami narodowymi w Polsce, planuje się utworzenie nowego podmiotu o roboczej nazwie „Polskie Parki Narodowe”, który będzie obejmował Dyrekcję Polskich Parków Narodowych oraz parki narodowe. Polskie Parki Narodowe nadal będą otrzymywały dotacje z budżetu państwa, przeznaczone na realizację zadań związanych z ochroną przyrody. W porównaniu z obowiązującym stanem prawnym nowością w katalogu przychodów Polskich Parków Narodowych będą jednak wpłaty dokonywane przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych z Funduszu Leśnego.
„Dotąd dotacja zabezpieczała ok. 30% potrzeb parków narodowych, po jej zwiększeniu w 2022 r. będzie to już 45%. Zwiększone środki pozwolą m.in. na zwiększenie wynagrodzeń pracowników parków narodowych, realizację działań ochronnych oraz utrzymanie i unowocześnianie infrastruktury parków narodowych” – podkreśliła wiceminister Golińska.
Wiceminister klimatu i środowiska poinformowała, że projekt ustawy zawiera też normy prawne odnoszące się do poprawy nadzoru nad funkcjonowaniem parków narodowych. Celem jest usprawnienie decyzyjności w sprawach merytorycznych oraz administracyjnych. „Zdarzało się, że parki narodowe, będąc odrębnymi jednostkami, natrafiały na problemy z wykonaniem swoich budżetów, z powodów różnych sytuacji losowych. Połączenie ich w jedną jednostkę sprawi, że zaadresowanie szeregu zagadnień związanych z rozliczaniem dotacji lub zysków poszczególnych parków narodowych będzie łatwiejsze, co przyczyni się do poprawy realizacji głównego celu powoływania parków narodowych, czyli ochrony przyrody” – powiedziała.
Wiceminister Golińska wyjaśniła też, że dzięki planowanym zmianom będą możliwe przesunięcia środków finansowych między parkami narodowymi. Planowane jest utworzenie funduszu rezerwowego, który będzie przeznaczany mi.in. na wspomaganie finansowe poszczególnych parków narodowych w sytuacjach kryzysowych (np. spowodowanych sytuacjami losowymi), jak również wspólne przedsięwzięcia Polskich Parków Narodowych. W obowiązującym stanie prawnym jest to niemożliwe, ponieważ parki narodowe są odrębnymi podmiotami prawnymi. Jak dodała wiceminister, mając na uwadze potrzebę zapewnienia profesjonalnej realizacji zadań Polskich Parków Narodowych, wszyscy pracownicy Polskich Parków Narodowych będą tworzyli Służbę Parku Narodowego.
W opracowywanej ustawie mają zostać uregulowane także zagadnienia związane z funkcjonowaniem Straży Parku – formacją powołaną w szczególności do ochrony mienia oraz zwalczania przestępstw i wykroczeń w zakresie ochrony przyrody na obszarze parku narodowego. Straż Parku ma uzyskać nowe kompetencje, dzięki czemu będzie mogła skutecznie i efektywnie realizować swoje zadania.
Źródło: www.gov.pl/klimat
