W zakresie finansowych form współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi należy wskazać zlecanie wykonywania zadań publicznych a także umowy partnerstwa.

Pierwsza z form – zlecanie organizacjom pozarządowym wykonywania zadań publicznych uregulowana  w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie może polegać na:

• Powierzeniu realizacji zadań publicznych wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji. Ma ono miejsce gdy jst przekazuje realizacje danego zadania i w konsekwencji przekazuje także środki na pokrycie całości kosztów jego realizacji
• Wspieranie wykonania zadań publicznych wraz z udzieleniem dotacji na ich dofinansowanie. Wspieranie polega na tym, że to organizacja pozarządowa sama podejmuje się realizacji danego zadania, a samorząd uważając je za konieczne i dlatego przeznacza środki na jego dofinansowanie. Pozostałą część kosztów organizacja pokrywa we własnym zakresie.

Zazwyczaj wspieranie i powierzanie odbywa się po przeprowadzeniu konkursu ofert którego szczegółowe zasady określa ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Jednakże organizacja pozarządowa może także sama złożyć ofertę realizacji zadania publicznego.

Przewidziano także możliwość uproszczonego zlecenia wykonania zadania publicznego – o charakterze lokalnym lub regionalnym - na wniosek organizacji pozarządowej z pominięciem otwartego konkursu ofert przy zachowaniu łącznie następujących warunków:

• wysokość dofinansowania zadania publicznego nie przekracza 10 tys. Złotych
• realizacja zadania publicznego ma nastąpić w okresie nie dłuższym niż 90 dni.

Organizacja przygotowuje i składa ofertę na realizacje zadania publicznego. W przypadku uznania zadania za celowe, organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego przedstawia ofertę do publicznej wiadomości (BIP, siedziba organu, strona internetowa organu). W trakcie 7 dni każda osoba prawna lub fizyczna może zgłaszać swoje uwagi dotyczące oferty. Po upływie 7 dni oraz rozpatrzeniu ew. uwag zawierana jest umowa pomiędzy samorządem a organizacją.

 Uwaga: Dostępność uproszczonego trybu zlecania została ograniczona pod względem finansowym:

• łączna kwota środków finansowych przekazanej tej samej organizacji pozarządowej nie może być wyższa niż 20 tys. złotych
• łączna kwota środków finansowych przekazanych przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego m.in. dla organizacji pozarządowych nie może przekroczyć 20% dotacji planowanych w roku budżetowym na realizację zadań zleconych przez organizacje pozarządowe i inne organizacje wymienione w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

W kwestii drugiej z form współpracy pomiędzy samorządami a organizacjami pozarządowymi jaką są umowy partnerskie należy wskazać iż są one szczególnego rodzaju umowami o współpracy, z reguły na potrzeby realizacji jakiegoś projektu, programu. Strony samodzielnie kształtują warunki tej umowy zgodnie z wynikającą z art. 353 k.c. zasadą swobody umów. Co najważniejsze umowa taka powinna w sposób jasny i konkretny precyzować do czego zobowiązane są strony na jej podstawie. Może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony.

Przykłady:

a. Partnerstwo Społeczne na rzecz Rozwoju Gminy Stare Babice pomiędzy samorządem Gminy Stare Babice i organizacjami pozarządowymi

b. Umowa  o współpracy partnerskiej na rzecz  rozwoju Dolnośląskiej Sieci Doradztwa Pozarządowego pomiędzy  Województwem Dolnośląskim - Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego oraz Dolnośląską Federacją Organizacji Pozarządowych i Stowarzyszeniem-Centrum ds. Katastrof i  Klęsk Żywiołowych „Tratwa”.