Kontrola dokonana przez NIK uświadomiła brak przepisów zawierających kryteria kwalifikowania nieruchomości, których opłaty w pierwszej kolejności powinny być aktualizowane. Zdaniem NIKu, w praktyce sprzyjało to dowolności przy ustalaniu kolejności do przeszacowywania wartości nieruchomości. Brak prawidłowej ewidencji nieruchomości uniemożliwiał też systematyczne aktualizowanie opłat.

NIK negatywnie oceniła również rzetelność ewidencjonowania tych nieruchomości. Kontrola potwierdziła zaniedbania starostów w województwie wielkopolskim w gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa (SP), które zostały ujawnione przez kontrole NIK przeprowadzone w latach ubiegłych. Wg NIK starostowie nierzetelnie ewidencjonowali nieruchomości SP. W dwóch starostwach nie prowadzono ewidencji takich nieruchomości. W pozostałych prowadzona ewidencja nie spełniała wszystkich wymogów ustawowych. Starostowie dwóch powiatów nie wywiązali się z ustawowego obowiązku sporządzenia planów wykorzystania zasobu nieruchomości SP. Stwierdzono również nieobejmowanie kontrolą wewnętrzną oraz nieuwzględnianie w planach audytu wewnętrznego zagadnień związanychz prowadzeniem ewidencji nieruchomości SP i aktualizacją opłat rocznych za użytkowanie wieczyste.

W ocenie NIK wpływ na ujawnione nieprawidłowości miały nieprecyzyjne uregulowania prawne, które nie spełniały dobrze swojej funkcji. W szczególności dotyczy to braku jednolitych zasad ewidencjonowania nieruchomości Skarbu Państwa i kwalifikowania tych nieruchomości do aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste. Stwarzało to ryzyko korupcjogennej dowolności postępowań.

Źródło: "Sprawozdaniu z działalności NIK w 2012 roku", NIK, 2013