Organy władzy publiczne na podstawie ustawy zasadniczej, zobowiązane są działać tak, by budować zaufanie do władzy publicznej. Temu zaufaniu sprzyja przejrzystość ich działania i wymóg motywowania aktów, w tym także uchwał. Brak takiego uzasadnienia uniemożliwia poddanie aktu, kontroli sądowej.
Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady gminy, której j gminy jest członkiem. Rada odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.
Przepis ten stanowi wyraz szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy radnego. Wynika z niego także, że obowiązkiem rady jest odmowa udzielenia zgody na rozwiązanie z radnym stosunku, gdy jego podstawą są okoliczności związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. W pozostałych przypadkach wyrażenie zgody lub odmowa, pozostawione są swobodnemu uznaniu, które nie może jednak oznaczać dowolności działania.
Z żadnego przepisu nie wynika obowiązek uzasadniania przez rade gminy uchwał w przedmiocie wyrażenia zgody na rozwiązanie z radnym stosunku pracy.
Jak podkreśla orzecznictwo należy w tym zakresie uwzględnić wykładnię systemową komentowanego przepisu. Artykuł 2 Konstytucji określa zasadę demokratycznego państwa prawa, natomiast art. 7 stanowi, iż organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Wynikająca z tych przepisów zasada związania organów administracji publicznej prawem, oznacza, iż organy te, podejmując rozstrzygnięcia (także uchwały), obowiązane są kierować się wartościami istotnymi z punktu widzenia porządku prawnego. Rozstrzygnięcia więc, nie mogą być podejmowane w sposób arbitralny, bez wskazania na okoliczności stanu faktycznego i analizy stanu prawnego i faktycznego. (Wyrok WSA w Warszawie z 11 lipca 2012 r., VII SA/Wa 336/12, sygn. powiązana wyrok NSA z 14 luty 2013 r., II OSK 2522/12)
Jeżeli więc ocena zgodności z prawem ma dotyczyć uchwały podejmowanej w ramach uznania administracyjnego, to konieczne jest uzasadnienie takiej uchwały.
Przyjęcie odmiennego stanowiska powodowałoby niczym nieograniczone władztwo, dające prawo do narzucania pracodawcy obowiązku utrzymania stosunku pracy z radnym.
Jeżeli działanie organu nosi znamiona arbitralności i nie poddające się kontroli i nadzorowi, pomimo, że mieści się w granicach jego ustawowych kompetencji, nie może być uznane za zgodne z prawem. Działanie na podstawie prawa w połączeniu z zasadą zaufania, rodzi po stronie organów władzy publicznej obowiązek motywowania jej rozstrzygnięć. Obowiązek ten wynika ze standardów demokratycznego państwa prawnego i jest elementem zasady jawności działania władzy publicznej.
Źródło: Orzecznictwo NSA
