Warto wiedzieć z jakich systemów informatycznych możemy już w Polsce skorzystać, zarówno w życiu prywatnym jak i w działalności zawodowej.

Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy jak wiele takich systemów już działa lub w nieodległej rzeczywistości będzie działało wokół nas.

Tym samym będziemy – chcąc niechcąc - zdani na korzystanie z nich (wierzymy, że częściej chcąc!).

Dziś, aż trudno uwierzyć, że tak wiele działań z tego zakresu już jest zrealizowanych lub prace nad nimi są zaawansowane.

Aby przybliżyć narzędzia, z których korzystania będziemy musieli się nauczyć, za resortem administracji i cyfryzacji, publikujemy poniżej listę realizowanych w Polsce systemów informatycznych. Rzecz jasna prezentujemy je skrótowo, odsyłając do szerszego opisu jaki zamieściło na swojej stronie ministerstwo.

Lista jest imponująca, ale trudno oprzeć się wrażeniu, że działania w obszarze budowy e-administracji, były w przeszłości konstruowane nieco chaotycznie. Polska e-administracja rodziła się w niemałych bólach. Grzechem pierworodnym było tworzenie różnych systemów niejako spontanicznie, oddolnie, branżowo, w zależności od posiadanych zasobów ludzkich i finansowych.

Stąd też ich rozbieżność, zróżnicowanie i niejednokrotnie znikoma lub wręcz żadna wzajemna kompatybilność.

Niemniej jednak wymogi cywilizacyjne, bardzo dynamicznie zmieniającego się świata, wymagają już dzisiaj o wiele więcej. Powstania dobrej i spójnej koncepcji rozwoju społeczeństwa informacyjnego i budowy e-administracji z prawdziwego zdarzenia.

Z uwagi na specyfikę branży życzyć możemy sobie tylko tyle, aby stało się to jak najszybciej. Kiedyś mówiło się, niech się to stanie „jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki”, dziś powiedzmy… niech się to stanie za kliknięciem myszką.

Rafał Rudka, Marek Wójcik

Projekty realizowane przez Centrum Projektów Informatycznych podległe Ministerstwu Administracji i Cyfryzacji:

• ePUAP2 (za pośrednictwem ePUAP już teraz można załatwić wiele spraw urzędowych. Wystarczy zalogować się na stronę ePUAP i wybrać interesującą sprawę . Następnie wypełnia się wniosek, podpisuje go profilem zaufanym, który ma już ponad 70 tys. obywateli i wysyła do wybranego urzędu. Sprawy załatwiane tą drogą mają taką samą ważność, jak wnioski złożone na papierze),
• Platforma Lokalizacyjno–Informacyjna z Centralną Bazą Danych (pozwala na szybką identyfikację miejsca, z którego wykonano połączenie na numer alarmowy, co jest istotne, gdy świadek bądź ofiara nie znają swojej lokalizacji, albo nie są w stanie go podać.
  Średnio w ciągu miesiąca w bazach danych każdego z dwóch Centrów Przetwarzania Danych PLI CBD notuje się po 4 miliony informacji lokalizacyjnych. Średnio – 4 na sekundę),
• Ogólnopolska sieć teleinformatyczna na potrzeby obsługi numeru alarmowego "112" (wdrożenie systemu wpływa na poprawę bezpieczeństwa obywateli oraz maksymalne skrócenie czasu, w jakim zostanie udzielona pomoc),
• Budowa i wyposażenie Centrów Powiadamiania Ratunkowego (informacje o zagrożeniu szybciej będą docierały do służb ratowniczych).

Projekty Ministerstwa Zdrowia:

• Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych (umożliwi zbieranie danych o zdarzeniach medycznych i tworzenie statystyk. Obywatelom system da większą samodzielność w podejmowaniu decyzji dotyczących zdrowia - w oparciu o własne dane medyczne, w tym dane o zdarzeniach medycznych – elektronicznej historii leczenia, usługach, skierowaniach, receptach, zwolnieniach, planach szczepień i zaleceniach. Docelowo z dowolnego miejsca w kraju pacjent i jego lekarz będą mieli dostęp do historii choroby i wyników badań, co przyspieszy postawienie diagnozy oraz decyzje o wyborze skutecznego leczenia),
• Platforma udostępniania online przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów Medycznych (umożliwi firmom i instytucjom publicznym elektroniczną rejestrację i aktualizację danych rejestrowych oraz pobieranie wypisów i zaświadczeń drogą elektroniczną).

Projekty Ministerstwa Gospodarki:

• Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (umożliwia sprawną elektroniczną rejestrację i zmiany w rejestracji działalności gospodarczej, m.in.: możliwość założenia, zmodyfikowania, zawieszenia, wznowienia oraz zakończenia działalności gospodarczej. Wszyscy obywatele mający profil zaufany lub podpis elektroniczny w ciągu 15 minut dopełnią formalności, by móc prowadzić działalność gospodarczą)

Projekty Ministerstwa Sprawiedliwości:

• Informatyzacja wydziałów ksiąg wieczystych (informatyzacja rejestrów sądowych dzięki stworzeniu systemu informatycznego – Nowej Księgi Wieczystej i zastąpieniu nią rejestrów papierowych. Obywatele otrzymają wgląd do księgi wieczystej bez konieczności wizyty w sądzie),
• Budowa systemu usług elektronicznych Ministerstwa Sprawiedliwości, w tym dostęp elektroniczny do wydziałów Krajowego Rejestru Sądowego, Krajowego Rejestru Karnego, Biura Monitora Sądowego i Gospodarczego (obywatel nie będzie już musiał dostarczać zaświadczenia o niekaralności – Krajowy Rejestr Karny będzie dostępny dla urzędników. Obywatele zyskają dostęp online do informacji z Monitora Sądowego i Gospodarczego).

Projekty Ministerstwa Finansów:

• E-Deklaracje2 (udogodnienie dla podatników: formularze podatkowe będą wstępnie wypełniane przez system, który korzysta ze zgromadzonych danych; uproszczenie i skonsolidowanie formularzy deklaracji podatkowych),
• E-Podatki (usprawnienie wewnętrznych procesów administracji podatkowej. Zamiast ręcznego sprawdzania i typowania do kontroli będzie więc dwustopniowy, zautomatyzowany system analizy ryzyka, wykorzystujący wiedzę o podatniku dostępną administracji podatkowej),
• E-Rejestracja (umożliwienie wymiany danych identyfikacyjnych obywatela lub firmy z innymi rejestrami publicznymi, zwolnienie z obowiązku rejestracyjnego podatników i płatników ewidencjonowanych w rejestrach PESEL i KRS, zmniejszenie liczby danych identyfikacyjnych podawanych w deklaracjach podatkowych PIT, skrócenie średniego czasu nadawania NIP dla osób zakładających działalność gospodarczą, elektronizację zgłoszeń identyfikacyjnych),
• E-Cło (elektroniczna obsługa celna przyspieszy i usprawni procedury składania deklaracji celnych i podatkowych w obrocie międzynarodowym),
• Konsolidacja i centralizacja systemów celnych i podatkowych,
• Infrastruktura e-Usług Resortu Finansów (administracja skarbowa będzie działać sprawniej i szybciej odpowiadać na zapytania obywateli).

Projekty Ministerstwa Spraw Wewnętrznych:

• pl.ID – Polska ID karta (sytuacji, kiedy obywatel musi przedkładać w urzędzie dokumenty poświadczające indywidualne dane, będzie niewiele, bo te dane gromadzone będą w rejestrach publicznych. Ostatecznym celem jest, aby przyszły dowód osobisty był kompatybilny z europejskim elektronicznym dokumentem identyfikacyjnym (eID) i aby było możliwe pełne zinformatyzowanie rejestrów Urzędów Stanu Cywilnego).

Projekty Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej:

• Emp@tia – platforma zabezpieczenia społecznego (obywatele nie będą musieli często chodzić do ośrodków pomocy społecznej. Zadaniem systemu jest usprawnienie dostępu do świadczeń społecznych, unowocześnienie autoryzacji wypłat i ewidencji świadczeń i udostępnienie innowacyjnych usług realizowanych drogą elektroniczną dla beneficjentów tych świadczeń).

Projekty Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:

• Platforma Usług Elektronicznych dla klientów ZUS (zwiększenie dostępu do usług ZUS oferowanych w formie elektronicznej. Dziś wdrożone są już następujące usługi: rezerwacja wizyty w placówce ZUS przez internet, zarządzania ruchem i czasem oczekiwania klientów w TJO ZUS, prezentowanie treści ogólnych na ekranach multimedialnych, wirtualny inspektorat, wirtualny doradca, dostęp do danych zgromadzonych w odpowiednich rejestrach centralnych, obsługa ePłatnika, dostęp do treści ogólnych, rezerwacja zdalna wizyty w wybranej terenowej jednostce organizacyjnej, automatyczny system informacyjny,  możliwość połączenia się z konsultantem, anulowanie zdalne wizyty – rezerwacja zdalna wizyty w wybranej terenowej jednostce organizacyjnej),
• Rozwój systemu informatycznego ZUS wspomagającego udostępnianie e-Usług (zwiększenie dostępności usług elektronicznych dla klientów ZUS, podniesienie poziomu bezpieczeństwa udostępnianych usług, zapewnienie ciągłości usług dla klientów ZUS, zwiększenie wydajności infrastruktury informatycznej Zakładu).

Projekty Głównego Urzędu Statystyczny:

• System Informacyjny Statystyki Publicznej (przedsiębiorcy i inne zobowiązane podmioty będą mogły składać formularze statystyczne elektronicznie, powinno to zapewnić bezpośredni dostęp do informacji statystycznej i standardów informacyjnych).

Projekty Instytutu Łączności:

• System Informacyjny o Infrastrukturze Szerokopasmowej i portal Polska Szerokopasmowa (chodzi o ułatwienie dostępu do informacji potrzebnych do budowy sieci i zapewnienie dostępu do szerokopasmowego internetu: starosta lub wójt łatwo sprawdzi, gdzie na jego terenie infrastruktura jest już rozwinięta, a gdzie wymaga uzupełnienia lub modernizacji. A przedsiębiorca łatwo się dowie, jaka jest infrastruktura sieci na terenie, gdzie chciałby świadczyć usługę dostępu do Internetu).

Projekty Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii:

• Geoportal (pod adresem www.geoportal.gov.pl, udostępnione zostały usługi wyszukiwania danych przestrzennych, udostępniono m.in.: dane o charakterze katastralnym, Baza Danych Ogólnogeograficznych, Państwowy Rejestr Granic, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych, Numeryczny Model Terenu. Dzięki portalowi przed zakupem działki, przez internet będzie można uzyskać dane na jej temat, np. uzbrojenie, położenie względem dróg i cieków wodnych, obszarów chronionych czy zagrożonych powodziami, itp. oraz zamówić zakup np. zdjęć lotniczych, map topograficznych, informacji o przebiegu granic.),
• Georeferencyjna Baza Danych Obiektów Topograficznych wraz z krajowym systemem zarządzania (straż pożarna, policja, pogotowie ratunkowe nawet na nieznanym terenie będzie w stanie szybko zidentyfikować ważne dla sprawnego działania obiekty: drogi dojazdu, hydranty, drzewa uniemożliwiające wjazd, kanały itp. Projektanci, architekci i urbaniści dostaną precyzyjne, aktualne informacje o przestrzeni, a geodeci mogą precyzyjnie mierzyć w oparciu o specjalistyczną sieć punktów – osnowę),
• TERYT2 – Państwowy rejestr granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju (obywatele będą mogli określić właściwy dla adresu zamieszkania urząd skarbowy, sąd, prokuraturę i inne urzędy administracji; wszystkie usługi elektroniczne świadczone przez administrację oparte będą o te same słowniki ulic i adresów budynków bez konieczności ciągłego ich podawania i weryfikowania podczas załatwiania spraw przez obywateli).

Projekty Urzędu Komunikacji Elektronicznej:

• Budowa platformy e-usług Urzędu Komunikacji Elektronicznej (będzie można online składać do UKE wnioski i skargi. System usprawni wydawanie decyzji i pozwoleń, a także zapewni możliwość elektronicznego wglądu w stan realizacji sprawy).

Projekty Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej:

• Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami (narzędzie do zarządzania kryzysowego oraz ograniczania strat powodziowych poprzez wpływanie na planowanie przestrzenne i edukowanie społeczeństwa).