Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich przyjęło stanowisko, w którym domaga się zmian w systemie dochodów jednostek szczebla powiatowego.

Jak stwierdzono na wstępie stanowiska, nie może być mowy o pełnej samodzielności samorządu terytorialnego bez zapewnienia mu ze strony Państwa systemu finansowania gwarantującego stabilny i adekwatny poziom dochodów. Oceniono, że przyjęty na początku wieku system dochodów powiatów jest słabym fundamentem dla działań tego poziomu samorządu, który dodatkowo osłabiły zmiany wprowadzone tzw. Polskim Ładem. Zgromadzenie Ogólne ZPP stwierdziło, że spowodowało to większe uzależnienie od transferów dokonywanych dowolnie przez rząd.

Przedstawiciele powiatów i miast na prawach powiatu domagają się zmian na poziomie systemowym, we wszystkich trzech kategoriach dochodów.

W zakresie dochodów własnych delegaci sformułowali postulaty w zakresie rekompensaty ubytku dochodów z powodu zmian w PIT; zapewnienia udziału jednostkom samorządu w zryczałtowanym podatku dochodowym; zapewnienie powiatom większego udziału w podatku dochodowym od osób prawnych; zagwarantowania, że opłaty za czynności urzędowe wykonywane przez powiaty będą stanowiły ich dochód, a wysokość opłat będzie realna i systemowo waloryzowana. Delegaci chcą też ogólnego poszerzenia wachlarza dochodów własnych powiatów.

Zdaniem Zgromadzenia Ogólnego ZPP w zakresie transferów ogólnych (subwencji) niezbędne są powrót do obowiązującej do roku 2015 zasady, że w powiatach część oświatowa subwencji ogólnej pokrywa wydatki bieżące w oświacie oraz wprowadzenie udziału samorządów we wpływach z podatku VAT. Skrytykowano przy tym konstrukcję części subwencji mających na celu wyrównywanie poziomu dochodów poszczególnych jednostek (części wyrównawczej i części równoważącej) jako nieprzystających do obecnych realiów.

W zakresie transferów celowych kluczową potrzebą, w ocenie powiatów, jest dotowanie realizowanych przez nie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej na poziomie pokrywającym faktycznie ponoszone koszty.

Zgromadzenie Ogólne zwróciło również uwagę na problem tzw. „janosikowego”, którego mechanizm uderza w powiaty o wysokich dochodach własnych.

Stanowisko kończy konkluzja potrzeby gruntownego przeglądu regulacji i uchwalenia nowej, przystającej do obecnej rzeczywistości i wyzwań, ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Ma to zagwarantować długoterminowe planowanie finansowe ich działań.

Z treścią tego oraz innych stanowisk Zgromadzenia Ogólnego ZPP można zapoznać się na stronie Związku.