Gminy położone na terenach objętych ochroną obszarów naturalnych powinny otrzymać rekompensatę w postaci subwencji ekologicznej.
Te z gmin, które posiadają chronione zasoby naturalne, np. obszary Natura 2000, parki narodowe i krajobrazowe, rezerwaty przyrody i obszary chronionego krajobrazu, mają mniejszy potencjał w przyciąganiu inwestorów. Tymczasem realizacja nowych inwestycji na terenie gminy stanowi dodatkowe źródło jej przychodu. Dlatego w ocenie Sejmiku Województwa Lubuskiego należy im się rekompensata w postaci subwencji ekologicznej. Swoje stanowisko w tej sprawie Sejmik wysłał do Anny Streżyńskiej, minister cyfryzacji. Odpowiedzi na pismo udzielił Andrzej Szweda – Lewandowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, Główny Konserwator Przyrody.
Przyznał on, że w resorcie środowiska były już rozważane kwestie możliwości stworzenia mechanizmu subwencji dla gmin, na terenie których stworzone zostały wielkoobszarowe formy ochrony przyrody. – Spodziewaną konsekwencją wprowadzenia subwencji byłby z pewnością wzrost poziomu akceptacji społecznej dla ochrony przyrody oraz większa przychylność samorządów dla tego procesu, co jest kluczowe dla skutecznej ochrony dziedzictwa przyrodniczego naszego kraju – podaje wiceminister. Jednocześnie w latach 2012-2013 w Sejmie procedowany był poselski projekt nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druk sejmowy nr 1192), który zakładał utworzenie nowej części subwencji ogólnej dla gmin, tzw. subwencji środowiskowej. Jak zaznacza Andrzej Szweda-Lewandowski, Ministerstwo popierało ideę subwencji środowiskowej, jednakże sam projekt nie mógł być zaakceptowany. Powodem było zbytnie obciążenie budżetu Państwa kosztami poniesionymi z tytułu wypłacanych subwencji środowiskowych oraz niejasny sposób ich ustanawiania.
Podsumowując, wiceminister ocenia, że idea subwencji ekologicznej, mimo swojej potencjalnie korzystnej roli w ochronie przyrody, wydaje się być narzędziem dyskusyjnym w świetle innych instrumentów dedykowanych wyrównywaniu różnic w dochodach gmin. Informuje również, że wszelkie decyzje dotyczące wznowienia prac nad stosownymi zmianami prawnymi oraz kształt ewentualnej dotacji będą uzależnione od możliwości wyasygnowania na ten cel środków z budżetu państwa w odpowiedniej wysokości.
Stanowisko Sejmiku będzie omawiane na zespole roboczym właściwym ds. finansów Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
