Organizacja trzeciego sektora bardzo aktywnie wykorzystają wsparcie ze środków funduszy strukturalnych. Od początku realizacji programów operacyjnych do końca 2012 r. beneficjenci z sektora non profit podpisali 10 430 umów o dofinansowanie o wartości dofinansowania UE ok. 7,64 mld zł. Niemal wszystkie środki skoncentrowano w projektach realizowanych w ramach PO KL, na który przypadło blisko 92 proc. wdrażanych inicjatyw, konsumujących jednocześnie 63 proc. środków pozyskanych ogółem przez podmioty trzeciego sektora w ramach całego NSRO.
Blisko 63 proc. projektów trzeciego sektora stanowiły inicjatywy stowarzyszeń i organizacji społecznych. Z drugiej strony wartość przedsięwzięć wdrażanych przez tę grupę wyczerpywała ok. 40 proc. wartości puli projektów trzeciego sektora. Natomiast projekty fundacji, mimo że stanowią ok. 29 proc. ogółu realizowanych przez sektor pozarządowy, to pod względem wartości niewiele ustępują projektom stowarzyszeń – przypada na nie niemal 35,3 proc. wartości wszystkich umów realizowanych przez organizacje non profit. Średnia wartość projektów (w części UE) realizowanych przez NGO wynosi ok. 730 tys. złotych.
Z roku na rok liczba projektów organizacji pozarządowych dynamicznie rośnie. Cieszy zwłaszcza coraz większa aktywność trzeciego sektora w regionalnych programach operacyjnych. Rosnąca liczba realizowanych przedsięwzięć niewątpliwie przekłada się na nowe doświadczenia i wnioski, których analiza pozwala organizacjom pozarządowym być bardziej aktywnymi i efektywnymi w wykorzystywaniu unijnego wsparcia.
Organizacje pozarządowe przekonały się, iż za pośrednictwem instrumentów finansowanych tak z EFS, jak i EFRR mogą realizować przedsięwzięcia sprzyjające wzmacnianiu ich własnego potencjału, a w szerszej perspektywie zmierzające do utrwalania spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej podkreślają autorzy raportu MRR. Strona administracyjna uświadomiła sobie, iż organizacje trzeciego sektora są istotnym podmiotem systemu polityki spójności zwłaszcza, gdy realizując projekty, zwracają uwagę na sposób funkcjonowania mechanizmów systemu wdrażania. Krótkoterminowym efektem działań NGO jest recenzowanie założeń polityki spójności, natomiast w długofalowej perspektywie wzmacniane są fundamenty aktywnego społeczeństwa obywatelskiego. Warto zatem, by administracja rządowa i samorządowa kontynuowała działania np. na polu informacji, promocji, czy szkoleń w zakresie ubiegania się o środki unijne, co w pewnym stopniu przyczynia się do usprawnienia działalności sektora non profit proponują autorzy. Z drugiej strony, wskazana byłaby również aktywności po stronie trzeciego sektora odnośnie zgłaszania właściwym instytucjom informacji o ewentualnych barierach ograniczających dostęp do funduszy europejskich. Współpraca obu stron na każdym etapie aplikowania o środki UE, a także wzajemne zrozumienie względem np. wymogów nakładanych przez prawodawstwo unijne i krajowe, przyniosą korzyści wszystkim beneficjentom polityki spójności, niezależnie od miejsca, jakie zajmują w systemie wdrażania funduszy UE.
W Ministerstwie Rozwoju Regionalnego opracowano raport przedstawiający stan wykorzystania środków strukturalnych przez organizacje pozarządowe. Dokument jest również próbą wskazania tych obszarów tematycznych, które cieszyły się w minionym roku największym zainteresowaniem sfery pozarządowej – o tym, że sektor non profit z sukcesem ubiega się o wsparcie niemal we wszystkich oferowanych w ramach programów działaniach świadczą zamieszczone w jednym z rozdziałów przykłady realizowanych przedsięwzięć.
W celu zapoznania się z bardziej szczegółowymi informacjami dotyczącymi stanu wykorzystania środków UE przez poszczególne grupy NGO, w odniesieniu do danych programów operacyjnych lub wybranych kategorii wsparcia zapraszamy do lektury raportu.
Źródło: MRR, Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy Unii Europejskiej, Informacja na temat stanu wykorzystania funduszy strukturalnych przez organizacje pozarządowe w roku 2012, Warszawa 2013.
