Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) podpisał kolejne umowy na realizację trzech projektów edukacyjnych, które integrują działania infrastrukturalne z elementami zielono-niebieskiej infrastruktury. Łączna wartość tych przedsięwzięć przekracza 10,3 mln zł i ma przyczynić się do zwiększenia retencji wody, poprawy bioróżnorodności oraz znaczącego wzrostu świadomości klimatycznej wśród uczniów i mieszkańców Krakowa oraz Gminy Zielonki i Włoszakowic.

Dofinansowanie przyznano w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021–2027, z działania Adaptacja do zmian klimatu, zapobieganie klęskom i katastrofom. Projekty te wpisują się w kompleksową strategię przygotowania społeczności lokalnych do skutecznego mierzenia się ze skutkami zmian klimatu.

Edukacja klimatyczna osiąga największą skuteczność wtedy, gdy łączy się ją z praktyką. Dzięki wsparciu z Funduszy Europejskich, dzieci i młodzież będą miały możliwość nauki poprzez realne działanie – tworzenie ogrodów deszczowych, obserwację zjawisk pogodowych oraz współtworzenie przestrzeni, które efektywnie magazynują wodę, poprawiają mikroklimat i podnoszą ogólną jakość życia. Inwestycje te są postrzegane jako inwestycja w przyszłych świadomych i odpowiedzialnych obywateli. 

„Szkoła w dobrym klimacie”: Modelowe rozwiązania w Krakowie 

Projekt realizowany przez Gminę Miejską Kraków, zatytułowany „Szkoła w dobrym klimacie – modelowe rozwiązanie adaptacyjne do zmian klimatu na przykładzie ogrodów przyszkolnych w Krakowie”, zakłada stworzenie kompleksowej infrastruktury na terenach 15 samorządowych szkół.

W ramach przedsięwzięcia powstaną:

• Ogrody deszczowe, zbiorniki na wodę opadową i niecki infiltracyjne.
• Ogrody warzywne i łąki kwietne.
• Nasadzenia roślin jadalnych oraz eko-strefy.

Uczniowie i nauczyciele będą aktywnie angażowani w zakładanie nowych terenów przyszkolnych, co sprawi, że edukacja klimatyczna stanie się integralną częścią codziennej szkolnej praktyki. Projekt przewiduje również warsztaty edukacyjne dla uczniów i mieszkańców Krakowa. Szacuje się, że z dostępu do udoskonalonej zielonej infrastruktury skorzysta ponad 470 tys. osób (w tym 6,4 tys. uczniów), a kampania edukacyjno-informacyjna ma dotrzeć do 1 miliona odbiorców. Całkowita wartość projektu to blisko 2,7 mln zł. 

Zielono-niebieska infrastruktura w gminie Zielonki 

Gmina Zielonki realizuje projekt na terenach dwóch szkół podstawowych – w Bibicach i w Zielonkach. Celem jest stworzenie modelowych ośrodków zielono-niebieskiej infrastruktury oraz rozwój edukacji klimatycznej dla mieszkańców.

Tereny szkolne zostaną przekształcone w retencyjne, biologicznie czynne obszary, które będą służyły zarówno nauce, jak i codziennym aktywnościom. Powstaną systemy zrównoważonego odwodnienia i elementy infiltracji. Uczniowie i lokalna społeczność skorzystają z narzędzi internetowych oraz systemów monitoringu klimatycznego, wspierających naukę przez obserwację realnych zjawisk pogodowych.

W szkołach zostanie wdrożony program „Klimat, woda i pogoda, czyli z naturą za pan brat!”, rozwijający świadomość klimatyczną. Nowe przestrzenie rekreacyjne i edukacyjne, mające również funkcję integracyjną, poprawią jakość życia ponad 24 tys. mieszkańców, w tym blisko 2 tys. uczniów. Całkowita wartość projektu to 5,7 mln zł.

Zielononiebieskie Włoszakowice: Szkoła jako wzór dla społeczności

Projekt w Zespole Szkół im. Karola Kurpińskiego we Włoszakowicach łączy adaptację infrastrukturalną z edukacją. Na terenie szkoły powstaną:

• Zbiornik retencyjny na wody opadowe i zbiornik na deszczówkę.
• Wiaty edukacyjne i miejsca do gier na świeżym powietrzu.
• Nowe boisko z zaawansowanym systemem retencji.

Rozwiązania te mają pomóc w oszczędzaniu i efektywnym wykorzystywaniu wody. Powstała infrastruktura posłuży do organizacji zajęć pozalekcyjnych (60 spotkań), podczas których uczniowie będą prowadzić badania meteorologiczne, analizować jakość wody i biocenozy. Dla mieszkańców organizowane będą cykliczne spotkania oraz coroczny „Włoszakowicki Dzień Klimatu”. Z efektów projektu skorzysta blisko 18 tys. osób. Całkowita wartość projektu to 2,5 mln zł. 

Inwestycja w Przyszłość 

W wyniku realizacji tych trzech projektów powstanie ponad 2,2 ha nowej zielono-niebieskiej infrastruktury, która realnie zwiększy retencję, poprawi mikroklimat i ograniczy skutki suszy. Szeroko zakrojone działania edukacyjne – warsztaty, pikniki, platformy internetowe i publikacje – mają dotrzeć do ponad miliona odbiorców, budując trwałą wiedzę i świadomość klimatyczną mieszkańców regionu. Przedsięwzięcia te stanowią modelowy przykład, jak inwestycje w przestrzeń publiczną mogą skutecznie łączyć adaptację do zmian klimatu z aktywizacją lokalnych społeczności, tworząc bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisko życia.

Źródło: NFOŚiGW