W ramach Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej 13 września 2022 r. odbyło się posiedzenie Komisji ds. Kontroli Państwowej. Na spotkaniu miało miejsce Rozpatrzenie Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez JST w 2021 r. Sprawozdanie przedstawiła Luiza Budner-Iwanicka. Zadłużenie JST wzrosło o 1,4%, jednak zauważalny jest przyrost innych wartości budżetowych.
Działalność nadzorcza
Kolegia RIO, które są ostatecznym organem rozstrzygającym stwierdziły, że w 175 tys. przebadanych uchwał, 170 tys. z nich było zgodnych z prawem. Co do pozostałych, stwierdzano wydanie uchwał z istotnym naruszeniem prawa, zdarzały się też sytuacje, że JST same interweniowały w porę i wykonywały niezbędne działania naprawcze. Statystycznie procentowa ilość uchwał zgodnych z prawem jest na tym samym poziomie, jak w ostatnich latach. Największą ilość nieprawidłowości zauważono w uchwałach podejmowanych w sprawach opłat śmieciowych – w stosunku do roku poprzedniego, wadliwych było 17% więcej. Przyczyną są nieczytelne regulacje ustawy o gospodarce odpadami. Zauważono też, że 11% rozstrzygnięć nadzorczych kolegiów RIO zaskarżono do WSA.
Działalność kontrolna
Przeprowadzono kontrole w sprawach przeznaczenia opłat z dochodów pobranych na wyżywienie uczniów oraz w sprawach przeznaczenia dochodów mienia ze Skarbu Państwa. Zauważono, że najwięcej nieprawidłowości ukazało się w zakresie księgowości oraz sprawozdawczości.
Efektem działalności kontrolnej były zawiadomienia, głównie do Ministra Finansów, zwłaszcza w zakresie nierzetelnych sprawozdań. Do organów ścigania skierowano 14 zawiadomień o uzasadnionych podejrzeniach popełnionych przestępstw.
Wnioski
Zauważono, że poziom zadłużenia JST rośnie, lecz jest stabilny, biorąc pod uwagę wzrost innych wartości budżetowych. Dług zwiększył się w stosunku do roku poprzedniego o 1,4%. Mimo tego, poziom relacji zobowiązań do dochodów wyniósł 27,3% i był niższy niż rok wcześniej o 2,2 pkt procentowego.
Zauważono, że poziom zadłużenia w powiatach oscyluje głównie między 10, a 40 %. Największe obawy rodzą się względem miast na prawach powiatów – tam sytuacja przedstawia się najgorzej.
Z kolei najbardziej zadłużonymi województwami są lubuskie oraz podlaskie.
