Inflacja w 2022 r. znajduję się na wysokim poziomie. Wzrost cen żywności i surowców energetycznych odpowiada za około 65 proc. inflacji. Natomiast w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, szybciej niż na Zachodzie, rosną ceny usług.
Wzrost cen energii ma charakter ogólnoeuropejski. Jak podaje Eurostat w lutym rachunki za energię w Unii Europejskiej były średnio o 28,7 proc. wyższe niż rok temu. W strefie euro było to 32 proc. Na tym tle wzrost cen w Polsce jest mniejszy – według Eurostatu sięga 15,3 proc.
Rosnące ceny żywności są zmorą we wszystkich państwach Europy. Dane Eurostatu wskazują, że trend jest najmocniejszy w Europie Środkowo-Wschodniej: we wszystkich państwach bałtyckich wzrost cen żywności w lutym był dwucyfrowy, na Węgrzech i Rumunii zbliżony do 9 proc. W Polsce i Czechach wartości oscylowały koło 7 proc. Wzrost cen w Europie Zachodniej dotychczas był mniejszy. Jest to jednak kwestia wolniejszej reakcji niż istotnych różnic w trendach. Skala zmian wyrówna się w kolejnych miesiącach.
Wpływ wzrostu cen żywności i energii na inflację w Polsce jest silniejszy niż w rozwiniętych państwach UE. Koszty rachunków stanowią większy odsetek łącznych wydatków konsumenckich – według koszyka HICP w Polsce jest to 14 proc., a w strefie euro 10 proc. W przypadku żywności udziały wynoszą odpowiednio 18,5 proc. oraz 16 proc. Należy pamiętać, że w przypadku krajowego wskaźnika CPI udział w Polsce jest dużo większy – wynosi 26 proc.
W Polsce wzrost cen towarów przemysłowych jest podobny do strefy euro. Dane Eurostatu wskazują, że w lutym ceny dóbr trwałych i półtrwałych były wyższe o 10,2 proc. względem 2021 r. W Polsce było to 8,1 proc. Zmiany cen towarów przemysłowych ze strefy euro znajdują niemal dokładne odzwierciedlenie w kosztach w Polsce – w tym przypadku inflacja jest importowana z zagranicy.
Jeśli chodzi o ceny usług - w Polsce rosną one szybciej niż w strefie euro, jednak wpływ tego czynnika jest obecnie mały na tle cen energii. W odróżnieniu od strefy euro, Europa Środkowo-Wschodnia boryka się z problemami niedoboru pracowników, które powiększają presję płacową. W Polsce problem jest najsilniejszy wśród państw Grupy Wyszehradzkiej, dlatego też ceny usług rosną w najwyższym, 9-proc. tempie. Niemniej jednak nawet w Czechach wzrost cen usług jest obecnie zbliżony do 8 proc., mimo znacznie bardziej restrykcyjnej polityki gospodarczej zarówno po stronie fiskalnej, jak i pieniężnej w ubiegłych kwartałach.
Źródło: PIE
