Agencja INC Rating opublikowała raport „Raport o stanie finansów jednostek samorządu terytorialnego w roku 2017”.
Ukazuje on m.in. sytuację finansową JST w ujęciu zbiorczym, sytuację finansową gmin, sytuację finansową powiatów grodzkich, sytuację finansową powiatów ziemskich oraz sytuację finansową województw.
Wynika z niego m.in., że:
W roku 2017 nastąpił wzrost wydatków majątkowych, co po gwałtownym spadku w 2016 r. oznacza, że samorządy ponownie rozpoczęły wydatkowanie środków pochodzących z budżetu UE. Na rok 2018 zaplanowany został kolejny dynamiczny wzrost tej kategorii wydatkowej, co z jednej strony związane jest z realizacją projektów współfinansowanych ze środków unijnych, z drugiej natomiast może być efektem tegorocznych wyborów samorządowych. W związku z dużą liczbą prywatnych projektów realizowanych przez firmy deweloperskie, wiele planowanych w roku 2017 inwestycji samorządowych zostało przesuniętych na rok bieżący, w wyniku przeciągających się postępowań przetargowych. Niewątpliwie jest to dodatkowy czynnik wywierający presję na bilans tegorocznych dochodów i wydatków majątkowych.
Jeszcze wyraźniej niż przed rokiem widać spadek wydatków majątkowych i nowego zadłużenia w planowanych latach 2019 i 2020 (w stosunku do roku 2018). Z jednej strony jest to efekt wymogów formalnych związanych z tworzeniem dokumentów planistycznych w jednostkach samorządu terytorialnego. Z drugiej natomiast nadchodzące wybory samorządowe mogą wywierać presję na władzach jednostek do realizacji w roku wyborczym jedynie tych wieloletnich przedsięwzięć, które są niezbędne oraz pozwolenie ewentualnym następcom na zaplanowanie dalszych inwestycji zgodnie z ustalonymi przez nich priorytetami.
Rok 2017 był pierwszym, w którym przez cały okres realizowany był program „Rodzina 500+”, stanowiący bardzo istotną pozycję w budżetach samorządów. Efektem realizacji programu był znaczący wzrost dochodów i wydatków bieżących gmin w roku 2016. W roku 2017 wzrost ten był kontynuowany, choć z mniejszą dynamiką. Co ciekawe, mimo istotnego wzrostu dochodów bieżących, istotnej zmianie nie uległa wartość marży operacyjnej (stosunku nadwyżki operacyjnej do dochodów bieżących), co sugeruje, że samorządom udało się w omawianym roku wypracować również dodatkową nadwyżkę na poziomie operacyjnym
Raport powstał przy wsparciu Związku Miast Polskich.
Można się z nim zapoznać tutaj.