Pracodawcy RP zwrócili się do komisji Przyjazne Państwo o wyjaśnienie kwestii podlegania NFZ ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Wyłączenie Funduszu z grona podmiotów podlegających ww. ustawie, zwłaszcza, że jest on dysponentem pieniędzy publicznych, byłoby złym rozwiązaniem.
- Obecnie mamy do czynienia z dwiema interpretacjami. Z jednej strony, zgodnie z orzecznictwem, NFZ nie podlega w.w ustawie, z drugiej interpretacja Ministerstwa Gospodarki wskazuje, że NFZ powinien się stosować do jej zapisów – mówi Grzegorz Byszewski, ekspert Pracodawców RP. Jest to ważna kwestia, gdyż np. ustawa o swobodzie działalności gospodarczej reguluje, częstotliwość i długość trwania kontroli przez instytucje publiczne z przedsiębiorstwie. Jak na razie NFZ może postępować według własnego uznania - przeprowadzać kontrole tak często i tak długo jak to jego zdaniem jest niezbędne, np. z punku widzenia poprawności wykonywania świadczeń i sposobu ich rozliczeń.
Kluczową kwestią w sporze o podległość NFZ ustawie o swobodzie działalności gospodarczej jest interpretacja art. 1 ustawy stanowiącego, iż „ustawa reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania organów w tym zakresie." - W tym kontekście niezbędne jest rozpatrzenie znaczenia słowa organ. Ministerstwo Gospodarki w swojej interpretacji uważa, iż NFZ podlega ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, a więc jest w rozumieniu prawa organem administracji publicznej Taka interpretacja jest zgodna z dobrze pojętym interesem pracodawców – tłumaczy ekspert Pracodawców RP.
Dotychczasowe orzecznictwo sądowe (VI SA/WA 1174/10, II SA/Bd 399/10) jednoznacznie wskazuje, że „dyrektor wojewódzkiego oddziału oraz Prezes NFZ nie są organami administracji publicznej, lecz organami Narodowego Funduszu Zdrowia (art. 98 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej). Ten ostatni zaś jest „państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną" (art. 96 ust. 1 ww. ustawy) (IISA/Bd 399/10). W linii orzeczniczej nie znajduje zastosowania interpretacja art. 77 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedstawiana Pracodawcom RP przez Ministerstwo Gospodarki.