Po nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w części dotyczącej  szczególnych uprawnień niektórych osób do świadczeń poza kolejnością obowiązują nowe zasady.

Świadczenia ambulatoryjnej opieki zdrowotnej i świadczenia szpitalne powinny być udzielane w dniu zgłoszenia. W przypadku gdy udzielenie świadczenia nie jest możliwe w dniu zgłoszenia, świadczeniodawca wyznacza inny termin poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących.

Świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie może być udzielone w terminie późniejszym niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.

Prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej mają:

• Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi
• Zasłużeni Dawcy Przeszczepu,
• inwalidzi wojenni i wojskowi,
• kombatanci,
• żołnierze i pracownicy, w zakresie leczenia urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa,
• weterani poszkodowani, w zakresie leczenia urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa.

Skierowanie do ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych nie jest wymagane od:

• inwalidów wojennych i wojskowych,
• osób represjonowanych,
• kombatantów,
• cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych,
• uprawnionego żołnierza lub pracownika, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa,
• weterana poszkodowanego, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa.

Osoby posiadające szczególne uprawnienia do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością są zobowiązane do przedstawienia dokumentu potwierdzającego uprawnienia.

Z kolei prawo do korzystania poza kolejnością z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach mają:

• Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi
• Zasłużeni Dawcy Przeszczepu,
• inwalidzi wojenni i wojskowi,
• kombatanci.

Prawo do bezpłatnych leków mają:

• Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi, Zasłużeni Dawcy Przeszczepu

Świadczeniobiorcy, który posiada tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” i przedstawi legitymację „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” przysługuje bezpłatne (do wysokości limitu finansowania określonego w ustawie o refundacji)  zaopatrzenie w niektóre leki.

Inwalidom wojennym oraz osobom represjonowanym, ich małżonkom pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu oraz wdowom i wdowcom po poległych żołnierzach  i zmarłych inwalidach wojennych oraz osobach represjonowanych, uprawnionym do renty rodzinnej, a także cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki o kategorii dostępności „Rp” lub „Rpz”, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego objęte decyzją  o refundacji, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Żołnierzom odbywającym zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe, ćwiczenia wojskowe oraz pełniącym służbę kandydacką, służbę przygotowawczą lub służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny - o ile nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu, przysługuje bezpłatne (do wysokości limitu finansowania), zaopatrzenie w leki objęte wykazem, o którym mowa w ustawie o refundacji.

Apteka wydaje leki dla ww. osób na podstawie dokumentów potwierdzających prawo do korzystania z tych uprawnień, dlatego przy realizowaniu recepty należy przedstawić dokument potwierdzający te uprawnienia. Osoba realizująca receptę obowiązana jest do odnotowania na odwrocie recepty numeru i rodzaju dokumentu potwierdzającego uprawnienia.

Prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych mają:

• Inwalidzi wojenni i wojskowi, cywilne niewidome ofiary działań wojennych, osoby represjonowane,
• Uprawniony żołnierz lub pracownik,
• Weteran poszkodowany.

Inwalidom wojennym i wojskowym, cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych, osobom represjonowanym, uprawnionemu żołnierzowi lub pracownikowi oraz weteranowi poszkodowanemu, przysługuje prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, felczera ubezpieczenia zdrowotnego, pielęgniarki lub położnej ubezpieczenia zdrowotnego do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych określonego w przepisach ustawy o refundacji.

Świadczeniodawca albo kierownik apteki ma obowiązek umieszczania pisemnej informacji o uprawnieniach osób uprzywilejowanych w miejscach rejestracji pacjentów oraz w aptekach.