Pytanie: Czy w związku z koniecznością likwidacji z dniem 1 stycznia 2011 r. gospodarstwa pomocniczego funkcjonującego przy szkole i przejęciu jego zadań bezpośrednio przez szkołę powinno nastąpić wpisanie nowego podmiotu do rejestru działalności regulowanej czy wystarczającym jest zmiana nazwy na dotychczasowym poświadczeniu wydanym przez Transportowy Dozór Techniczny i dokonanie zmiany dotychczasowego wpisu w rejestrze działalności regulowanej?

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych art. 26 ust.1 Gospodarstwem pomocniczym jednostki budżetowej, zwanym dalej „gospodarstwem pomocniczym”, jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna. Ustawa z dnia z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej art. 66 ust. 5 przedsiębiorca jest obowiązany zgłosić zmianę danych wpisanych do rejestru w terminie 14 dni od dnia zajścia zdarzenia, które spowodowało zmianę tych danych.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych art. 89

ust. 2 Gospodarstwo pomocnicze gminnej, powiatowej i wojewódzkiej jednostki budżetowej likwiduje kierownik jednostki budżetowej, po uzyskaniu opinii dotyczącej terminu rozpoczęcia i zakończenia likwidacji: 1) wójta, burmistrza lub prezydenta miasta - w przypadku gospodarstw pomocniczych gminnych jednostek budżetowych albo 2) zarządu powiatu lub województwa - w przypadku odpowiednio gospodarstw pomocniczych powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych.

ust. 4 Pozostałe po likwidacji składniki majątkowe, należności i zobowiązania zlikwidowanego gospodarstwa pomocniczego przejmuje jednostka budżetowa, przy której funkcjonowało gospodarstwo. Przejęcie następuje na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego.

Odpowiedź
Uwaga. Niniejsza opinia została sporządzona przy założeniu, że interpretacja Ministerstwa Infrastruktury dotycząca kontynuacji praw nabytych szkół do prowadzenia stacji kontroli pojazdów jest prawidłowa.

Zgodnie z powołanym wyżej art. 26 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania opinii, byt gospodarstwa pomocniczego uzależniony jest od bytu prawnego jednostki budżetowej, przy której gospodarstwo pomocnicze funkcjonuje. Z treści powołanego przepisu jednoznacznie wynika, że działalność gospodarstwa pomocniczego stanowi działalność jednostki budżetowej (część jej działalności podstawowej lub jej działalność uboczna). Przenosząc powyższe rozważania na grunt ustawy o systemie oświaty oraz ustawy prawo o ruchu drogowym, działalność polegające na prowadzeniu stacji kontroli pojazdów w formie gospodarstwa pomocniczego jest jednocześnie działalnością szkoły, przy której działa gospodarstwo pomocnicze, wyodrębnioną jedynie pod względem organizacyjnym i finansowym.

Istotą funkcjonowania stancji kontroli pojazdów przy szkołach jest zapewnienie uczniom tej szkoły możliwości praktycznej nauki zawodu w zakresie diagnostyki. W ten sposób szkoły realizują powierzone im zadanie publiczne w obszarze edukacji.

W uzasadnieniu do projektu ustawy  w odniesieniu do likwidacji gospodarstw pomocniczych wskazano, iż cyt. „zamierzona zmiana w organizacji sektora finansów publicznych dokonana zostanie przy jednoczesnym spełnieniu zasad zachowania ciągłości realizacji zadań publicznych, a także zachowania ciągłości organizowania i świadczenia usług wiążących się z wykonywaniem zadań publicznych przez dotychczas działające podmioty.” W uzasadnieniu od projektu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych wskazano na następujące przyczyny likwidacji gospodarstw pomocniczych:

• brak wymaganego przepisami prawa, organizacyjnego wyodrębnienia działalności niektórych gospodarstw z działalności jednostki budżetowej uniemożliwiający prawidłowe ustalenie kosztów ich działalności, które powinny być pokrywane z uzyskiwanych przychodów własnych,
• niesprzyjająca efektywności i racjonalności kosztów działania, zasada świadczenia usług na rzecz jednostki macierzystej według kosztów własnych,
• niezadowalająca efektywność funkcjonowania niektórych gospodarstw, przy czym zjawisko to występuje raczej okresowo,
• uprzywilejowana pozycja gospodarstwa, umożliwiająca uzyskiwanie wysokich dochodów z jednego rodzaju działalności, nie sprzyja jego aktywności w poprawianiu rentowności w innych obszarach działalności.

Dalej wskazano, że zadania publiczne realizowane dotychczas przez gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych będą mogły być przejęte przez jednostki budżetowe lub - ze względu na skalę i zakres działalności, jej specyfikę - wykonywane w innej formie organizacyjnej.

Zamierzeniem ustawodawcy nie było zatem uszczuplenie jednostkom budżetowym, w tym szkołom, prawa do wykonywania działalności dotychczas realizowanej w ramach prowadzonych gospodarstw pomocniczych.

Warto w tym miejscu wskazać, że przedstawiony problem był przedmiotem interpelacji poselskiej nr 15462 z dnia 22 marca 2010 r. W dniu 15 kwietnia 2010 r. podsekretarz stanu w MEN przekazał odpowiedź z której wynika, że zarówno MEN jak i Ministerstwo Infrastruktury nie kwestionują prawa szkół do kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez ich gospodarstwa pomocnicze w zakresie prowadzenia SKP. Interpelacja jak i odpowiedź dostępne są pod tym adresem internetowym: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/INTop/15462?OpenDocument

W odniesieniu do sposobu ujawnienia w rejestrze działalności  regulowanej, szkoły w miejsce gospodarstwa pomocniczego tej szkoły w mojej ocenie wystarczająca jest zmiana oznaczenia podmiotu prowadzącego stację w poświadczeniu TDT oraz rejestrze działalności regulowanej.

Tak jak wskazano wyżej nie zmienia się podmiot wykonujący działalność w zakresie prowadzania  stacji kontroli pojazdów w celu praktycznej nauki zawodu a jedynie forma organizacyjno-finansowa wykonywania tej działalności przez szkołę. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej dopuszcza możliwość zmiany danych zawartych w rejestrze w tym zmiany oznaczenia podmiotu prowadzącego działalność regulowaną. Zastosowanie innej interpretacji prowadziłoby do skutków sprzecznych z intencją ustawodawcy, przy wprowadzaniu zmian prawnych w systemie finansów publicznych.

Autor zastrzega, że ocena prawna przedstawiona w piśmie ma charakter prywatny. Związek Powiatów Polskich, działając jako stowarzyszenie nie dokonuje wiążącej dla swoich członków wykładni prawa, a skorzystanie przez jakikolwiek podmiot z informacji zawartej w niniejszej opinii nie może stanowić podstawy do dochodzenia roszczeń od autora bądź Związku Powiatów Polskich.

Opracowała: Bernadeta Skóbel, Radca Prawny KR/Ns/328, Związek Powiatów Polskich