Kwestia dostępu ukraińskich uchodźców do polskich świadczeń publicznych – takich jak program 800+ czy bezpłatna opieka zdrowotna – budzi coraz więcej emocji w debacie publicznej. Najnowsze badanie opinii publicznej pokazuje, że dla większości Polaków kluczowe znaczenie ma fakt pracy i płacenia podatków przez obywateli Ukrainy na terenie naszego kraju.
Z danych wynika, że 58 proc. respondentów uważa, iż dostęp do świadczeń społecznych i opieki zdrowotnej powinni mieć wszyscy Ukraińcy, którzy pracują i płacą podatki w Polsce, niezależnie od tego, czy mają status uchodźcy. To oznacza, że Polacy w większości łączą prawo do wsparcia państwa z realnym wkładem w system gospodarczy i podatkowy.
Nieco ponad jedna czwarta ankietowanych (25 proc.) wskazała, że dostęp do tych świadczeń powinni mieć wyłącznie ci Ukraińcy, którzy oprócz pracy i płacenia podatków posiadają także status uchodźcy. Z kolei 8 proc. badanych było zdania, że Ukraińcy w Polsce nie powinni mieć w ogóle prawa do takich świadczeń.
Tylko niewielka część respondentów (po 3 proc.) uznała, że świadczenia powinny przysługiwać wszystkim uchodźcom z Ukrainy, którzy przybyli do Polski po wybuchu wojny, lub nawet wszystkim Ukraińcom mieszkającym w Polsce – bez względu na ich status czy aktywność zawodową.
Poglądy zależą od miejsca zamieszkania i sytuacji materialnej
Struktura odpowiedzi wskazuje, że stosunek Polaków do kwestii dostępu Ukraińców do usług publicznych różni się w zależności od grup społecznych. Poparcie dla przyznania świadczeń pracującym i płacącym podatki Ukraińcom częściej wyrażali mieszkańcy największych miast oraz osoby lepiej oceniające swoje warunki materialne.
Natomiast przekonanie, że Ukraińcy w ogóle nie powinni mieć dostępu do takich świadczeń, częściej występowało wśród najmłodszych respondentów w wieku 18–24 lata, mieszkańców wsi, osób z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym, gorzej oceniających swoje warunki materialne, a także tych, którzy nie deklarowali konkretnych poglądów politycznych.
Wyniki badania pokazują, że postawy Polaków wobec wsparcia dla obywateli Ukrainy nie są jednoznaczne – dominującym kryterium oceny pozostaje jednak wkład w polski system podatkowy i rynek pracy. To podejście wskazuje na rosnące znaczenie ekonomicznych podstaw solidarności społecznej, a nie wyłącznie humanitarnych przesłanek, które dominowały we wcześniejszej fazie kryzysu migracyjnego.
Źródło: CBOS
