Komisja Europejska zatwierdziła zmodyfikowaną wersję programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021–2027 (FERS). Zmiany umożliwiły uruchomienie 3,4 miliarda złotych z tzw. kwoty elastyczności, która dotychczas pozostawała poza zasięgiem beneficjentów. Środki te zostaną przeznaczone m.in. na wsparcie przedsiębiorstw, rodzin zastępczych oraz osób zagrożonych bezdomnością.
Decyzja Komisji Europejskiej weszła w życie 3 czerwca 2025. Zmiany w programie FERS są efektem zakończonego śródokresowego przeglądu programu – obowiązkowego elementu polityki spójności, służącego dostosowaniu założeń programu do zmieniających się realiów społeczno-gospodarczych. Przegląd wykazał, że główne cele FERS pozostają aktualne, jednak konieczne było poszerzenie zakresu interwencji w odpowiedzi na nowe wyzwania.
W ramach zatwierdzonych zmian program FERS rozszerzono o szereg działań, takich jak:
- szkolenia i doradztwo dla firm w zakresie automatyzacji i nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji,
- opracowanie prognoz zapotrzebowania na nauczycieli,
- stworzenie systemu wsparcia dla osób w kryzysie bezdomności,
- rozwój modelu współpracy samorządów z sądami na rzecz dzieci z rodzin dysfunkcyjnych,
- sieciowanie centrów i klubów integracji społecznej.
Zmieniony program koncentruje się na odpowiedzi na najpilniejsze potrzeby społeczne wynikające m.in. z wojny w Ukrainie, transformacji cyfrowej i demograficznej oraz zmieniającego się rynku pracy. Ma to umożliwić skuteczniejsze wykorzystanie unijnych środków i zapewnić adekwatną pomoc dla najbardziej potrzebujących grup społecznych.
Program w liczbach
FERS to ogólnopolski program współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+), z łącznym budżetem wynoszącym około 21 miliardów złotych (4,9 miliarda euro). Skoncentrowany jest na działaniach w obszarach edukacji, zatrudnienia, zdrowia i włączenia społecznego.
Dotychczas w ramach FERS ogłoszono 202 nabory o łącznej wartości 16,8 mld zł, co stanowi 80% dostępnych środków. Podpisano już 652 umowy na projekty o wartości 14,2 mld zł.
Efekty realizacji programu obejmują m.in.:
- wsparcie dla 1,9 tys. mikro, małych i średnich firm,
- udzielenie 1 251 pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej,
- aktywizację zawodową prawie 5 tys. osób osadzonych,
- objęcie 4 tys. lekarzy programami specjalizacyjnymi,
- umożliwienie udziału w międzynarodowych programach mobilności ponad 17 tys. młodych osób,
- wsparcie 1,8 tys. jednostek samorządu terytorialnego,
- pomoc dla 1,1 tys. podmiotów ekonomii społecznej, w tym NGO.
Łącznie z programu FERS skorzystało już 7,9 tysiąca różnych instytucji i organizacji. Dzięki zatwierdzonym zmianom oraz nowym środkom finansowym, liczba ta ma szansę znacząco wzrosnąć w najbliższych latach.
