Odmowa przeprowadzenia wywiadu lub uniemożliwienie prowadzenia wywiadu środowiskowego musi być kwalifikowane jako wyraz braku współdziałania osoby w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, o którym mowa w art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej.

Wynikający z art. 4 ustawy obowiązek podjęcia przez osobę wnioskującą o pomoc współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązaniu trudnej sytuacji życiowej wiąże się już z obowiązkiem ustalenia aktualnej sytuacji wnioskodawcy. Udzielając bowiem świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, organ kieruje się ogólną zasadą dostosowywania rodzaju, formy i rozmiaru świadczeń do okoliczności konkretnej sprawy, jak również uwzględnienia potrzeb osób korzystających z pomocy, jeżeli potrzeby te odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej.

Kryterium dochodowe nie jest zatem wyłączną przesłanką, jaką organ udzielający świadczeń z pomocy społecznej zobowiązany jest ustalić. Ustawodawca wielką wagę przywiązuje do współdziałania świadczeniobiorców z pracownikami pomocy społecznej, ponieważ pomoc społeczna nie może sprowadzać się do prostego rozdawnictwa świadczeń. Dlatego też bierna bądź roszczeniowa postawa podmiotów objętych pomocą może spowodować odmowę przyznania świadczenia bądź wstrzymanie wypłaty świadczenia, o czym mowa w przepisach art. 11 i art. 107 ust. 4a ustawy.

W sprawach z zakresu pomocy społecznej kryteriami wyboru rozstrzygnięcia powinny być zatem cele i zadania pomocy społecznej, a nie subiektywne oczekiwania osób uprawnionych, zmierzające do obarczenia organów pomocy społecznej pełnym zakresem obowiązków przejęcia całkowitej opieki finansowej i życiowej nad osobą dotkniętą jedną z form niedostatku, określonych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 17 maja 2023 r., sygn. II SA/Gd 1112/22

Źródło: CBOSA