W art. 194 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej uregulowano zagadnienia związana z ustalaniem opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.
Zgodnie z ust. 3 powołanego przepisu Starosta na wniosek lub z urzędu, uwzględniając uchwałę rady powiatu, o której mowa w ust. 2 może umorzyć w całości lub w części łącznie z odsetkami, odroczyć termin płatności, rozłożyć na raty lub odstąpić od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.
Analizując treść przepisu art. 194 ust. 3 ustawy, należy zwrócić uwagę, że odstąpienie od ustalenia opłaty oparte jest na uznaniu administracyjnym. Oznacza to, że decyzję co do odstąpienia pozostawiono uznaniu właściwym organom. Uznaniowy charakter decyzji nie zezwala organom administracji publicznej na całkowitą i niekontrolowaną swobodę w rozstrzyganiu sprawy. Na organie prowadzącym postępowanie administracyjne, również działającym w ramach uznania administracyjnego, ciąży bowiem obowiązek wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego.
W przypadku decyzji uznaniowej, szczególnego znaczenia nabiera uzasadnienie podjętego rozstrzygnięcia. Chociaż decyzja o charakterze uznaniowym pozostaje pod kontrolą sądu administracyjnego, to jednak zakres tej kontroli jest ograniczony, albowiem sąd nie bada celowości jej podjęcia. Kontrola tego rodzaju decyzji przez sąd polega na ustaleniu, czy wydanie decyzji na podstawie obowiązujących przepisów prawa było dopuszczalne, czy organ przy jej wydaniu nie przekroczył granic uznania administracyjnego oraz czy uzasadnił rozstrzygnięcie dostatecznie zindywidualizowanymi przesłankami, w ten sposób, aby nie można mu było zarzucić dowolności.
W kontekście uznaniowego charakteru decyzji o odstąpieniu od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, wskazać należy, że postępowanie dotyczące takiego wniosku ma charakter w istocie dwuetapowy. W pierwszym etapie organ ocenia, czy spełnione zostały przesłanki otwierające temu organowi możliwość odstąpienia od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Ocena ta dokonywana jest według reguł dotyczących postępowania dowodowego i polega na weryfikacji poszczególnych, określonych przez lokalnego prawodawcę kryteriów. Dopiero uznanie, że spełniona została choćby jedna z przesłanek pozwalających organowi na odstąpienie od ustalenia opłaty, pozwala na przejście do drugiego etapu, w ramach którego, działając w granicach uznania administracyjnego, organ może ale nie musi uwzględnić wniosek o odstąpienie od ustalenia opłaty.
Źródło: CBOSA orzeczenie nieprawomocne
