Programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” wśród wielu zadań jakie mają realizować samorządy przewiduje rozwój sieci środowiskowych domów samopomocy, w tym rozwój bazy całodobowej w jednostkach już funkcjonujących oraz rozszerzenie typów domów dla osób ze sprzężonymi niepełnosprawnościami oraz osób ze spektrum autyzmu.
Zadanie mają realizować samorząd gminny i powiatowy jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej oraz podmioty niepubliczne, którym samorządy zlecą dalej zadanie. W programie przewidziano konieczność zmiany ustawy o pomocy społecznej w kierunku uregulowania zasad finansowania nowego typu domów oraz nowelizacją rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy w zakresie rozszerzenia katalogu typu domów, wskaźnika zatrudnienia, nowych usług i ewentualnie standardów lokalowych.
W tym miejscu trudno jednak nie skomentować tych planów. Obecnie samorządy borykają się z problemem niedofinansowania z budżetu państwa realizacji zadana w zakresie prowadzania środowiskowych domów samopomocy. Warto przypomnieć, że ustawą okołobudżetową (poprzez zmianę nowelizacji ustawy o pomocy społecznej z 2015 r.) Sejm doprowadził do zmniejszenia o 132 mln zł dotacji na działalność ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, również w 2018 r. wysokość dotacji będzie mniejsza niż planowano to jeszcze w 2015 r. Trudno oczekiwać znaczącej poprawy bazy lokalowej i rozwoju środowiskowych domów samopomocy, jeżeli niemal w tym samym czasie podejmuje są decyzje finansowe prowadzące do skrajnie odmiennych skutków.
W zakresie wsparcia niepełnosprawnych osób dorosłych program przewiduje również tworzenie klubów rehabilitacji działających przy warsztatach terapii zajęciowej. Celem działania klubów byłoby wsparcie byłych uczestników warsztatów w utrzymaniu samodzielności i niezależności w życiu społecznym i zawodowym. Zakres świadczonych usług i ich wymiar godzinowy ma być ustalany w umowie zawieranej pomiędzy powiatem a prowadzącym warsztaty. Planowane rozwiązanie wymaga zmian w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz w rozporządzeniu w sprawie warsztatów terapii zajęciowej.
