Zgodnie z art. 240 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej osoby, którym na podstawie dotychczasowych przepisów odmówiono prawa do pomocy na kontynuowanie nauki z powodu nieprzebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo niespełnienia kryterium dochodowego, nabywają prawo do tej pomocy, jeżeli spełniają warunki określone w niniejszej ustawie. Nieco niefortunna redakcja powołanego przepisu powoduje problemy interpretacyjne.
Przykład: Osoba rozpoczęła proces usamodzielniania przed wejściem w życie ustawy, spełniała kryterium dochodowe, przestała je spełniać już po wejściu w życie powołanego przepisu. Literalna interpretacja art. 240 ust. 3 prowadziłaby do konieczności wydania dwóch decyzji, pierwszej o odmowie prawa do świadczenia, a następnie drugiej o jego przyznaniu. W mojej ocenie takie działanie jest nie tylko zbędne ale również nieprawidłowe w kontekście zasad prowadzenia postepowania administracyjnego, oznaczałoby bowiem wydanie w zbliżonym czasie dwóch odmiennych skutkiem decyzji administracyjnych.
Interpretując przepisy prawa należy brać pod uwagę jakimi przesłankami kierował się ustawodawca, wprowadzając daną normę prawną do systemu prawnego.
Powołany przepis został wprowadzony do ustawy z inicjatywy Senatu, w czasie prac nad nowelizacją w kwietniu 2012 r. Wprowadzenie poprawki referował Senator Mieczysław Augustyn, poniżej zacytuję fragment wypowiedzi: „Co prawda nie są to duże sprawy czy częste przypadki, ale okazuje się, że teraz warunki, na jakich przyznaje się pomoc na kontynuowanie nauki, są o wiele korzystniejsze aniżeli przed zmianą ustawy. I bywało tak – odnosimy to oczywiście do osób usamodzielniających się – że ktoś przebywał za granicą i był wykluczany według starych przepisów albo miał dochody ponad kryterium przyjęte w ustawie i też był z tej możliwości pomocy wykluczany. Chcielibyśmy to zmienić i dać szansę tym, którzy aktywnie podchodzą do swojego życia, którzy chcą się usamodzielnić i się uczą. Tak więc chcielibyśmy to naprawić.”
Również w uzasadnieniu do poprawek wprowadzonych przez Senat do nowelizacji ustawy jasno wynika, że celem było nie stosowanie kryterium dochodowego oraz przesłanki wykluczającej w związku z przebywaniem zagranicą w przypadku pomocy na kontynuowanie nauki (źródło: http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/CE4B2FEE20687192C12579DE0058E74F/%24File/313.pdf. strona 6 dokumentu).
W jaki zatem sposób załatwić sprawę. Jeżeli osoba spełnia warunki do uzyskania pomocy na kontynuowanie nauki ale przekracza kryterium dochodowe, a wcześniej nie wydano decyzji o odmowie przyznania pomocy, należy wydać decyzję przyznającą świadczenie, a przesłanki zastosowania art. 240 ust. 3 wyjaśnić w uzasadnieniu do decyzji.
