30 listopada br. odbyło się Posiedzenie Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Problemem, którym się zajmowano była degradacja Wielkich Jezior Mazurskich. Rosnąca liczba turystów gwałtownie wpływa na obniżenie jakości wód w akwenach. Głównym źródłem kłopotów są nieczystości spuszczalne z jachtów. Podczas dyskusji rozmówcy ustalili, że niezbędnym  jest budowanie świadomości społecznej wśród turystów, a także rozwój infrastruktury ściekowej.

Nieczystości z jachtów głównym problemem na mazurskich jeziorach

Samorządy od dawna zwracają uwagę, że intensywna gospodarka turystyczna na terenie Mazur jest odpowiedzialna za degradację środowiska. Jednostki pływające i ich nieodpowiedzialni właściciele to najistotniejszy powód zanieczyszczania jezior. Dzisiejsze przepisy zabraniają opróżniania zawartości zbiorników/ toalet wprost do wody, a osoba która się tego dopuszcza podlega karze grzywny. W całej sprawie niemniej ważne jest budowanie świadomości osób uprawiających turystykę wodną przy jednoczesnym zakazie przyzwolenia społecznego na zanieczyszczenia wód przez innych użytkowników.

Wyższe kary

Ministerstwo Klimatu i Środowiska doprowadziło do zwiększenia kar w kodeksie karnym w przepisach dotyczących przestępstw przeciwko środowisku. W art. 181 oraz art. 182 k.k. zwiększono granice penalizacji -  odpowiednio dolną, jako 6 miesięcy, a górną jako 8 lat.

Ustawowe plombowanie zbiorników

Rozmówcy zwrócili uwagę na to, że koniecznym jest rozszerzenie kompetencji organów np. Policji  w zakresie kontroli szczelności zbiorników na jednostkach pływających. Przydatnym, dalej idącym rozwiązaniem jest wprowadzenie ustawowej zasady plombowania zbiorników na ścieki. Takie działanie legislacyjne sprawi, iż nie będzie opcji swobodnego otwarcia zbiornika i opróżnienia go podczas rejsu.  

Co z dyrektywą ściekową?

Minister Grzegorz Witkowski z Ministerstwa Infrastruktury wskazał, że systemowym rozwiązaniem zaproponowanym przez resort jest ograniczenie zanieczyszczenia wód poprzez właściwe oczyszczanie ścieków komunalnych. Polska nadal nie spełnia celów zawartych w dyrektywie ściekowej (91/271/EWG). Odpowiedzialność za tego rodzaju działania spada na samorządy. Brak jednak odpowiedniej komunikacji z rządem.

Ministerstwo Infrastruktury rekomenduje:

1. Zapewnienie odpowiedniej jakości oczyszczonych ścieków odprowadzanych taborem ascenizacyjnym ze zbiorników bezodpływowych i oczyszczalni ścieków w zależności od wielkości aglomeracji z której pochodzą
2. Ustanowienie administracyjnych kar pieniężnych za naruszenie zobowiązań aglomeracji w zakresie dostosowania się do wymogów dyrektywy ściekowej
3. Uszczegółowienie i doprecyzowanie obowiązków gmin
4. Doprecyzowanie i wyodrębnienie kwestii dotyczących opróżniania osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości
5. Doprecyzowanie i przyjęcie szóstej aktualizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków

Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków

Na terenie woj. warmińsko-mazurskiego funkcjonuje 366 aglomeracji. Planuje się wybudowanie jednej nowej oczyszczalni i przeprowadzenie 43 innych inwestycji w istniejących oczyszczalniach. Koszt inwestycji na terenie całego kraju oszacowano na 784 mln. złotych. Aglomeracje na terenie woj. warmińsko-mazurskiego pochłoną prawdopodobnie 300 mln złotych.

Wyodrębniono kilka źródeł finansowania inwestycji:

1. Fundusz Europejski na Infrastrukturę Klimat i Środowisko
2. Regionalne Programy Operacyjne
3. Rządowy Fundusz Polski Ład
4. Programy Priorytetowe Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
5. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
6. Fundusz Inwestycji Samorządowych FIZAN
7. Dodatkowe środki z budżetu jako uzupełnienia z subwencji ogólnej
8. Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności