19 lipca 2022 r. odbyło się wspólne posiedzenie senackich komisji Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

Tematem obrad było rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg oraz niektórych innych ustaw.

Przedstawiciel Ministerstwa Infrastruktury Pan Rafał Weber podkreślił, że ustawa zwiększa środki Funduszu, aby można było szybciej i więcej inwestować w drogi na poziomie samorządowym. Minister wskazał, że 1 mld zł zostanie przeznaczony dla samorządów gminnych, powiatowych i wojewódzkich na inwestycje, które poprawią bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów. Nowelizacja zakłada wybudowanie dodatkowych ścieżek rowerowych, chodników i przejść dla pieszych. Dodatkowy 1 mld zł zostanie przeznaczony dla samorządów na tzw. „małe remonty” i poprawę nawierzchni dróg.

Proponowana ustawa poszerza katalog zadań dofinansowywanych ze środków RFRD. Fundusz przestanie być państwowym funduszem celowym, a zyska formę rachunku bankowego prowadzonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego, na podobnych zasadach jak Krajowy Fundusz Drogowy. Według założenia projektodawców, ma to usprawnić zarządzanie finansami RFRD dzięki uproszczeniu procedury przygotowania planu finansowego. Nowelizacja wydłuża do 1 stycznia 2031 r. okres wsparcia inwestycji samorządowych z funduszu, co pozwoli na realizację większej liczby inwestycji na drogach lokalnych.

W posiedzeniu połączonych komisji uczestniczył przedstawiciel Związku Powiatów Polskich, który przedstawił propozycje poprawek do omawianej ustawy. ZPP postulował o zwiększenie transparentności podziału środków funduszu poprzez:

• wykreślenie lit. e) w art. 1 pkt 22 proponowanej ustawy, bowiem po zmianie przepisu komisja oceniająca wnioski nie będzie informowała o wyniku swoich prac. Samorząd wnioskujący o dofinansowanie będzie informowany jedynie o umieszczeniu na ostatecznej liście zatwierdzanej przez Prezesa Rady Ministrów. Reasumując, wnioskodawca nie będzie w stanie ustalić jak projekt został oceniony przez komisję i czy Prezes Rady Ministrów nie dokonał zmian na liście,
• zmianę brzmienia art. 1 w pkt 24 lit. a) proponowanej ustawy i wpisanie, że dokonanie przez Prezesa Rady Ministrów zmian na ww. listach lub wskazanie do dofinansowania dodatkowych zadań powiatowych lub gminnych wymaga szczegółowego uzasadnienia. Celem proponowanej zmiany jest wprowadzenie obowiązku uzasadnienia dokonywania zmian na listach przyjętych przez komisje, który stanowiłby element kontroli społecznej nad wydatkowaniem środków publicznych. Należy wskazać, że aktualnie sama czynność zmiany listy nie podlega żadnej kontroli sądowej, sądowoadministracyjnej i nie wymaga sporządzenia uzasadnienia.

Argumentacja przedstawiciela Związku Powiatów Polskich zyskała uznanie senatorów, na skutek czego senator Zygmunt Frankiewicz zgłosił te poprawki jako własne.

Komisje przegłosowały ww. poprawki stosunkiem głosów: 8 „za”, 6 „przeciw”, 0 „wstrzymujących się”.

Poparcie komisji uzyskała również propozycja senatora Frankiewicza dotycząca skreślenia przepisów, które wyłączają telewizję i radio publiczne z obowiązku wpłaty części zysku na RFRD.

Komisje przyjęły ponadto poprawki doprecyzowujące i techniczno-legislacyjne, przedstawione przez senackie biuro legislacyjne.

W głosowaniu nad całością projektu ustawy wraz z poprawkami senatorowie byli jednomyślni – 14 głosów „za”.

Na sprawozdawcę wyznaczono senatora Janusza Pęcherza.

Z projektem ustawy można zapoznać się tutaj. Retransmisję posiedzenia można obejrzeć tutaj. 

Obradująca tego samego dnia Komisja Infrastruktury zaproponowała wprowadzenie 2 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Pierwsza poprawka dotyczyła zdefiniowania pojęć „droga ekspresowa” i „autostrada” zgodnie z terminologią użytą w ustawie z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg oraz niektórych innych ustawy.

Podczas obrad nowelizację omówił wiceminister infrastruktury Rafał Weber, który wskazał, że jej celem jest poprawa bezpieczeństwa na drogach, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa rowerzystów i pieszych. Proponowana ustawa wdraża do polskiego systemu prawnego unijną dyrektywę (UE) 2019/1936 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej, która ma na celu zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych i poważnych obrażeń na drogach w Unii Europejskiej. Nowelizacja zakłada objęcie procedurami zarządzania bezpieczeństwem m. in. autostrady i drogi ekspresowe zlokalizowane poza Transeuropejską Siecią Transportową TEN-T, drogi krajowe biegnące poza miastami, które są budowane lub przebudowywane albo zostały wybudowane lub przebudowane z udziałem środków UE. Nowe przepisy wprowadzają nadto obowiązek oceny ryzyka wypadków i dotkliwości ich skutków, a także oceny bezpieczeństwa ruchu drogowego obejmującej całą sieć. Ocena ta ma być dokonywana co 5 lat. Rezultatem proponowanych zmian ma być klasyfikacja sieci dróg zgodnie z poziomem ich bezpieczeństwa.

W głosowaniu nad całością projektu ustawy wraz z poprawkami senatorowie również byli jednomyślni – 8 głosów „za”.

Na sprawozdawcę wyznaczono senatora Artura Dunina.

Z projektem ustawy można zapoznać się tutaj. Retransmisję posiedzenia można obejrzeć tutaj.