16 wrześnie br. w siedzibie Sejmu RP odbyło się posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Jego przedmiotem było rozpatrzenie i zaopiniowanie dla Komisji do Spraw Kontroli Państwowej Sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2019 roku w zakresie działania Komisji a także rozpatrzenie Informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli realizacji zadań organów administracji rządowej w procesie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

W tym roku sprawozdanie o działalności NIK składa się z 6 rozdziałów. W roku ubiegłym Izba zrealizowała 195 kontroli planowych i doraźnych. Skontrolowała 166 jednostek. Izba sformułowała też 77 wniosków de lege ferenda. Skierowano 46 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Do NIK-u w roku ubiegłym wpłynęło ponad 5 tysięcy skarg i wniosków, z których 22 procent dotyczyło działalności organów administracji samorządowej, natomiast 11 procent organów administracji rządowej.

Kontrole NIK związane z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego i rozwojem regionalnym dotyczyły m.in. kontrola organów na rzecz ujawniania prawa własności nieruchomości w księgach wieczystych, realizacja zadań publicznych w ramach inicjatywy lokalnej, zarządzania bezpieczeństwem informacji w jednostkach samorządowych, zintegrowanych inwestycji terytorialnych czy realizacji programu 500+.

Jedną z omówionych kontroli była ta dotycząca wykorzystania przez gminy środków na realizację programu Rodzina 500+. Jednostki samorządowe w terminie wypłacały pieniądze beneficjentom, na bieżąco weryfikowano też wykorzystanie środków z programu.

Kontrole dotyczyły też pobierania opłat w strefach płatnego parkowania.

Głos w dyskusji zabrał przedstawiciel Związku Powiatów Polski, Marek Wójcik. Zgłosił prośbę, by strona rządowa sprecyzowała przepisy w kwestii wydawania upoważnień w sposób, który pozwoli na sprawne zarządzanie urzędami. To choćby możliwość dla wójta, burmistrza czy prezydenta miasta do wydania upoważnień w zakresie decydowania w sprawach gospodarki finansowej podczas ich nieobecności. Sprawa budzi bowiem ogromne wątpliwości, zwłaszcza jeśli burmistrz, wójt czy prezydent są nieobecni przez dłuższy czas. Marek Wójcik odniósł się też do kwestii kontroli wykorzystywania Funduszu Dróg Samorządowych. Zwrócił się z prośbą, aby NIK zechciała także pochylić się nad kwestią wyboru projektów do dofinansowania a także jak przebiegał proces wyboru projektów.

Komisja przyjęła pozytywną opinię o działalności NIK w 2019 roku.

Informacja NIK o wynikach kontroli realizacji zadań organów administracji rządowej w procesie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach

NIK skontrolowała Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska i dziesięć Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska. W ocenie ogólnej NIK wskazała, że regionalni dyrektorzy ochrony środowiska zapewnili w większości objętych badaniem spraw warunki do ochrony środowiska oraz ochrony przyrody na obszarach znajdujących się w obszarach planowanych inwestycji. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska prawidłowo realizował jako organ II instancji zadania w zakresie prowadzenia postępowań po wniesieniu odwołań lub zażaleń od rozstrzygnięć regionalnych dyrektorów. Kontrola wykazała jednak, że objęte nią organy w ponad połowie badanych spraw nie dotrzymywały terminów ich załatwienia określonych w przepisach prawa. W 13 z 337 badanych sprawach ujawniono nieprawidłowości mające wpływ na wynik postępowania prowadzonego przez inny organ i stworzenie ryzyka niezapewnienia odpowiedniej ochrony środowiska lub utrzymania właściwego stanu ochrony obszarów Natura 2000.