W projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustawy z druku sejmowego nr 299 uregulowano kwestię wsparcia dla podmiotów prowadzących działalność kulturalną.

Źródło pochodzenia środków i adresaci wsparcia

W art. 1 pkt 14 projektu w dodawanym art. 15m określono, że minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego może przeznaczać środki budżetu państwa z części, której jest dysponentem, oraz środki Funduszu Promocji Kultury, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o grach hazardowych na wsparcie finansowe osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej prowadzących działalność kulturalną. Minister może wyznaczyć do udzielenia wsparcia państwową instytucje kultury.

Udzielanie wsparcia będzie następowało w ramach programów ogłaszanych w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego lub wyznaczonej przez niego państwowej instytucji kultury.

Z opisywanego wsparcia mogą skorzystać także samorządowe instytucje kultury, jeżeli spełniają przesłanki opisane poniżej.

Przesłanki przyznania wsparcia

Wsparcie przysługuje osobom fizycznych, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej prowadzącym działalność kulturalną, w przypadku gdy zostaną łącznie spełnione następujące przesłanki:

• działalność twórcza lub artystyczna nie może być kontynuowana w obecnej formie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ze względu na ograniczenia, zakazy i nakazy, o których mowa w art. 46 ust. 4 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
• może być kontynuowana w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, bez naruszania tych ograniczeń, zakazów i nakazów pod warunkiem zmiany formy upowszechniania tej działalności.

Powołany wyżej art. 46 ust. 4 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, wskazuje na następujące zakazy i nakazy:

1. czasowe ograniczenie określonego sposobu przemieszczania się,
2. czasowe ograniczenie lub zakaz obrotu i używania określonych przedmiotów lub produktów spożywczych,
3. czasowe ograniczenie funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy,
4. zakaz organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności,
5. obowiązek wykonania określonych zabiegów sanitarnych, jeżeli wykonanie ich wiąże się z funkcjonowaniem określonych obiektów produkcyjnych, usługowych, handlowych lub innych obiektów,
6. nakaz udostępnienia nieruchomości, lokali, terenów i dostarczenia środków transportu do działań przeciwepidemicznych przewidzianych planami przeciwepidemicznymi,
7. obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych, o których mowa w ust. 3, oraz grupy osób podlegające tym szczepieniom, rodzaj przeprowadzanych szczepień ochronnych.

Dodatkowo w ust. 2 projektowanego przepisu dookreślono, że wsparcie finansowe może zostać udzielone, w przypadku gdy działalność wskazanych podmiotów, jest działalnością kulturalną objętą mecenatem państwa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 9a ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej lub działalnością polegającą na produkcji audiowizualnej i jest przyznawane na dofinansowanie wydatków na zmianę formy upowszechniania działalności twórczej i artystycznej.

Mecenatem państwa objęte są następujące zadania (§2 Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie zakresu zadań objętych mecenatem państwa, udzielania dotacji celowej na zadania nim objęte oraz udzielania dofinansowań podmiotom prowadzącym działalność w dziedzinie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego):

1. podtrzymywanie i rozpowszechnianie tradycji narodowej i państwowej;
2. upowszechnianie i promocja twórczości artystycznej;
3. upowszechnianie i promocja czytelnictwa;
4. promocja kultury polskiej za granicą;
5. zachowanie i waloryzacja dziedzictwa kulturowego, w tym polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą;
6. ochrona i udostępnianie dziedzictwa kulturowego, w tym polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą, oraz opieka nad tym dziedzictwem;
7. budowa i modernizacja infrastruktury kulturalnej;
8. tworzenie warunków do zakupów, ekspozycji i upowszechniania sztuki współczesnej;
9. zachowanie i upowszechnianie tradycji regionalnych i kultury ludowej;
10. tworzenie i wdrażanie systemów informatycznych w sferze kultury;
11. digitalizacja zasobów kultury i dziedzictwa narodowego oraz gromadzenie, przechowywanie, udostępnianie i ponowne wykorzystywanie cyfrowych zasobów kultury i dziedzictwa narodowego;
12. edukacja kulturalna społeczeństwa.

Okres obowiązywania wsparcia

Wsparcie finansowe udzielane przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego będzie obowiązywało w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 12 miesięcy po ich odwołaniu.

Szczegółowe warunki uzyskiwania wsparcia

Przedmiotowy projekt w dodawanym art. 15m ust. 5 zawiera delegację dla ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego do wydania rozporządzenia określającego szczegółowe warunki uzyskiwania wsparcia finansowego, w tym maksymalną wysokość tego wsparcia, rodzaj wydatków objętych wsparciem, dane, które wniosek o przyznanie wsparcia powinien zawierać, tryb składania wniosków oraz przekazywania środków, priorytety społeczne oraz konieczność zapewnienia ciągłości realizacji zadań, na które przeznaczane są środki budżetu państwa z części, której jest dysponentem, oraz przedsięwzięć i działań na które są przeznaczane środki z Funduszu Promocji Kultury.

Wsparcie działalności kulturalnej jako pomoc publiczna

Zgodnie z dodanym w art. 1 pkt 14 projektu artykułem 15zzzi ust. 1 opisana powyżej forma wsparcia będzie stanowiła pomoc publiczną, mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce. Stąd też podmiot ubiegający się o wsparcie będzie zobowiązany dołączyć co wniosku także dokumenty, o których mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej tj.:

1. wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat podatkowych, albo oświadczenia o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;
2. informacje niezbędne do udzielenia dofinansowania, dotyczące w szczególności wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz wielkości i przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których ma być przeznaczone dofinansowanie.

Do czasu przekazania tych dokumentów wsparcie nie będzie mogło zostać udzielone.