17 projektów z opinią pozytywną, jeden z negatywną, dwa rozpatrzy Komisja Wspólna, a na zespoły robocze trafi 6 projektów – to bilans grudniowego posiedzenia plenarnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się 13 grudnia br. w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Obradom współprzewodniczyli – Sebastian Chwałek, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji oraz Andrzej Porawski, sekretarz strony samorządowej Komisji, dyrektor Biura Związku Miast Polskich.

Związek Powiatów Polskich reprezentowali: Zbigniew Deptuła, członek Zarządu ZPP, starosta makowski; Edmund Kaczmarek, członek zarządu ZPP, starosta jędrzejowski; Rudolf Borusiewicz, dyrektor biura ZPP oraz jego zastępca Grzegorz Kubalski.

Reprywatyzacja - skorzystają JST

Na początku spotkania Komisja rozpatrzyła projekt ustawy o zrekompensowaniu niektórych krzywd wyrządzonych osobom fizycznym wskutek przejęcia nieruchomości przez władze komunistyczne od 1944 r. autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości.

Jak wyjaśnił Andrzej Porawski, strona samorządowa pozytywnie opiniuje kierunki zmian zaproponowane w tej ustawie. – Uważamy, że te kwestie muszą być kiedyś definitywnie załatwione i ten projekt ustawy do tego zmierza. Mamy jednak jeszcze kilka uwag dotyczących szczegółowych zapisów, ale te uwagi są mniejszego znaczenia. Największe nasze wątpliwości budzą rozwiązania finansowe, które są zawarte w tej ustawie – tłumaczył. Powodem jest to, iż ocena skutków finansowych regulacji jest w pewnym sensie statystyczna. - Ona dotyczy globalnie skutków, jakich się spodziewamy w skali kraju, ale w jednostkach samorządu terytorialnego to nie będzie rozłożone statystycznie. Będą takie jednostki samorządu terytorialnego, w których skutki tej ustawy będą znacząco większe, a z kolei będą inne, gdzie ich nie będzie – mówił Andrzej Porawski.

W imieniu strony samorządowej poprosił stronę rządową o zorganizowanie w niedługim czasie spotkania roboczego, podczas którego można będzie porozmawiać m.in. o kwestiach finansowych. Dyrektor Porawski wspomniał o tym, że na zespole finansowym KWRiST były obiecujące sygnały w tym zakresie, ale samorządowcy jeszcze nie zdołali w tym krótkim czasie po otrzymaniu tekstu rozeznać się w temacie, dlatego wnoszą o zorganizowanie spotkania.

W odpowiedzi Patryk Jaki, wiceminister sprawiedliwości wyraził wolę współpracy i poinformował, że resort jest przekonany o tym, że jeśli ustawa wejdzie w życie w proponowanym kształcie, to największym jej beneficjentem będą jednostki samorządu terytorialnego.

- Oczywiście nie jesteśmy w stanie ocenić i oszacować, ile wniosków następców prawnych spadkobierców znacjonalizowanych nieruchomości spłynie w ramach tej ustawy. Dysponujemy natomiast wyliczeniami o wysokiej jakości, z których wynika, że wartość znacjonalizowanego mienia w Polsce to było ponad 800 mld zł. Większość tych nieruchomości trafi do JST – twierdził minister.

W ocenie Patryka Jakiego ramach rekompensat samorządy zapłacą tylko niewielki procent wartości tych nieruchomości – My mówimy o 20 proc. odszkodowania, ale jednocześnie wprowadzamy zapisy mówiące o tym, że będziemy brać pod uwagę wartość tej nieruchomości w momencie nacjonalizacji. Czyli często, np. tak jak w przypadku Warszawy to będą gruzy. Ale nie tylko w przypadku Warszawy tak będzie. Dodatkowo będziemy brali pod uwagę przy obliczeniach obciążenia hipoteczne, a jak państwo wiecie w czasach II RP większość tych nieruchomości miało obciążenia hipoteczne, dlatego to dodatkowo powoduje obniżenie tej kwoty.

Autem ustawy ma być  i to, że wyjaśni status prawny wszystkich nieruchomości, co pozytywnie wpłynie na rynek inwestorów. – Stabilność i bezpieczeństwo inwestycji zostaną zapewnione – argumentował minister.

I podkreślał, że ustawa spowoduje, iż szereg opuszczonych nieruchomości przejdzie na własność samorządów. Dlatego minister jest przekonany, że to JST będą największym beneficjentem ustawy. Patryk Jaki zapewnił ponadto samorządy o swojej otwartości na wszelkie uwagi. Jak podał, Ministerstwo Finansów zgodziło się na to, aby ewentualne obciążenia samorządów były rozłożone na dłużej niż siedem lat.

- Jeżeliby nie przyjąć tej ustawy, to problemy z roszczeniami będą się pojawiały w nieskończoność. Przyszedł czas, by zrobić z tym porządek – stwierdził.

O pielęgniarkach w DPS

Na spotkaniu po raz kolejny poruszona została kwestia podwyżek dla pielęgniarek zatrudnionych w domach pomocy społecznej, które to z formalnego punktu widzenia są pracownikami samorządowymi i podlegają zasadom wynagradzania jak pracownicy samorządowi. Ich pensje nie są finansowane z Narodowego Funduszu Zdrowia, nie otrzymują także podwyżek jak np. pielęgniarki pracujące w szpitalach. Prowadzi to do dyskryminacji. Pisaliśmy już o tym wielokrotnie, np. tutaj.

Z informacji przekazanej przez Beatę Cholewkę, dyrektor Departamentu Pielęgniarek i Położnych w resorcie zdrowia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Zdrowia prowadzą rozmowy na temat rozwiązania tej w kwestii

Proszą też samorządy o współpracę na rzecz rozwiązania problemu i organizowanie opieki osobom przebywającym w domach pomocy społecznej w oparciu o istniejące przepisy (warto przeczytać tutaj)

Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Stanisław Szwed dodał, że problem finansowania nie dotyczy tylko pielęgniarek, ale i innych osób zatrudnionych w DPS, np. opiekunów. Według niego sprawa wymaga współpracy zarówno obydwu resortów, jak i samorządów, w tym pracowników DPS.

Rozsądniej o jawności życia publicznego

Rozmawiano także o projekcie ustawy o jawności życia publicznego. Maciej Wąsik, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów zapewniał, że w jego ocenie obecna wersja projektu spowoduje, że ustawa będzie lepsza, pełniejsza i rozsądniejsza.

Zmiany to m.in. ograniczenie liczby osób, które będą publikowały oświadczenia majątkowe, nie ograniczając obowiązku ich składania. W BIP będą tylko zamieszczane oświadczenia tych osób które pełnią funkcje kierownicze. Wszystkie pozostałe będą podlegały pewnej ochronie. Nie będzie m.in. obowiązku publikowania oświadczeń osób zatrudnionych w powiatowych zespołach ds. orzekania o niepełnosprawności.

Zmiany to m.in. efekt rozmów, które odbyły się na listopadowym posiedzeniu zespołu roboczego KWRiST. Projekt będzie jeszcze na nim ponownie dyskutowany.

Mieszkanie Plus

Wiceminister infrastruktury i budownictwa Tomasz Żuchowski przedstawił informację o możliwości współpracy samorządów przy realizacji Programu „Mieszkanie Plus”.

- Zachęcamy wszystkie samorządy do współpracy z Krajowym Zasobem Nieruchomości. Gminy mogą tworzyć dostępne cenowo mieszkania na wynajem, w tym z opcją wykupu, w programie Mieszkanie Plus korzystając ze wsparcia Krajowego Zasobu Nieruchomości – mówił.

W swoim wystąpieniu podkreślił, że mieszkania objęte programem nie będą darmowe, lecz odpłatne i przeznaczone tych osób aktywnych zawodowo, które nie mają zdolności kredytowej.

Powiedział także i o tym, że każda gmina w Polsce otrzymała pakiet informacji na temat programu Mieszkanie Plus i to zaktywizowało samorządy do przesłania informacji o nieruchomościach, które można wykorzystać w programie. Są to nieruchomości, które mogłyby zostać wniesione do spółek celowych z przeznaczeniem na realizację inwestycji mieszkaniowych polegających na budowie mieszkań na wynajem o czynszu normowanym lub lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy.

W ciągu ostatniego miesiąca podpisano umowy z ponad 40 gminami, a 14 grudnia br. zostanie podpisanych kolejnych 30 listów intencyjnych. W budowie jest ponad 1300 mieszkań, a pierwsze budynki będą oddawane w 2018 r. Rząd chce organizować dla tych, którzy włączą się w program spotkania, na których będą mogli wymieniać doświadczenia i omawiać problemy. Tomasz Żuchowski poinformował też i o tym, że do Krajowego Zasobu Nieruchomości trafiły zbędne nieruchomości Poczty Polskiej i PKP, które są najczęściej świetnie zlokalizowane, z pełnym dostępem do mediów. Gminy, w których się te budynki znajdują będą otrzymywały propozycje zajęcia się nimi.

Opłaty eksploatacyjne – na rozwój bogactwa gmin

Na prośbę strony samorządowej na posiedzeniu przedstawiona została informacja na temat projekt ustawy o Polskiej Agencji Geologicznej. Jak wyjaśnił Mariusz Orion Jędrysek, Główny Geolog Kraju, jest to wcześniej już omawiany projekt ustawy o Polskiej Służbie Geologicznej, zmiana nastąpiła jedynie w nazwie instytucji. Minister przedstawił planowane zmiany w przychodach gmin z opłat eksploatacyjnych. Mają one dotknąć tylko kilka bardzo bogatych gmin (per capita), w których prowadzona jest działalność wydobywcza. Otrzymywane przez nie środki mają zostać przesunięte do innych gmin o dużym, niewykorzystanym potencjale surowcowym w celu rozwoju nowych inwestycji i zagospodarowywania nowo udokumentowanych złóż, tworząc przy tym nowe miejsca pracy, jak również przyczyniając się do wzrostu dobrobytu społeczności lokalnych.

Zapewniał, że przesunięcia w dochodach będą służyć tylko i wyłączenie rozwojowi bogactwa gmin. – To nie jest zasługą gminy, że są w niej zlokalizowane zasoby geologiczne. A występujące z tego tytułu uciążliwości są rekompensowane – podkreślał minister. – Nie ma tu mowy o utracie dochodów – dodawał.

Tego typu argumenty nie przekonywały strony samorządowej. Mieczysław Kieca, członek Zespołu Ustrojowego przy Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, członek Zarządu Śląskiego Związku Gmin i Powiatów, prezydent Wodzisławia Śląskiego tłumaczył, że odebranie opłaty w trakcie roku budżetowego, podobnie jak i wcześniej podatku od nieruchomości wiąże się z ograniczaniem a nawet utratą możliwości realizowania zadań komunalnych gmin.

Leszek Świętalski, sekretarz generalny Związku Gmin Wiejskich RP przypomniał, że prośba strony samorządowej o powrót projektu na KWRiST wynika z tego, że uzyskał on opinii strony samorządowej. Tymczasem zastrzeżenia samorządowców budzi powierzchowna ocena skutków regulacji. Mówił także o tym, że eksploatacja ma charakter przejściowy. Dlatego np. gmina Kleszczów przeznacza środki na trwałego budowę wizerunku, zachęt dla przedsiębiorców mających znaczenie także po ustaniu eksploatacji zbóż.

Andrzej Porawski zaproponował dalszą dyskusję nad projektem na zespole roboczym Komisji. Jednak odpowiedź Głównego Geologa Kraju była jednoznacznie negatywna. Zarzucił samorządom blokowanie utworzenie pilnie potrzebnej agencji za co powinny się one wstydzić. – Pilnie potrzebujemy Polskiej Agencji Geologicznej. Polskie zasoby na to zasługują.

- Zatem zgodnie z wolą Pana Ministra projekt będzie procedowany dalej bez opinii Komisji Wspólnej. Podejmiemy więc inne kroki, które są możliwe np. w trakcie prac nad projektem w Sejmie – podsumował Andrzej Porawski.

Natomiast Grzegorz Kubalski zapytał, czy fakt utraty dochodów będzie brany pod uwagę przy rozliczaniu Janosikowego – jest ono bowiem rozliczane z dwuletnim opóźnieniem. Jak jednak wynika z odpowiedzi udzielonej przez stronę rządową, takie prace nie są prowadzone.

Kilka słów o CEPiK

Karol Okoński, wiceminister cyfryzacji pytany to, jak wygląda funkcjonowanie systemu CEPiK 2.0 przyznał, że w systemie utrzymują się jeszcze niektóre błędy. Niektóre z nich dotyczą optymalizacji systemu i właśnie nad optymalizacją należy się skupić.

O kłopotach z systemem pisaliśmy m.in. tutaj.

Było to ostatnie w tym roku posiedzenie plenarne Komisji. Kolejne odbędzie się w styczniu 2018 r.

Opinię pozytywną uzyskały:

1. Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zmieniającego rozporządzenie w sprawie kierowania ruchem drogowym.
2. Projekt ustawy o zrekompensowaniu niektórych krzywd wyrządzonych osobom fizycznym wskutek przejęcia nieruchomości przez władze komunistyczne od 1944 r.
3. Projekt ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.
4. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania.
5. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie wymagań ochrony przeciwpożarowej, jakie musi spełniać lokal, w którym są prowadzone oddział przedszkolny lub oddziały przedszkolne zorganizowane w szkole podstawowej albo jest prowadzone przedszkole utworzone w wyniku przekształcenia oddziału przedszkolnego lub oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkole podstawowej.
6. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach. 
7. Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu się organizmów kwarantannowych.
8. Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
9. Projekt Rozporządzenia Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków udzielania zwolnień z podatku od nieruchomości oraz podatku od środków transportowych, stanowiących regionalną pomoc inwestycyjną, pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego, pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną oraz pomoc na infrastrukturę lokalną.
10. Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych przychodów (dochodów) będących wynagrodzeniem za wyręczanie administracji publicznej w kształtowaniu bezpieczeństwa publicznego.
11. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem płatności elektronicznych.
12. Program Rozwoju Powiatu Nowosądeckiego do roku 2020.
13. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów.
14. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej oraz opłaty rocznej.
15. Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Inwestycje w obiekty pełniące funkcje kulturalne”, operacje typu „Kształtowanie przestrzeni publicznej” oraz operacje typu „Ochrona zabytków i budownictwa tradycyjnego” w ramach działania „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.
16. Projekt zarządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie Krajowej Rady Mieszkaniowej.
17. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska.

Opinię negatywną otrzymał:

Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedzib władz niektórych gmin.

Na zespoły robocze Komisji trafią:

1. Projekt ustawy o jawności życia publicznego.
2. Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego .
3. Projekt rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie trybu przyznawania samorządom powiatów środków Funduszu Pracy na finansowanie kosztów nagród specjalnych oraz składek na ubezpieczenie społeczne od nagród specjalnych.
4. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych kryteriów wyboru ofert w postępowaniu w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (MZ592).
5. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie systemu informacyjnego gospodarowania wodami.
6. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie zakresu informacji z systemu informacyjnego gospodarowania wodami podlegających udostępnianiu, sposobu ich udostępniania i ponownego wykorzystania oraz wysokości opłat za ich przygotowanie i udostępnianie.

Komisja Wspólna zajmie się następującymi projektami:

1. Projekt dokumentu System zarządzania rozwojem Polski.
2. Projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty sądowej od wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia.