Do konsultacji społecznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.

Stanowi on wykonanie upoważnienia ustawowego z art. 46 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe (uchwalonej 14 grudnia 2016 r. przez Sejm, przyjętej przez Senat bez poprawek i przekazanej do podpisu Prezydenta).

Ustrój kształcenia zawodowego

W ramach zmiany ustroju szkolnego od roku szkolnego 2017/2018 wprowadzona zostanie trzyletnia branżowa szkoła I stopnia dla młodzieży. Kształcenie w branżowej szkole I stopnia będzie odbywało się w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, dla których przewidziano kształcenie w tym typie szkoły.

Przewiduje się, że wszystkie zawody przyporządkowane do tego typu szkoły będą zawodami jednokwalifikacyjnymi, a część z nich będzie miała kwalifikację wspólną z zawodem nauczanym na poziomie technikum. Dzięki takiemu rozwiązaniu absolwenci branżowej szkoły I stopnia będą mogli kontynuować naukę w branżowej szkole II stopnia w celu uzyskania dyplomu technika oraz wykształcenia średniego branżowego. Uczniowie branżowej szkoły I stopnia będą przystępować do jednego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie (w obecnym systemie uczniowie zasadniczych szkół zawodowych zdają od 1 do 3 egzaminów - w zależności od liczby kwalifikacji wyodrębnionych w nauczanym zawodzie). Ukończenie branżowej szkoły I stopnia umożliwi uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w danym zawodzie oraz uzyskanie wykształcenia zasadniczego branżowego. Pierwsi absolwenci ukończą branżową szkołę I stopnia w 2020 roku, dlatego też aby umożliwić im kontynuację nauki w szkole prowadzącej kształcenie zawodowe, zakłada się utworzenie od roku szkolnego 2020/2021 dwuletniej branżowej szkoły II stopnia. Kształcenie w branżowej szkole II stopnia będzie odbywało się w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, dla których przewidziano kształcenie w tym typie szkoły - będą to zawody kształcone na poziomie technika, które posiadają kwalifikację wspólną z zawodem nauczanym w branżowej szkole I stopnia. Zakłada się, że w zawodach kształconych na poziomie technikum będą wyodrębnione maksymalnie dwie kwalifikacje (obecnie w technikum funkcjonują również zawody trójkwalifikacyjne). Do branżowej szkoły II stopnia będą przyjmowani absolwenci branżowej szkoły I stopnia, którzy kształcili się w zawodzie w którym wyodrębniono kwalifikację wspólną dla zawodu nauczanego w danej branżowej szkole II stopnia. Ukończenie branżowej szkoły II stopnia umożliwi uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w danym zawodzie oraz uzyskanie wykształcenia średniego branżowego. Absolwenci branżowej szkoły II stopnia będą mieli możliwość przystępowania do egzaminu maturalnego.

Klasyfikacja zawodów

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego określa nazwy zawodów dla zawodów nauczanych w systemie oświaty na poziomie branżowej szkoły I stopnia, branżowej szkoły II stopnia, technikum i szkoły policealnej oraz przypisany do nich poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji dla kwalifikacji pełnych nadawanych w systemie oświaty, których osiągnięcie potwierdza dyplom wydany przez okręgową komisję egzaminacyjną. Klasyfikacja określa także kwalifikacje cząstkowe wyodrębnione w zawodzie (K1, K2), których osiągnięcie potwierdza świadectwo wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji, wraz z przypisanym do nich poziomem Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Zawody wpisane do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego to zawody jednokwalifikacyjne i dwukwalifikacyjne, gdzie kwalifikacje oznaczono odpowiednio porządkowymi symbolami K1 i K2.

Zawody jednokwalifikacyjne to przede wszystkim zawody ujęte w grupach wielkich 6, 7 i 8, nauczane w branżowej szkole I stopnia. Ponadto, wśród zawodów jednokwalifikacyjnych znajdują się zawody nauczane na poziomie technikum i szkoły policealnej. Wśród zawodów, w których kształcenie jest prowadzone w technikum, dominują zawody dwukwalifikacyjne. W zawodach nauczanych w technikum pierwszą kwalifikacją (K1) jest na ogół kwalifikacja ustalona dla zawodu nauczanego w branżowej szkole I stopnia, a stanowiąca merytoryczną i programową podbudowę do nabywania kolejnych - wyższych - kwalifikacji w zawodzie w ramach tego samego obszaru kształcenia. W zawodach tzw. szerokoprofilowych, dla których podbudowę merytoryczną i programową stanowi wiele zawodów nauczanych w zasadniczej szkole zawodowej, przewidziano możliwość alternatywnego wyboru kwalifikacji stanowiących pierwszą kwalifikację w zawodzie (K1).

Tak jak dotychczas, zawody objęte klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego zostały ujęte w grupy wielkie, duże i średnie, zgodnie z klasyfikacją zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy.

Zmiany w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego

Projekt rozporządzenia przewiduje wprowadzenie do kształcenia w systemie oświaty nowych zawodów wraz z wyodrębnionymi w nich kwalifikacjami, tj.:

1. technik robót wykończeniowych w budownictwie,
2. magazynier,
3. pracownik pomocniczy krawca,
4. pracownik pomocniczy mechanika,
5. pracownik pomocniczy ślusarza,
6. pracownik pomocniczy stolarza,
7. pracownik pomocniczy fryzjera,
8. operator maszyn i urządzeń hutniczych, powstały w wyniku grupowania i zintegrowania dotychczasowych zawodów operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej oraz operator maszyn i urządzeń metalurgicznych.

W projekcie rozporządzenia wprowadza się również zmiany w nazewnictwie dotychczasowych zawodów, a co za tym idzie określa się liczbę i nazwy kwalifikacji w nowo utworzonych zawodach, tj.:

1. zawód technik drogownictwa zostaje zastąpiony zawodem technik budowy dróg,
2. zawód technik dróg i mostów kolejowych zostaje zastąpiony zawodem technik dróg kolejowych i obiektów inżynieryjnych,
3. zawód technik urządzeń sanitarnych zostaje zastąpiony zawodem technik inżynierii sanitarnej,
4. zawód technik budownictwa okrętowego zostaje zastąpiony zawodem technik budowy jednostek pływających,
5. zawód technik cyfrowych procesów graficznych zostaje zastąpiony zawodem technik grafiki i poligrafii cyfrowej,
6. zawód technik technologii ceramicznej zostaje zastąpiony zawodem technik ceramik,
7. zawód fototechnik zostaje zastąpiony zawodem technik fotografii i multimediów,
8. zawód monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych zostaje zastąpiony zawodem monter sieci telekomunikacyjnych,
9. zawód technik telekomunikacji zostaje zastąpiony zawodem technik sieci telekomunikacyjnych,
10. zawód monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych zostaje zastąpiony zawodem monter sieci i instalacji sanitarnych,
11. zawód monter kadłubów okrętowych zostaje zastąpiony zawodem monter kadłubów jednostek pływających,
12. zawód mechanik motocyklowy zostaje zastąpiony zawodem mechanik pojazdów motocyklowych,
13. zawód monter – elektronik zostaje zastąpiony zawodem elektronik,
14. zawód monter mechatronik zostaje zastąpiony zawodem mechatronik,
15. zawód mechanik maszyn i urządzeń drogowych zostaje zastąpiony zawodem operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych.

Ponadto projekt rozporządzenia wprowadza zmiany w zakresie liczby oraz nazw kwalifikacji wyodrębnionych w następujących zawodach:

1. technik geodeta,
2. technik budownictwa,
3. technik elektryk,
4. technik elektronik,
5. technik mechatronik,
6. technik szerokopasmowej komunikacji elektronicznej,
7. technik pojazdów samochodowych,
8. technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki,
9. technik hutnik,
10. technik odlewnik,
11. technik włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,
12. technik włókiennik,
13. technik weterynarii,
14. technik logistyk,
15. technik spedytor,
16. fotograf,
17. technik teleinformatyk,
18. technik informatyk,
19. monter nawierzchni kolejowej,
20. monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie,
21. modelarz odlewniczy,
22. elektryk,
23. elektromechanik,
24. elektromechanik pojazdów samochodowych,
25. operator maszyn i urządzeń odlewniczych,
26. operator maszyn w przemyśle włókienniczym,
27. operator urządzeń przemysłu ceramicznego,
28. mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych.

Ze względu na wygaszenie z dniem 1 września 2018 r. szkół bibliotekarskich i animatorów kultury w projekcie rozporządzenia, w tabeli Klasyfikacja właściwa nie uwzględnia się zawodów:

1. bibliotekarz,
2. animator kultury.

Ponadto od roku szkolnego 2018/2019 w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe nie prowadzi się rekrutacji kandydatów do klasy pierwszej (na semestr pierwszy), w której realizuje się kształcenie w zawodzie technik farmaceutyczny.

Klasyfikację zawodów szkolnictwa zawodowego określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe, stosuje się począwszy od roku szkolnego 2017/2018 w:

1. klasach pierwszych branżowej szkoły I stopnia,
2. klasach pierwszych dotychczasowego czteroletniego technikum,
3. semestrze pierwszym szkoły policealnej

W pozostałych klasach dotychczasowego czteroletniego technikum, pozostałych semestrach szkoły policealnej, a także w klasach dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej prowadzonych w branżowej szkole I stopnia, do czasu zakończenia kształcenia, stosuje się klasyfikację zawodów szkolnictwa zawodowego określoną w przepisach dotychczasowego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 grudnia 2016 r. sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.

Ponadto klasyfikację zawodów szkolnictwa zawodowego określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe, stosuje się począwszy od roku szkolnego 2019/2020 w klasach pierwszych pięcioletniego technikum, a od roku szkolnego 2020/2021 w klasach pierwszych branżowej szkoły II stopnia.

Projekt rozporządzenia będzie przedmiotem obrad najbliższego posiedzenia Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu KWRiST.