W dniu 22 września 2010 roku odbyło się kolejne posiedzenie Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu. Głównym zagadnieniem – rozpatrywanym wspólnie z Zespołem ds. Społeczeństwa Informacyjnego – był projekt ustawy o systemie informacji oświatowej.

Przypominamy, że projekt ten gruntownie przebudowuje obecny system w kierunku jego zautomatyzowania i zapewnienie bieżącej aktualności. Projekt był już przedmiotem obrad zespołów Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego wzbudzając pewne wątpliwości natury finansowo-organizacyjnej. Obecnie – w szczególności w związku z przedłożeniem pakietu projektów aktów wykonawczych do ustawy – większość tych wątpliwości została rozwiana. W efekcie Zespół ds. Edukacji, Kultury i Sportu projekt zaopiniował pozytywnie, zaś Zespół ds. Społeczeństwa Informacyjnego odroczył swoje rozstrzygnięcie do poniedziałku. Przypuszcza się, że w tym terminie zostanie wydana opinia pozytywna.

Spośród zagadnień dotyczących już domeny stricte edukacyjno-kulturalnej Zespół odniósł się pozytywnie do następujących projektów:

1. projektu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania. Zgodnie z decyzją podjętą przez Komisję Wspólną na posiedzeniu plenarnym w dn. 25 sierpnia.br., opinia Zespołu jest wiążąca dla Komisji;
2. projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego;
3. projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zm. rozporządzenie w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe;
4. projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: blacharz izolacji przemysłowych, monter izolacji przemysłowych, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, opiekun osoby starszej, technik energetyk, technik gazownictwa, technik przeróbki kopalin stałych, technik sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego, technik tyfloinformatyk i technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej;
5. projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: technik awionik, technik budownictwa okrętowego, technik eksploatacji portów i terminali, technik logistyk, technik mechanik okrętowy, technik mechanik lotniczy, technik nawigator morski, technik spedytor, technik żeglugi śródlądowej;
6. projekt uchwały zmieniającej uchwałę nr 112/2009 Rady Ministrów z dnia 7 lipca 2009 r. w sprawie Rządowego programu wspierania w latach 2009-2014 organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w klasach I-III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia – „Radosna szkoła”;
7. projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 2009 r. w sprawie form i zakresu finansowego wspierania organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w klasach I-III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia (te dwa projekty charakteryzujemy niżej).

Na zakończenie obrad tradycyjnie odniesiono się do propozycji podziału 0,6% rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej, zaś w sprawach różnych rozpatrzono pismo Starosty Nowotarskiego w sprawie dotacji dla szkół. Powiat Nowotarski w ostatnim czasie przeprowadził kontrolę w kilku niepublicznych policealnych szkołach o uprawnieniach szkół publicznych. Kontrola ujawniła mechanizm polegający na wprowadzaniu przez podmiot prowadzący kilka szkół, promocji, dzięki której słuchacz uczący się w szkole płatnej może zaoszczędzić 30% czesnego, jeżeli zapisze się na drugi kierunek (bezpłatny!). Zniżka jest przewidziana również za polecenie szkoły znajomym. Wydawałoby się, że działanie takie jest irracjonalne z punktu widzenia interesu przedsiębiorcy. Nic bardziej mylnego – zgodnie z obowiązującymi przepisami niepublicznym szkołom o uprawnieniach szkół publicznych przysługują na każdego ucznia dotacje w wysokości nie niższej niż 50% wydatków bieżących ponoszonych w szkołach publicznych tego samego typu i rodzaju w przeliczeniu na jednego ucznia. Dotacja przysługuje przy tym na każdego ucznia – niezależnie od tego czy faktycznie na zajęcia korzysta. Przy założeniu identycznych jednostkowych kosztów kształcenia w szkołach publiczny i niepublicznych okazuje się, że na wskazanej operacji szkoła może jeszcze zarobić około 20% wartości dotacji – mimo że wpisane na drugi kierunek osoby nie uczestniczą w zajęciach szkolnych i nie są klasyfikowane.

Wracając do wyniku powołanej już kontroli w Powiecie Nowotarskim: w jednej z kontrolowanych szkół, wpisanych zostało na 1 semestr 158 osób (w tym 55 osób zapisanych równolegle do innej szkoły prowadzonej przez ten sam podmiot. Spośród tej liczy aż 139 nigdy nie uczestniczyło w zajęciach; zaledwie 8 osób zaliczyło semestr, a 2 osoby mają jeszcze wyznaczony dodatkowy termin. Co ciekawsze - dla wszystkich 158 zapisanych osób, wyznaczona została jedna osoba jako wychowawcza, co wskazuje, że szkoła z góry zakładała absencję uczniów. Podobnie wyglądała sprawa w drugiej szkole. Ostatecznie z budżetu powiatu przekazano podmiotowi prowadzącemu obie szkoły na 265 osób wykazywanych jako uczniowie, mimo że osoby te nigdy nie uczestniczyły w żadnych zajęciach szkolnych. W skali 6 miesięcy była to kwota przekraczająca 166 tys. zł.

Opisana sytuacja wyraźnie wskazuje na konieczność zmiany ustawy o systemie oświaty.