Wzorem rejestrów pozwalających na upublicznienie danych dłużników należności prywatnoprawnych Ministerstwo Finansów zaproponowało wprowadzenie analogicznego rejestru – tyle że obejmującego należności publicznoprawne.
Jak wskazuje się w uzasadnieniu do przynoszących takie rozwiązanie założeń zmian w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracje, rejestr taki ma spełniać następujące funkcje:
1) motywacyjną w zakresie dobrowolnej spłaty zaległości publicznoprawnych,
2) informacyjną (prewencyjną) polegającą na dostarczaniu informacji o wiarygodności płatniczej dłużników ujętych w rejestrze. Informacje te istotne dla przedsiębiorców byłyby potrzebne dla oceny zdolności płatniczej potencjalnych kontrahentów, zaś dla obywateli - dla oceny zdolności płatniczej wszystkich podmiotów uczestniczących w wymianie dóbr i usług;
3) windykacyjną mającą na celu zaktywizowanie wierzycieli publicznoprawnych w podejmowaniu czynności przypominających o konieczności zapłaty zaległości podatkowych i innych należności oraz wsparcie wierzycieli w odzyskiwaniu ich wierzytelności;
4) wychowawczą polegającą na wzmacnianiu postaw propaństwowych oraz poczucia naganności uchylania się od wykonywania obowiązków.
W pierwszym etapie rejestr obejmie większość zobowiązań podatkowych, w szczególności podatek dochodowy od osób fizycznych, dochodowy od osób prawnych, zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej, podatek od spadków i darowizn, podatek od towarów i usług, podatek od gier, podatek akcyzowy, cło oraz należności pieniężne wynikające z Kodeksu karnego skarbowego (grzywny nałożone prawomocnymi mandatami karnymi, kary pieniężne nakładane przez finansowe organy postępowania przygotowawczego, środek karny ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów, środek karny przepadku korzyści majątkowej, środek karny ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej oraz kara grzywny), pobierane przez urzędy skarbowe oraz organy Służby Celnej.
Ujawnieniu będą podlegały należności pieniężne w wysokości nie niższej niż 500 zł, przy czym w rejestrze nie będzie podawana konkretna wysokość zaległości (wyłącznie należność główna), lecz przedział kwotowy, w którym należność ta się mieści.
Przed ujawnieniem dłużnika należności publicznoprawnych w rejestrze wierzyciel będzie miał obowiązek zawiadomienia go o zagrożeniu wpisem do rejestru. Zawiadomienie będzie doręczane zobowiązanemu wraz z upomnieniem. Ujawnienie w rejestrze będzie mogło nastąpić po upływie 30 dni od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o zagrożeniu wpisem. Wierzyciel będzie obowiązany z urzędu do zmiany lub wykreślenia informacji wpisanych do rejestru niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia powzięcia przez niego informacji o okoliczności uzasadniającej zmianę lub wykreślenie – w szczególności o uregulowaniu należności.
Niejako „przy okazji” planuje się dokonanie dwóch zmian o innym charakterze: umożliwienia odstąpienia od obowiązku wszczęcia egzekucji jeżeli jest oczywiste, iż będzie ona bezskuteczna oraz przekazanie organom egzekucyjnym większości zadań realizowanych obecnie przez Ministerstwo Finansów w zakresie indywidualnych spraw dotyczących administracyjnego postępowania egzekucyjnego (np. orzekania w sprawie skargi na czynności egzekucyjne, sprawie skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego, skargi na naruszenie przepisów o przeprowadzeniu licytacji).
Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw został skierowany do zaopiniowania przez Zespół ds. Systemu Finansów Publicznych.
