Polska jako strona Konwencji o różnorodności biologicznej, przyjętej w Rio de Janeiro 5 czerwca 1992 roku jest zobowiązana do opracowania krajowej strategii, planu lub programu dotyczącego ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej. Zgodnie z krajowymi uregulowaniami dokument ten nie został włączony w treść ogólnych programów dotyczących ochrony środowiska, lecz ma charakter samoistny. Właśnie został opracowany projekt mający mieć zastosowanie do lat 2014-2020.

Przypomnieć należy na wstępie, że różnorodność biologiczna – zgodnie z przywołanym aktem prawa międzynarodowego – jest definiowana jako zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią.

Głównym wyzwaniem jakie stawia sobie Program ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej ma być powstrzymanie pogarszania się stanu wszystkich gatunków i siedlisk objętych unijnym prawodawstwem w dziedzinie ochrony przyrody oraz osiągnięcie znaczącej i wymiernej poprawy ich stanu tak, aby w porównaniu z obecnymi ocenami do 2020 roku osiągnąć zwiększenie o 100% liczby ocen siedlisk oraz o 50% liczby ocen gatunków przeprowadzonych na mocy dyrektywy siedliskowej wskazujących poprawę stanu ochrony, a także zwiększenie o 50% liczby ocen gatunków przeprowadzonych na mocy dyrektywy ptasiej wskazujących bezpieczny lub lepszy stan ochrony.

Nadrzędny cel programu jakim jest poprawa stanu różnorodności biologicznej i pełniejsze powiązanie jej ochrony z rozwojem społeczno-gospodarczym kraju ma być osiągnięty poprzez realizację aż ośmiu celów strategicznych. Są nimi:

1)      podniesienie poziomu wiedzy oraz kształtowanie postaw społeczeństwa związanych z włączaniem się do działań na rzecz różnorodności biologicznej;

2)      włączenie wybranych sektorów gospodarki w działania na rzecz różnorodności biologicznej;

3)      zachowanie i przywracanie populacji zagrożonych gatunków i siedlisk;

4)      efektywne zarządzanie zasobami przyrodniczymi;

5)      utrzymanie i odbudowa ekosystemów oraz ich usług;

6)      ograniczenie presji gatunków inwazyjnych i konfliktowych;

7)      ograniczenie i łagodzenie skutków zmian klimatycznych;

8)      ochrona różnorodności biologicznej poprzez rozwój współpracy międzynarodowej.

Dokument, choć zawiera szczegółowe zestawienie planowanych działań, nie określa szacowanych nakładów finansowych na ich realizację.

Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie zatwierdzenia Programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z Planem działań na lata 2014-2020 został skierowany do Zespołu ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska.