Białowieski Park Narodowy, jeden z trzech europejskich transgranicznych obiektów znajdujących się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, powołany w celu ochrony ostatniego w Europie fragmentu pierwotnej puszczy i największej na świecie populacji żubra w naturze do dnia dzisiejszego nie posiada wieloletniego planu ochrony. W efekcie funkcjonowanie Parku oparte jest na ustalanych przez Ministra Środowiska zadaniach ochronnych. Sytuacja ta na szczęście może w najbliższym czasie ulec poprawie.
Rozpoczęte w październiku 2008 roku prace doprowadziły do powstania projektu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie ustanowienia planu ochrony dla Białowieskiego Parku Narodowego – przekazanego do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Plan zakłada, że głównymi celami ochrony przyrody na terenie parku będą:
- zachowanie unikalnego w skali światowej ekosystemu leśnego wraz z kształtowaną w wyniku procesów naturalnych różnorodnością biologiczną oraz zachodzącymi procesami biologicznymi, ekologicznymi i ewolucyjnymi oraz procesami i strukturami geologicznymi, geomorfologicznymi, hydrologicznymi i glebowymi;
- zapewnienie niezakłóconego przebiegu procesów ekologicznych i ewolucyjnych charakterystycznych dla niżowych lasów naturalnych strefy boreonemoralnej, w szczególności procesów o charakterze wielkoobszarowym i ekosystemowym;
- ochrona różnorodności biologicznej na poziomie gatunkowym (zróżnicowanie genetyczne gatunku), międzygatunkowym i ekosystemowym;
- ochrona żubra (Bison bonasus) z uwzględnieniem całej przestrzeni życiowej białowieskiej populacji tego gatunku oraz korytarzy ekologicznych, zapewniających możliwość jego rozprzestrzeniania się.
Opracowany plan zawiera szczegółowe wskazania pozwalające na realizację tak zakreślonych celów, w szczególności:
- wskazanie obszarów ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej;
- identyfikację oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczenia istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków dla obszaru Parku w tym identyfikację istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt i ich siedlisk na obszarze Natura 2000;
- określenie działań ochronnych na obszarach ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej;
- określenie obszarów i miejsc udostępnionych dla celów edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych, amatorskiego połowu ryb oraz określenie sposobów ich udostępniania;
- wskazanie miejsc, w których może być prowadzona działalność handlowa i rolnicza.
Projekt omawianego rozporządzenia znalazł się w porządku obrad grudniowego posiedzenia Zespołu ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska.