Do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego trafił projekt sprawozdania z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie za okres od 1stycznia 2011 roku do 31 grudnia 2011 roku. Prócz części opisującej podjęte działania, sprawozdanie zawiera bardzo szczegółową część diagnostyczną będącą efektem projektu badawczego „Diagnoza dotycząca osób stosujących przemoc w rodzinie w Polsce” – prowadzonego na zamówienie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Na całość diagnozy składają się cztery badania:
- ogólnopolskie badanie opinii na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków na temat przemocy w rodzinie;
- ogólnopolskie badania profesjonalistów prowadzących programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie;
- ogólnopolskie badania osób stosujących przemoc w rodzinie, biorących udział w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych o oraz pilotażowe badanie osób stosujących przemoc w rodzinie, odbywających karę pozbawienia wolności w jednostkach penitencjarnych;
- badanie eksperckie IDEABLOG realizowane na platformie internetowej wśród przedstawicieli wybranych grup zawodowych zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie.
Pierwsze z wymienionych badań pozwoliło ustalić, iż:
- w społeczeństwie dominuje pogląd, że przemoc w rodzinie dotyczy od 20% do 39% rodzin. Skalę zjawiska szacuje w ten sposób co trzeci (33%) badany. Tego samego zdania najczęściej są również osoby, które przyznają się do stosowania przemocy we własnych rodzinach;
- w polskim społeczeństwie dominuje opinia, że na przestrzeni ostatnich 5 lat obserwuje się częstsze występowanie zjawiska przemocy fizycznej w rodzinach. Pogląd taki podziela blisko co drugi (48%) badany. Podobnego zdania są osoby, które stosowały przemoc w rodzinie (45%).
- blisko siedmiu na dziesięciu (69%) badanych uważa, że na przestrzeni ostatnich 5 lat przemoc psychiczna w rodzinach zdarza się częściej. Pogląd ten dokładnie pokrywa się z percepcją skali tego zjawiska osoby, które stosowały przemoc w rodzinie.
- co trzeci (32%) badany uważa, że w ciągu ostatnich 5 lat nasiliło się zjawisko przemocy seksualnej w rodzinach. Takiego samego zdania jest identyczny odsetek osób, które stosowały przemoc fizyczną w rodzinie. Osoby, które stosowały przemoc psychiczną w rodzinie, istotnie rzadziej uważają, że skala zjawiska przemocy seksualnej nasila się, natomiast zdecydowanie częściej niż ogół respondentów twierdzą, że utrzymuje się ona na tym samym poziomie (42%).
- zdecydowanie najczęściej, jako czynnik przyczyniający się do przemocy w rodzinie, we wszystkich analizowanych grupach wskazywano nadużywanie alkoholu - przez osoby, które stosowały przemoc w rodzinie, wskazywane było ono przez ponad 90% respondentów. Wśród przyczyn, które osiągnęły co najmniej 60% wskazań, można wyodrębnić cztery główne obszary problematyczne: nadużywanie alkoholu i stosowanie innych środków odurzających, problemy związane z sytuacją materialno-zawodową, problemy w relacjach z najbliższymi oraz bycie ofiarą przemocy w rodzinie (obecnie lub w przeszłości).
- trzech na dziesięciu (29%) badanych uważa, że są sytuacje, w których konieczne jest zastosowanie wobec dziecka kary fizycznej. Akceptacja stosowania przemocy fizycznej wobec dzieci jest większa wśród osób, które stosowały przemoc w rodzinie - zwłaszcza wśród stosujących przemoc fizyczną.
- 20% ogółu badanych przyjmuje kłótnie, rękoczyny i wyzwiska za normalne zachowania występujące w niemal każdym domu i nie dostrzega w nich znamion anomalii. Osoby, które stosowały przemoc fizyczną w rodzinie, zdecydowanie częściej (21%) niż pozostałe dwie analizowane grupy uważają, że silne zdenerwowanie usprawiedliwia użycie obraźliwych, upokarzających wyzwisk wobec członka rodziny.
- co czwarty (27%) badany doświadczył kiedykolwiek przemocy fizycznej ze strony członka swojej rodziny. Zarówno osoby, które stosowały przemoc fizyczną w rodzinie, jak i osoby, które stosowały przemoc psychiczną w rodzinie, istotnie częściej niż ogół respondentów same doświadczyły przemocy fizycznej ze strony członków swojej rodziny - odpowiednio 70% osób, które stosowały przemoc fizyczną, oraz 46% osób, które stosowały przemoc psychiczną.
- 16% populacji przyznaje się do zastosowania kiedykolwiek przemocy fizycznej wobec członka swojej rodziny. Blisko połowa osób (47%), które stosowały przemoc psychiczną w rodzinie, co najmniej raz zastosowała wobec swojej rodziny również przemoc fizyczną. Osoby, które dopuściły się przemocy fizycznej w rodzinie kilkanaście razy lub więcej, stanowią 6% osób w grupie, która stosowała przemoc fizyczną w rodzinie.
- 38% dorosłych badanych deklaruje, że zdarzyło im się doświadczyć przemocy psychicznej ze strony członka rodziny. Istotnie częściej przemocy psychicznej kiedykolwiek doświadczyły osoby, które stosowały przemoc w rodzinie - odpowiednio 79% osób, które stosowały przemoc psychiczną, oraz 69% osób, które stosowały przemoc fizyczną.
- co czwarty respondent (26%) przyznaje się, że zastosował kiedykolwiek przemoc psychiczną wobec członka swojej rodziny. 69% osób, które stosowały przemoc fizyczną w rodzinie, co najmniej raz zastosowały wobec swojej rodziny również przemoc psychiczną. Osoby, które dopuściły się przemocy psychicznej w rodzinie kilkanaście razy lub więcej, stanowią 20% osób w grupie, która stosowała przemoc psychiczną.
- zarówno przemoc psychiczna, jak i przemoc fizyczna, kierowane są najczęściej wobec współmałżonków osób, które stosowały przemoc w rodzinie.
Zachęcamy do zapoznania się z całością sprawozdania.