Zdaniem Regionalnych Izb Obrachunkowych samorządy potrafią tak zarządzać posiadanym majątkiem, że ten przynosi im realny dochód. Jednocześnie Izby wskazują na konieczność zmiany przepisów dookreślających zasady inwentaryzacji mienia.
5 lipca br. sejmowa Komisja do Spraw Kontroli Państwowej zapoznała się z informacją Przewodniczącej Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych o wynikach kontroli koordynowanych przez regionalne izby obrachunkowe w 2015 r.
Informację przedstawili: przewodnicząca Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych – Grażyna Wróblewska, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku – Luiza Budner-Iwanicka oraz naczelnik Wydziału Kontroli Gospodarki Finansowej Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu –Stanisława Olejnik.
Celem kontroli koordynowanej przeprowadzonej przez regionalne izby obrachunkowe w zakresie dochodów z mienia z umów cywilnoprawnych pozyskiwanych przez jednostki samorządu terytorialnego (lata 2013-2014) było sprawdzenie realizacji przez JST określonego w art. 42 ust. 5 ustawy o finansach publicznych ustawowego obowiązku ustalania przypadających im należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym z ww. tytułów oraz terminowego podejmowania w stosunku do zobowiązanych czynności zmierzających do wykonania zobowiązania w zakresie realizacji dochodów ze sprzedaży mienia. Przedmiotem czynności kontrolnych były w szczególności działania jednostek w zakresie: ustalania przypadających im ww. należności pieniężnych, prowadzenia postępowań mających na celu wyegzekwowanie zaległości z poszczególnych tytułów oraz prawidłowości stosowania ulg dotyczących tych spośród należności pieniężnych stanowiących dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których nie stosuje się przepisów ustawy Ordynacja podatkowa.
Zagadnienia będące przedmiotem kontroli są ważnym elementem procesu gospodarowania mieniem należącym do jednostek samorządu terytorialnego oraz procesu pozyskiwania przez powyższe jednostki istotniejszych źródeł dochodów własnych. Poziom ich realizacji stanowi jeden z czynników wpływających na możliwości pozyskiwania przez te jednostki zewnętrznych źródeł finansowania realizacji ich zadań w postaci kredytów, pożyczek czy emisji obligacji komunalnych.
Wyniki kontroli wykazały, że proces pozyskiwania dochodów ze sprzedaży mienia w znacznej mierze przebiegał w sposób prawidłowy, co świadczy o przejrzystości i jednoznaczności przepisów regulujących tę problematykę.
Drugą kontrolą była koordynowana kontrola przeprowadzona przez regionalne izby obrachunkowe w zakresie inwentaryzacji mienia dokonywanej przez jednostki samorządu terytorialnego (lata 2011-2014).
Inwentaryzacja stanowi integralną część rachunkowości jednostki. Jedynie jej przeprowadzenie bez naruszenia przepisów prawa zapewnia rzetelność ksiąg rachunkowych oraz informacji prezentowanych w sprawozdaniach finansowych. Inwentaryzacja jest mechanizmem kontroli zarządczej, który powinien być przez kierownika jednostki w odpowiedni sposób wykorzystywany.
Przyczynami stwierdzonych nieprawidłowości w głównej mierze było niewłaściwe wykonywanie obowiązków przez kierowników jednostek w zakresie organizacji procesu inwentaryzacji oraz sprawowania bieżącego nadzoru nad jego realizacją, a tym samym nad rachunkowością jednostki. Dlatego istotnym narzędziem kontroli zarządczej w tym zakresie jest ustalenie przez kierownika jednostki prawidłowych (zgodnych z prawem) wewnętrznych procedur inwentaryzacji oraz właściwy dobór pracowników przeprowadzających inwentaryzację. Przejrzyste określenie zadań i zakresu odpowiedzialności pracowników oraz ustalenie terminów, w jakich powinny być wykonane czynności inwentaryzacyjne oraz rozliczeniowe w sposób znaczący ogranicza ryzyko nierzetelnych ksiąg rachunkowych.
Krajowa Rada RIO uważa za celowe wprowadzenie przepisów wzmacniających system kontroli zarządczej w zakresie rachunkowości poprzez określenie konkretnych zadań kierowników jednostek dotyczących inwentaryzacji.
Proponowana zmiana przepisów polegać powinna na wprowadzeniu, jako szczególnej zasady rachunkowości jednostek budżetowych samorządowych zakładów budżetowych, obowiązku ustalenia przez kierownika jednostki, w formie pisemnej, procedur dotyczących inwentaryzacji oraz ich aktualizowania, odpowiadających specyfice danej jednostki.
Źródło: www.sejm.gov.pl
