Resort pracy i polityki społecznej przedstawił projekt nowelizacji ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie. Wśród wielu proponowanych korekt przepisów pojawił się także pomysł dotyczący zapisów ustawy o działalności leczniczej. Pomysł, który w praktyce wyeliminuje instytucje wolontariatu z podmiotów leczniczych prowadzących działalność gospodarczą.
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej zmieniła status prowadzonej działalności leczniczej, tzn. działalności polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Jest ona obecnie działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, a więc działalnością gospodarczą, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa.
Tymczasem, wolontariatem, w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, są jedynie świadczenia na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 zmienianej ustawy, organów administracji publicznej, jednostek organizacyjnych podległych organom administracji publicznej lub nadzorowanych przez te organy w zakresie ich działalności statutowej, z wyłączeniem prowadzonej przez nie działalności gospodarczej.
Zdaniem autorów projektu nowelizacji ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie, jeśli działalność polegająca na udzielaniu świadczeń zdrowotnych jest w świetle przepisów o działalności leczniczej kwalifikowaną działalnością gospodarczą, korzystanie ze świadczeń wolontariuszy przy prowadzeniu tej działalności jest sprzeczne z zasadami konkurencji oraz narusza spójność systemową regulacji dotyczącej wolontariatu.
Twierdzą oni, że regulacja będzie miała pozytywny wpływ na konkurencyjność gospodarki, zlikwiduje bowiem nieuzasadnione przywileje związane z możliwością korzystania z nieodpłatnych świadczeń wolontariuszy przez niektórych przedsiębiorców.
Co w praktyce oznaczać mogłoby wprowadzenie tych przepisów. Całkowite wyeliminowanie instytucji wolontariatu z podmiotów leczniczych będących przedsiębiorcami (np. spółek szpitalnych w 100 proc. będących własnością samorządów terytorialnych) oraz częściowe wyeliminowanie wolontariatu w przypadku innych podmiotów leczniczych.
Czy to jest rozwiązanie korzystne dla pacjentów?
Mamy poważne wątpliwości, patrząc chociażby na przykład działalności podmiotów pracujących na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych, a mających nieszczęście być przedsiębiorcami (nieszczęście, w odniesieniu do proponowanych zmian ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie). Wszakże, w tych podmiotach pozytywna rola wolontariatu jest niepodważalna. I z tych podmiotów mieliby zniknąć wolontariusze!
