10 października br. odbyło się posiedzenie Zespołu do Spraw Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W porządku obrad znalazło się aż kilkanaście punktów.

Mniej środków Funduszu Pracy

Związek Powiatów Polskich zwrócił się z prośbą o informację na temat znacznego obniżenia środków Funduszu Pracy w planie finansowym na rok 2026, przeznaczonych na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Wniosek był pokłosiem zaniepokojonych głosów płynących ze strony  Dyrektorów Powiatowych Urzędów Pracy, z których wynika, że w przyszłorocznym budżecie państwa zaplanowano ograniczenie środków Funduszu Pracy przeznaczonych na aktywizację bezrobotnych o ponad 40%, co – przy rosnącym bezrobociu oraz wejściu w życie nowej ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia – w praktyce utrudni powiatowym urzędom pracy realizację ustawowych zadań.

Przy zmniejszonym budżecie w 2026 r. nastąpi konieczność ograniczenia liczby osób objętych wsparciem w kluczowych formach aktywizacji, takich jak szkolenia zawodowe i kursy podnoszące kwalifikacje, staże dla osób młodych i powracających na rynek pracy, prace interwencyjne i roboty publiczne, dotacje i refundacje dla pracodawców tworzących nowe miejsca pracy. Tymczasem dane jednoznacznie wskazują na rosnące potrzeby, Stopa bezrobocia wzrosła tylko w sierpniu 2025 r. do poziomu 5,5% w porównaniu do 5,1% w grudniu 2024 r. – pisał we wniosku Prezes Związku Powiatów Polskich Andrzej Płonka.

Organizacja zaapelowała o podjęcie zdecydowanych działań zmierzających do zwiększenia środków Funduszu Pracy w budżecie państwa na rok 2026.

Jak wynika z informacji udzielonych przez przedstawicieli Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, resort na etapie dyskusji z Ministerstwem Finansów i planowania budżetu zgłaszał konieczność zwiększenia środków, jednak bezskutecznie.

– Rzeczywiście, w projekcie planu finansowego Funduszu Pracy na rok 2026 na formy pomocy została przewidziana kwota niższa w stosunku do tego, co mamy w roku 2025 – przyznała Joanna Stankiewicz z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. – Jest to kwota niższa o około 1,5 mld  zł. Kierownictwo Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki społecznej niejednokrotnie uczestniczyło w rozmowach z kierownictwem Ministerstwa Finansów. (…) Rzeczywiście próbowaliśmy przekonywać i argumenty, które do nas teraz docierają, zarówno z konwentów wojewódzkich urzędów pracy, jak i powiatowych urzędów pracy, my również podnosiliśmy w trakcie rozmów, ale także i w trakcie korespondencji prowadzonej z Ministerstwem Finansów. Niemniej jednak nie spotkały się z aprobatą Ministerstwa Finansów i w projekcie planu finansowego Funduszu Pracy na rok 2026, kwota na realizację form pomocy została przewidziana w wysokości 2 147 808 000 zł. Należy wskazać, że my, jako resort pracy, również nie jesteśmy zadowoleni z poziomu wydatków i chcieliśmy utrzymania poziomu wydatków na formy pomocy, chociażby na takim samym poziomie jak w roku 2025, (…) Na ten moment, jako strona rządowa, nie mamy już wpływu na to, jaki jest kształt planu Funduszu Pracy na rok 2026.

Jak dopowiedział Rafał Wójcik z MRPiPS, przy planowaniu budżetu, Rząd musiał uwzględnić różne potrzeby.

– (…) Ministerstwo Finansów na każdym spotkaniu prezentującym i uzgadniającym projekt ustawy budżetowej wskazywało na to, co zdeterminowało kształt budżetu na 2026 rok. Więc są pewne priorytety nałożone przez Rząd i stąd ten limit na pewno jest mniejszy – tłumaczył. – Ja zakładam, że w założeniach makroekonomicznych, które pojawiły się przy ustawie budżetowej, Ministerstwo Finansów też założyło, że bezrobocie będzie kształtowało się na poziomie 5 %. Jestem przekonany, że jeżeli ta sytuacja na rynku pracy będzie wyglądać zgoła inaczej, to Ministerstwo Finansów, jak i Rząd, będzie reagować na tę sytuację bieżącą i w trakcie roku podejdzie do dyskusji w zakresie zmiany limitu, jaki obecnie jest w Funduszu Pracy.

W toku dyskusji Bernadeta Skóbel ze Związku Powiatów Polskich wyraziła obawy, dotyczące możliwości realizacji zadań przez urzędy pracy przy zmniejszonych środkach.

– Nowa ustawa o rynku pracy zakładała zwiększenie aktywności urzędów pracy w kontekście pomocy również osobom poszukującym pracy czy np. opiekunom osób niepełnosprawnych, po to, żeby ich zaktywizować. W jaki sposób mamy realizować to zadanie, jeżeli mamy 1,5 mld zł mniej, niż wykonując zadania na podstawie starej ustawy, która była bardziej ukierunkowana na taką bieżącą pomoc osobom bezrobotnym? – dopytywała.

Rafał Wójcik powiedział, że rozumie tego typu pytania, jednak należy podejść do nowych warunków w racjonalny sposób.

– Trzeba mieć na uwadze, że nie każda działalność urzędu łączy się od razu z przyznaniem jakiegoś świadczenia – mówił. – Praca wykonywana przez urzędy pracy często ma taki charakter pracy u podstaw z tymi osobami, które długotrwale poszukują pracy i ona nie zawsze wiąże się z tym, że trzeba ze wsparciem osoby poszukującej pracy czy osoby bezrobotnej udzielić jakichś świadczeń, które niosą za sobą jakiś wydatek i skutek finansowy dla Funduszu Pracy. Więc myślę, że to też trzeba mieć na uwadze. Na pewno trzeba zastanowić się, przy mniejszym limicie, jak w inny sposób podejść do planowanych działań. Każdy urząd wie, jakich świadczeń w danym roku udzielał. Być może trzeba racjonalnie i efektywniej podejść do zaplanowanych na dany rok prac, (…) Trzeba zwrócić uwagę, że na rynku są inne instrumenty, oferowane np. przez Bank Gospodarstwa Krajowego, gdzie również są pożyczki udzielane na założenie działalności i ten strumień pieniędzy, który szedł z urzędów pracy, przekierować na inne instrumenty, mając na uwadze, że są również inne świadczenia, z których mogą te osoby bezrobotne czy poszukujące, skorzystać.

Instytucja koronera

W odpowiedzi na wniosek strony samorządowej, Zastępca Dyrektora w Departamencie Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia Kuba Sękowski przedstawił informacje na temat stanu prac nad wdrożeniem do polskiego systemu prawnego instytucji koronera, o które strona samorządowa apelowała od lat.

Jak wynika z wypowiedzi, Ministerstwo Zdrowia opracowało w tym zakresie projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z dokumentem, lekarz koroner ma stwierdzać zgon osoby w sytuacji trudności we wskazaniu lekarza leczącego, który byłby zobowiązany do stwierdzania zgonu lub konieczności dokonania czynności i ustaleń związanych ze zgonem, wymagających specjalistycznej wiedzy.

– Projekt został skierowany do opiniowania, konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych – relacjonował przedstawiciel resortu. – Jest to projekt, który wychodzi naprzeciw oczekiwaniom, które były formułowane w zakresie wskazania osoby, która w tych wszystkich trudnych sytuacjach będzie zobowiązana do stwierdzenia zgonu pacjenta, ale też łączy to, co w ostatnich latach zostało wypracowane, czyli elektronizację tej dokumentacji. Elektroniczna karta zgonu, elektroniczna dokumentacja urodzenia martwego to są takie istotne elementy, które nie tylko rozstrzygną ten problem stwierdzania zgonów w tych wszystkich wątpliwych przypadkach, ale również usprawnią proces we wszystkich innych przypadkach stwierdzenia zgonu. (…) Projekt, który został opublikowany, jest wynikiem konsumpcji dwóch dekad uwag i dyskusji. Musimy jednak te nasze zamiary mierzyć podług sił i nie wszystko, co w perspektywie tych dwóch dekad było omawiane, jest możliwe do wprowadzenia natychmiastowo. Ale uważamy, że to, co się tutaj znajduje, to są te kluczowe elementy, które i z punktu widzenia obywateli, i z punktu widzenia organów administracji, mają tak naprawdę najważniejsze znaczenie i pozwolą wreszcie rozwiązać problem stwierdzania zgonów.

Projekt zostanie przedłożony Komisji do opiniowania po zakończeniu konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych. Z jego obecną wersją można zapoznać się tutaj: Projekt

Plany opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnych – kto akceptuje?

Unia Metropolii Polskich zwróciła się z wnioskiem o informację Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na temat kompetencji do zatwierdzania planów opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnych (plan OWE) w żłobkach miejskich

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 grudnia 2024 r. w sprawie standardów opieki sprawowanej nad dziećmi w wieku do lat 3, które zacznie obowiązywać od nowego roku, w załączniku nr 1 wskazuje, że plan opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjny jest akceptowany przez podmiot prowadzący instytucje opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Zapis ten budzi wątpliwości interpretacyjne, w szczególności w zakresie, czy dyrektorzy zespołów żłobków miejskich, odpowiadający za realizację zadań z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 we wszystkich żłobkach miejskich mogą akceptować plany OWE obowiązujące od 2026 roku? Czy plany OWE zawierające wytyczne zapisane w standardach opieki sprawowanej nad dziećmi do lat 3 będą mogły być akceptowane przez dyrektorów żłobków/ dyrektorów zespołów żłobków zarządzeniem? (…) czy jest możliwe np. udzielanie dyrektorom żłobków/dyrektorom zespołów żłobków miejskich upoważnienia przez podmiot prowadzący (gminę, prezydenta miasta) do akceptacji planów OWE? – pytała w piśmie Dyrektor Zarządzająca Dorota Bąbiak-Kowalska

Dla przedstawiciela strony rządowej odpowiedź była jednoznaczna.

– To burmistrz, prezydent, wójt, podejmuje decyzję w tym zakresie. W naszych standardach mamy napisane, że one muszą być przyjęte na tym poziomie. I rozumiem, że pytanie idzie w kierunku czy wójt, burmistrz, prezydent może delegować przyjęcie tych planów na rzecz np. dyrektora zespołu żłobków, co oczywiście jest możliwe i to wynika z formy organizacji, w jaki sposób wójt, burmistrz, prezydent zorganizuje tę formę u siebie w gminie. Tutaj w rozporządzeniu my tak daleko nie idziemy „kto”. Wiemy tylko, że po prostu na tyle dokument jest istotny, że musi być przyjęty przez kogoś, kto taki nadzór prowadzi i, jeżeli chodzi o kompetencje, rzeczywiście jest tak, że te najwyższe kompetencje są na poziomie dyrektora żłobka czy dyrektora zespołu żłobków – wyjaśnił.

Na prośbę Doroty Bąbiak-Kowalskiej przedstawiciel resortu zobowiązał się do przesłania pisemnej odpowiedzi na zadane pytania. Jednocześnie przypomniał, że Ministerstwo wydało już szczegółowy zakres standardów oraz specjalny podręcznik dla gmin, który zawiera informacje na ten temat.

Inne sprawy ujęte w porządku obrad

Zespół wydał pozytywną opinię wiążącą do projektu:

• rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie nadania statusu uzdrowiska Osiedlu Uzdrowiskowemu Miasta Lidzbark Warmiński i sołectwom: Medyny i Łabno, położonym na obszarze gminy Lidzbark Warmiński (RD 231);
• uchwały Rady Ministrów w sprawie „Krajowego Programu Działań wobec Chorób Otępiennych na lata 2025–2030” (ID125).

Zespół zarekomendował pozytywną opinię do:

• projektu ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (UD 213);
• projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniający rozporządzenie w sprawie kursów uprawniających do pracy na stanowisku dyspozytora medycznego i wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego oraz kursu doskonalącego dla dyspozytora medycznego (MZ 1821);
• projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu zadań wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego (MZ 1809);
• projektów Programów Regionalnych (Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu):

1. „Wielkopolskiego Programu Wspierania Rodziny, Systemu Pieczy Zastępczej i Adopcji na lata 2026–2030”,
2. „Wielkopolskiego Programu Wspierania Osób Starszych na lata 2026–2030”,
3. „Wielkopolskiego Programu Wspierania Osób z Ograniczoną Sprawnością na lata 2026–2030”,
4. „Wielkopolskiego Programu Wspierania Osób z Doświadczeniem Migracji na lata 2026–2030”,
5. „Wielkopolskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2026–2030”, w tym:

• „Ramowego Programu Ochrony Osób Doznających Przemocy Domowej”,
• „Ramowego Programu Korekcyjno-Edukacyjnego dla Osób Stosujących Przemoc Domową”,
• „Ramowego Programu Psychologiczno-Terapeutycznego dla Osób Stosujących Przemoc Domową”.

Zespół wydał negatywną opinię wiążącą do projektu ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami (UD168) ze względu na zaniżoną wartość dotacji.

Zespół skierował do zaopiniowania w trybie obiegowym projekt:

• rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu sporządzania, aktualizacji i przekazywania programu naprawczego oraz szczegółowego zakresu i formatu informacji zawartych w tym programie – opinia do 14.10 (w przypadku konieczności dyskusji zostanie zorganizowane dodatkowe posiedzenie);
• rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie kosztów, których wysokość nie jest zależna od parametrów wskazanych w art. 118 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (MZ 1824) – opinia do 13.10.;
• ustawy o bonie senioralnym;
• rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie Krajowego Funduszu Szkoleniowego;
• rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zasad gospodarki finansowej Funduszu Pracy – opinia 14.10.

W porządku obrad znalazł się również projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania ryczałtu systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej. Punkt ten został przeniesiony na kolejne posiedzenie Zespołu.