Publikujemy in extencóso artykuł, jaki ukazał się na stronie ministerstwa edukacji narodowej, a dotyczącego e-podręcznika. W ostatnim czasie temat ten był dość często poruszany na różnych łamach, także naszych. Niektóre działania budziły pewne kontrowersje. Warto więc poznać także stanowisko resortu w tej sprawie, aby wyrobić sobie zdanie o tej bezsprzecznie rewolucyjnej zmianie i sposobie jej wprowadzenia.

Potrzeba zbliżenia szkoły do otaczającej ją rzeczywistości cyfrowej jest już koniecznością. Poza lekcjami uczniowie korzystają ze smartfonów, laptopów, coraz częściej tabletów. Najwyższy czas umieścić je oficjalnie na szkolnych ławkach i wykorzystać nowoczesne technologie w edukacji. To kluczowe zadanie ma być realizowane poprzez rozpoczęty w tym roku rządowy program rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych - Cyfrowa szkoła. Jest on pilotażem, który pozwoli na przetestowanie najlepszej ścieżki wykorzystania zarysowanej właśnie szansy na cywilizacyjną zmianę. Zapewnienie powodzenia realizacji tego przedsięwzięcia jest zatem jednym z najważniejszych zadań stojących przed ministrem edukacji narodowej.
Projekt Cyfrowa Szkoła składa się z 4 zasadniczych komponentów:

• e-szkoła - czyli wyposażenie szkół w nowoczesny sprzęt taki jak mobilne pracownie komputerowe
• e-nauczyciel - czyli szkolenia nauczycieli
• e-zasoby edukacyjne - czyli między innymi stworzenie e-podręczników
• e-uczeń - czyli zapewnienie uczniom dostępu do nowoczesnych pomocy dydaktycznych.

Wszystkie komponenty Cyfrowej szkoły są wyjątkowo ważne i istotne. Kluczowym jest, aby wprowadzane były razem i się uzupełniały. Ze względu na wagę tego projektu dla kształcenia kompetencji polskich uczniów, jest ważne aby społeczeństwo było na bieżąco informowane o podjętych i zrealizowanych działaniach w każdym z tych obszarów.
Do tej pory w ramach programu Cyfrowa szkoła podjęto następujące zadania:

e-szkoła

W ramach tego komponentu wybrano szkoły, które będą uczestniczyły w pilotażu do sierpnia 2013 roku. O udział w pilotażu ubiegało się aż 3513 szkół. Program cieszył się również dużym zainteresowaniem samorządów. Prawie połowa uprawnionych jednostek (46%) zadeklarowała chęć udziału w pilotażu, mimo konieczności wniesienia wkładu własnego w wysokości 20% wartości projektu.
W wyniku przeprowadzonego przez wojewodów losowania do programu zostały zakwalifikowane 402 szkoły podstawowe, w tym:
140 szkół małych (do 100 uczniów);
165 szkół średnich (od 101 do 300 uczniów);
97 szkół dużych (powyżej 300 uczniów).
Warto podkreślić, że większość wybranych szkół - 230 szkół (57% zakwalifikowanych), to szkoły z terenów wiejskich.
Program przewiduje dwa warianty wykorzystania komputerów w pilotażu. Wariant I, w którym przenośne komputery dla uczniów są wykorzystywane w szkole wybrało 312 szkół (78% zakwalifikowanych). Pozostałe szkoły - 90  (22% zakwalifikowanych) wybrało II wariant, w którym przenośne komputery dla uczniów są udostępniane uczniom oddziałów klas IV do korzystania również w domu.

e-nauczyciel

Cyfrowa szkoła zmienia dotychczasowy model przygotowania nauczycieli do korzystania z nowoczesnych narzędzi nauczania. Zamiast jednorazowych szkoleń pojedynczych nauczycieli program zakłada udzielanie wsparcia nauczycielom w ramach sieci współpracy kierowanych przez przygotowanych moderatorów.
Planuje się, że w pierwszych tygodniach nowego roku szkolnego zainaugurowane zostaną szkolenia dla dyrektorów szkół i e-koordynatorów w projekcie.

e-zasoby edukacyjne

Jedną z ważniejszych części tego komponentu są e-podręczniki. W ramach projektu systemowego współfinansowanego ze środków UE, w ciągu 3 lat powstaną podręczniki do 14 przedmiotów, od szkoły podstawowej do ponadgimnazjalnej oraz 2500 zasobów edukacyjnych do wykorzystania w procesie nauczania.

E-podręczniki będą stworzone przez instytucje wyłonione zgodnie z zasadami wyboru partnerów, określonymi w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.
Partnerzy merytoryczni  przygotują treści podręcznika do różnych grup tematów:

• Uniwersytet Wrocławski - przedmioty humanistyczne
• Politechnika Łódzka - matematyka i przedmioty informatyczne
• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu - przedmioty przyrodnicze
• Grupa Edukacyjna S.A. - edukacja wczesnoszkolna

Tzw. partnerem technologicznym jest firma Progress Framework sp. z o.o., której zadaniem będzie zaprojektowanie takich rozwiązań, dzięki którym treści opracowane przez partnerów merytorycznych będą dostępne na różnych nośnikach w formie programów i aplikacji.

Całością projektu „e-podręczniki" zarządza Ośrodek Rozwoju Edukacji, podległy MEN.
Warto zwrócić uwagę, że e-zasoby edukacyjne powstają nie tylko w ramach programu „Cyfrowa szkoła". Na portalu scholaris.pl na bieżąco zamieszczane są materiały edukacyjne i metodyczne dla nauczycieli, które wspierają proces edukacji oraz mogą być wykorzystane do pracy z uczniem na wszystkich etapach edukacji. Ponadto od 2009 roku na zlecenie i ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej wykonywane są adaptacje wskazanych przez szkoły tytułów podręczników szkolnych i książek pomocniczych, dostosowane do potrzeb uczniów niewidomych  i słabo widzących. Wersje elektroniczne tych podręczników zamieszczane są na stronie internetowej Ośrodka Rozwoju Edukacji w specjalnie opracowanym systemie informatycznym, umożliwiającym dyrektorom szkół i placówek bieżące ich pobieranie oraz wydrukowanie w całości lub części, zgodnie z indywidualnymi potrzebami edukacyjnymi niewidomych i słabowidzących uczniów. Ponadto dla polskich uczniów za granicą powstał portal Polska Szkoła, internetowy podręcznik „Włącz Polskę" oraz platforma e-learningowa „Otwarta szkoła". Dzięki tym narzędziom możliwe jest skuteczne wykorzystanie nowoczesnych technologii do kształcenia tych polskich dzieci, które nie mają możliwości uczęszczania do polskich szkół za granicą.

Aby poszerzyć wiedzę o programie „Cyfrowa szkoła" warto również zapoznać się z treścią listu MEN do rektorów instytucji partnerskich projektu e-podręczniki, a także z opiniami Koalicji Otwartej Edukacji.