Wojewoda: Rolą regulaminów obiektów użyteczności publicznej nie jest dublowanie ani zastępowanie obowiązujących źródeł prawa, takich jak kodeksy stanowiące o odpowiedzialności cywilnej czy popełnianiu wykroczeń.
W tym artykule wracamy do jednego z wydanych niedawno rozstrzygnięć nadzorczych Wojewody Śląskiego, dotyczącego zasad tworzenia regulaminów. W poprzednim artykule pisaliśmy o jednym z przykładów naruszenia zasady hierarchiczności źródeł prawa poprzez umieszczenie w treści regulaminu pewnego rodzaju kontraktu z użytkownikami boiska. Wchodząc na teren obiektu mieliby deklarować zapoznanie się i akceptację wszystkiego, co w regulaminie się znalazło; mając na uwadze, że uchwała w sprawie ustalenia zasad korzystania z boiska ma charakter powszechnie obowiązujący, takie zastrzeżenia nie miały sensu. W tym artykule pochylimy się natomiast nad innymi przepisami - które podobnie, zdają się rozstrzygać o czymś, co obowiązuje i tak.
W treści uchwały przyjętej przez radę powiatu znalazły się informacje o licznych zakazach obowiązujących osoby korzystające z boiska. Chcąc przebywać na jego terenie, użytkownik musiał zrezygnować z palenia papierosów, używania otwartego ognia, wnoszenia szklanych produktów czy wyrobów pirotechnicznych. Niedozwolone byłoby też używanie wulgarnych słów, wprowadzanie zwierząt, czy - dość oczywiste - niszczenie infrastruktury. I właśnie o ową "oczywistość" chodzi. Każde z niedozwolonych zachowań, o którym rada powiatu wspomniała w utworzonym regulaminie, jasno wynika z obowiązujących aktów wyższego rzędu, czyli ustaw. O zakazie palenia dowiemy się z ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Zakazy związane z zaśmiecaniem terenu czy wnoszeniem niebezpiecznych przedmiotów pochodzą z kodeksu wykroczeń, natomiast kwestie związane z wprowadzaniem zwierząt, na mocy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, zostały pozostawione gminom do określenia oddzielnie.
Umieszczając we wprowadzającej regulamin uchwale sporo zasad wynikających z obowiązujących przepisów, rada naruszyła zakres uprawnień wynikających z art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie powiatowym, w którym zapis o "zasadach i trybie korzystania" z obiektów użyteczności publicznej nie ma na celu zastąpić przepisów, które obowiązują niezależnie od tego, czy i jak samorząd podejmie odpowiednią uchwałę. Podobnie ma się rzecz z zasadami odpowiedzialności za przebywające w danym miejscu dzieci, czy z zasadami odpowiedzialności deliktowej. W takich sprawach kierujemy się do kodeksu cywilnego. Ale to zupełnie inne i - przede wszystkim - hierarchicznie wyższe źródła prawa w stosunku do samorządowej uchwały.
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z 1 sierpnia 2025 r. (sygn. NPII.4131.1.496.2025)
