Podróż młodych artystów śladami wydarzeń, które zmieniły oblicze Europy, tournée plenerowej wystawy ukazującej różne drogi do wolności i alternatywna wizja Jesieni Narodów na Facebooku – to niektóre elementy kampanii społeczno-edukacyjnej "Freedom Express". W realizację przedsięwzięcia Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność zaangażowane są Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz kluczowe instytucje zajmujące się historią XX wieku w Polsce, Niemczech, na Węgrzech, Słowacji, a także w Rumunii i Czechach.
25 lat po spektakularnych wydarzeniach, które doprowadziły do upadku komunizmu w Europie, organizatorzy kampanii stawiają na nowo pytania dotyczące tego przełomu. Pokazują młodym ludziom, jak wyglądał świat po obu stronach żelaznej kurtyny i pytają nowe pokolenie Europejczyków, co ich zdaniem pozostało z ducha wspólnoty i solidarności 1989 roku.
W specjalnym spocie promocyjnym organizatorzy kampanii zachęcają młodych ludzi do udziału w dwutygodniowej podróży (29 sierpnia – 14 września) przez sześć krajów byłego bloku wschodniego. W programie wyprawy znajdą się działania street-artowe, gry miejskie, spotkania z opozycjonistami oraz wspólne kręcenie filmów i tworzenie bloga. Aby znaleźć się w gronie poszukiwaczy śladów przełomu w Europie, trzeba wziąć udział w międzynarodowej rekrutacji, która potrwa do końca czerwca (regulamin rekrutacji i formularz zgłoszeniowy na: www.freedomexpress.enrs.eu)
Kandydatów oceniać będzie międzynarodowe jury, do którego zaproszenie przyjęli m.in.: Krzysztof Czyżewski – pisarz, tłumacz i wydawca, dyrektor Ośrodka "Pogranicze – sztuk, kultur, narodów" w Sejnach, Michał Murin – słowacki artysta-performer, Catherine Hug – krytyk i kuratorka sztuki, stale współpracująca z wiedeńską Kunsthalle Wien oraz Lia Perjovschi – artystka sztuk wizualnych z Rumunii. Wyprawie przez cały czas towarzyszyć będzie ekipa filmowa, dokumentująca działania uczestników, ich doświadczenia ze spotkań ze świadkami historii i emocje podczas wizyt w miejscach pamięci.
Oprócz młodych artystów, po Europie podróżować będzie także multimedialna wystawa, prezentująca różne drogi do wolności w Środkowej i Wschodniej Europie. Już we wrześniu jej pierwsze prezentacje odbędą się kolejno w Warszawie, Budapeszcie i Berlinie.
Kampanii "Freedom Express" towarzyszy także uruchomiony właśnie specjalny anglojęzyczny portal internetowy, poświęcony przemianom 1989 roku w Europie. Można na nim znaleźć nie tylko szczegółowe informacje o rekrutacji do projektu, ale także kalendarium wydarzeń lat 1989-1993, sylwetki najważniejszych postaci przełomu, wywiady ze świadkami historii, aktualne analizy wpływu transformacji na współczesną Europę autorstwa historyków, politologów i socjologów z różnych krajów, a nawet teksty o wątkach i motywach Jesieni Narodów w kinie, muzyce czy literaturze.
"Made in 89" to profil, poprzez który organizatorzy kampanii usiłują odpowiedzieć na pytanie: Co by było, gdyby w 1989 roku istniał Facebook? "Na żywo", w czasie, kiedy upadał komunizm w Europie, fikcyjni bohaterowie relacjonują tutaj przebieg przemian demokratycznych w Polsce, na Węgrzech, w ówczesnej Czechosłowacji, Rumunii, NRD i w byłych republikach radzieckich. Nowy fanpage skierowany jest głównie do tych, którzy rzeczywistość rozmów kontrolowanych, barów mlecznych i tylko dwóch kanałów w czarno-białym telewizorze znają tylko z opowieści.
Organizator główny: Europejska Sieć Pamięć i Solidarność
Współorganizatorzy: Narodowe Centrum Kultury, Fundacja Badań nad Dyktaturą Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec (SED), Instytut Badania Historii Transformacji w Budapeszcie
Partnerzy strategiczni: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Polska), Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska), Urząd Pełnomocnika Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów (Niemcy), Ministerstwo Zasobów Ludzkich (Węgry) Ministerstwo Kultury (Słowacja)
Partnerzy: Europeana (Holandia), Instytut Pamięci Narodowej (Słowacja), Muzeum Narodowe w Pradze (Czechy), Fundacja Forum 2000 (Czechy), Biblioteka Václava Havla (Czechy), Instytut Pamięci Narodowej (Polska), Europejskie Centrum Solidarności (Polska), Narodowa Rada Badań Archiwów Securitate (Rumunia), Instytut Federalny ds. Kultury i Historii Niemców w Europie Środkowo-Wschodniej (Niemcy)
Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (ESPS) jest międzynarodowym przedsięwzięciem, które ma na celu badanie, dokumentowanie oraz upowszechnianie wiedzy na temat historii Europy XX wieku i sposobów jej upamiętniania ze szczególnym uwzględnieniem okresu dyktatur, wojen i społecznego sprzeciwu wobec zniewolenia. Członkami Sieci są: Niemcy, Polska, Słowacja i Węgry, do których w maju 2014 dołączy Rumunia. Status obserwatora mają Austria i Czechy.
Źródło: www.enrs.eu
