Interpelacja do ministra edukacji narodowej w sprawie przemocy w szkole.

Zwracam się do Pani Minister z uprzejmą prośbą o zainteresowanie się sprawą przemocy w szkole. Coraz częściej dochodzi do niej w naszych szkołach. Dzieci nie umieją sobie z nią radzić, a nauczyciele są bezradni.

Niejednokrotnie bywa tak, że uczniowie załatwiają swoje porachunki po lekcjach lub na przerwach. Dochodzi albo do bijatyk, albo - co gorsza - do psychicznego znęcania się nad ofiarą. W niektórych przypadkach sytuacje takie są rejestrowane za pomocą telefonów komórkowych i umieszczane w Internecie.

Z reguły interwencja szkolnego psychologa nie jest wystarczająca, a interwencja nauczycieli na niewiele się zdaje. Co chwila słyszymy o nowych nagraniach uczniów, jak znęcają się nad rówieśnikiem albo dopuszczają się chuligańskich wybryków.

Dlatego zwracam się do Pani Minister z prośbą o odpowiedź na następujące pytania:

Czy są prowadzone przez ministerstwo kampanie informacyjne dla uczniów odnośnie do przemocy szkolnej?

Jak ministerstwo planuje walczyć z takimi zachowaniami?

Z poważaniem

Poseł John Abraham Godson

Łódź, dnia 12 września 2011 r.

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej - z upoważnienia ministra - na interpelację w sprawie przemocy w szkole

Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację pana posła Johna Abrahama Godsona (znak: SPS-023-24340/11) w sprawie przemocy w szkole, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Zgodnie z upoważnieniem zawartym w art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa w drodze rozporządzenia podstawy programowe kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, uwzględniając w szczególności cele i treści nauczania, umiejętności uczniów, a także zadania wychowawcze szkoły, odpowiednio do poszczególnych etapów kształcenia i typów szkół.

Kształcenie i wychowanie uczniów w szkołach odbywa się zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego określoną w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17).

Podstawa programowa przywiązuje szczególną wagę do wychowania, w tym zwłaszcza do kształtowania właściwych postaw uczniów. Treści przygotowujące ucznia do rozumienia, czym jest godność człowieka, przyjmowania odpowiedzialności za siebie, uczestnictwa w grupie oraz do poszanowania wolności przekazywane są w ramach prawie wszystkich przedmiotów, w szczególności w ramach przedmiotu etyka.

Zgodnie z ww. rozporządzeniem ministra edukacji narodowej szkoły są również zobowiązane do opracowywania programu wychowawczego szkoły. Program wychowawczy szkoły obejmuje wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów. W opracowaniu programu wychowawczego szkoły, w tym w wyborze priorytetów stanowiących jego treść, powinni brać udział nauczyciele, uczniowie i ich rodzice. Program wychowawczy uchwala rada rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną. Punktem wyjścia do tworzenia szkolnego programu wychowawczego jest diagnoza problemów wychowawczych występujących w danej szkole. Konstruowany w danej szkole program wychowawczy powinien:

• być spójny z programami nauczania,
• być osadzony w tradycji szkoły i lokalnej społeczności,
• uwzględniać kształtowanie postaw uczniów.

Instrumentem służącym kształtowaniu środowiska wychowawczego szkoły, relacji pomiędzy uczniami oraz uczniami i nauczycielami jest statut szkoły spełniający warunki określone w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.). Statut szkoły określa m.in.:

• cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz uwzględniające program wychowawczy szkoły i program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska,
• sposób wykonywania zadań szkoły, z uwzględnieniem optymalnych warunków rozwoju ucznia, zasad bezpieczeństwa oraz zasad promocji i ochrony zdrowia,
• szczegółowe zasady wewnątrzszkolnego oceniania uczniów,
• rodzaje nagród i kar stosowanych wobec uczniów oraz tryb odwoływania się od kary,
• szczegółowe kompetencje organów szkoły.

Szkoła ma obowiązek określić w czytelny sposób kryteria dopuszczalnych zachowań i naganne zachowania uczniów powinny spotykać się z odpowiednią sankcją, ma obowiązek wspierać i utrwalać aktywną postawę sprzeciwu wobec zachowań niestosownych. Jednym z elementów pracy wychowawczej jest wewnątrzszkolny system oceniania. W każdej szkole powinny być również opracowane procedury postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły.

Poprawa efektów pracy wychowawczej w szkołach zależy od sposobu rozwiązania trudności i problemów, które napotykają nauczyciele podczas pracy wychowawczej. Doskonalenie umiejętności wychowawczych możliwe jest na podstawie planu doskonalenia zawodowego opracowanego w każdej szkole. Dyrektor szkoły posiada instrumenty wsparcia finansowego, aby zorganizować doskonalenie nauczycieli np. w zakresie przeciwdziałania agresji i przemocy.

Kwestie dotyczące sposobu finansowania dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli określają przepisy art. 70a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. Artykuł 70a ustawy stanowi m.in. iż środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli wyodrębnia się - w budżetach organów prowadzących szkoły - w wysokości 1% planowanych rocznych środków przeznaczanych na wynagrodzenia osobowe nauczycieli.

Instrumentem służącym wzmacnianiu kompetencji nauczycieli oraz podejmowaniu działań, które mają przeciwdziałać agresji w środowisku szkolnym, rówieśniczym, jest program ˝Bezpieczna i przyjazna szkoła˝. Celem tego programu, który ma być realizowany do 2013 r., jest budowanie szkoły wymagającej i wspierającej uczniów. Program zakłada doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli i rodziców oraz kształtowanie umiejętności społecznych i emocjonalnych uczniów. Środki finansowe na realizację programu pochodzą z budżetu państwa.

Program ma na celu również wzmocnienie funkcji wychowawczej szkoły, budowanie pozytywnego klimatu społecznego oraz właściwych relacji pomiędzy uczniami i nauczycielem. Zakłada przeniesienie akcentu na współpracę i budowanie przyjaznego, wspierającego środowiska w szkole, tak aby karanie, dyscyplinowanie i restrykcje były środkami, które mają zastosowanie dopiero po wyczerpaniu dostępnych, korygujących oddziaływań wychowawczych. Szkoła zapewniająca bezpieczeństwo i wymagająca buduje bowiem wewnętrzną motywację do nauki, uczy dokonywania świadomych wyborów przez uczniów i odpowiedzialności za podejmowane decyzje.

Z wyrazami szacunku

Podsekretarz stanu
Mirosław Sielatycki

Warszawa, dnia 30 września 2011 r.

Źrodło: www.sejm.gov.pl