Organizacje samorządowe skierowały apel do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wzywając do podpisania poselskiego projektu ustawy nowelizującej ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (druk sejmowy nr 1839, druk senacki nr 517 A). Zdaniem samorządowców, wejście w życie tej ustawy ma fundamentalne znaczenie dla zachowania ciągłości i skuteczności procesów planistycznych w Polsce.

Przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego podkreślają, że nowelizacja jest niezbędna, aby gminy mogły dotrzymać ustawowego terminu do 30 czerwca 2026 r. na uchwalenie planów ogólnych. Bez tych zmian, samorządy obawiają się chaosu inwestycyjnego oraz poważnych problemów w prowadzeniu polityki przestrzennej i inwestycyjnej.

"Projekt ustawy obejmuje kluczowe zmiany w systemie planowania przestrzennego i ma fundamentalne znaczenie dla zapewnienia ciągłości i skuteczności procesów planistycznych w Polsce," czytamy w apelu.

Kluczowe modyfikacje, popierane przez samorządy, koncentrują się na uproszczeniu i przyspieszeniu skomplikowanych procedur planistycznych:

• Opiniowanie zamiast uzgodnień: Projekt w istotny sposób upraszcza i przyspiesza procedury, zastępując większość dotychczasowych obligatoryjnych uzgodnień trybem opiniowania, przy jednoczesnym utrzymaniu niezbędnych uzgodnień środowiskowych. Ma to wyeliminować ryzyko blokowania dokumentów.
• Zawieszenie kar za WZ: Ustawa przewiduje czasowe zawieszenie kar za nieterminowe wydawanie decyzji o warunkach zabudowy (WZ). Opóźnienia wynikają z nadzwyczajnego obciążenia administracji – równoległego opracowywania planów ogólnych i obsługi nagłego, masowego wzrostu wniosków o WZ.
• Częściowe unieważnianie planów: Wprowadzenie możliwości unieważniania planu ogólnego jedynie w części jest szczególnie istotne. Ma to zapobiec utracie wieloletniego dorobku pracy gmin wskutek pojedynczego, nieistotnego błędu proceduralnego, co, jak pokazuje praktyka, już miało miejsce.

Organizacje samorządowe wskazują, że proponowane zmiany powstały z ich inicjatywy i na ich wniosek.

"Ich rolą jest uporządkowanie procedury, wzmocnienie bezpieczeństwa prawnego gmin i zapewnienie ciągłości prowadzenia polityki przestrzennej w skali całego kraju," podkreślają.

Samorządy, zwłaszcza mniejsze, borykają się również z brakiem planistów i presją czasu. Nowelizacja ma umożliwić im skuteczną realizację obowiązków nałożonych reformą planowania, chroniąc jednocześnie przed ryzykiem paraliżu, który mógłby zagrozić inwestycjom publicznym i rozwojowi.

Podpisanie ustawy jest warunkiem dla utrzymania ładu przestrzennego i odpowiedzialnego planowania przyszłości polskich gmin. Dlatego organizacje samorządowe apelują do Pana Prezydenta o złożenie podpisu pod aktem, jako niezbędnym dla stabilności systemu planowania przestrzennego i dalszego rozwoju miast oraz gmin w całym kraju.