Stan techniczny drogi gminnej nie może stanowić podstawy do pozbawienia jej kategorii drogi publicznej, ani tym bardziej uzasadniać wyłączenia z użytkowania – stwierdził niedawno WSA w Rzeszowie oddalając skargę gminy na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody.

Droga utraciła "wartość użytkową"

Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg gminnych. W jej uzasadnieniu wskazano, że potrzeba pozbawienia objętych uchwałą dróg określonych kategorii poprzez wyłączenie ich z użytkowania wynika z faktu, że są one drogami, które utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, a w szczególności charakter ogólnodostępności.

Rada wskazała również, że są to drogi o nawierzchni gruntowej, z licznymi wybojami i koleinami. Obecny stan technicznych tych dróg wskazuje, że poruszanie się nimi może odbywać się jedynie w ograniczonym zakresie, tj. głównie za pomocą ciężkiego sprzętu rolniczego, gdyż np. samochody osobowe nie są w stanie użytkować ww. dróg.

Pozbawienie drogi kategorii a wyłączenie jej z użytkowania

WSA, opierając się na przepisach ustawy o drogach publicznych (udp), stwierdził, że pozbawienie drogi dotychczasowej kategorii, z wyjątkiem wyłączenia drogi użytkowania, jest możliwe jedynie w sytuacji jednoczesnego zaliczenia tej drogi do nowej kategorii (art. 10 ust. 3 udp). Innymi słowy, pozbawienie drogi dotychczasowej kategorii bez jednoczesnego jej zaliczenia do innej kategorii możliwe jest wyłącznie w przypadku wyłączenia tej drogi z użytkowania. Przez wyłączenie danej drogi z użytkowania rozumieć należy jako pozbawienie drogi jej zasadniczej funkcji przypisanej do jej kategorii, sytuacje, w której dana droga staje się zbędna dla użytku publicznego i jest likwidowana.

Skorzystanie z art. 10 ust. 3 udp powinno dotyczyć przede wszystkim takich sytuacji, w których dana droga staje się zbędna dla użytku publicznego i jest likwidowana. Tylko w takich warunkach wystąpi sytuacja zezwalająca na odstąpienie od przyjętej przez ustawodawcę zasady, wedle której pozbawienie drogi dotychczasowej kategorii jest możliwe jedyne w sytuacji jednoczesnego zaliczenia tej drogi do nowej kategorii.

Podsumowując, jeżeli drogi objęte uchwałą nie są likwidowane, ale nadal pozostają z przeznaczeniem do poruszania się po nich, to wykluczone jest pozbawienie drogi publicznej kategorii drogi gminnej przy uznaniu jej za drogę wewnętrzną.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 06.03.2025 r., sygn. akt II SA/Rz 1631/24, orzeczenie nieprawomocne

Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl