Czy gmina może dokonać wydatków z budżetu na inwestycję polegającą na budowie parkingu na części działki będącej własnością parafii, oddanej gminie w użyczenie na okres 20 lat? Zdaniem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach jest to dopuszczalne, przy czym należy zwrócić uwagę na wzajemną korelację kilku przepisów prawa.
Po pierwsze, zgodnie z art. 216 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, wydatki budżetu JST są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na zadania własne JST. Gmina nie może przeznaczyć środków na zaspakajanie potrzeb wspólnoty bez związku z ustawami szczególnymi, w których te zadania zostały określone. Z kolei z art. 44 ust. 2 ww. ustawy wynika, że każdy wydatek ze środków publicznych może być dokonany zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.
Należy pamiętać, że gmina wykonuje określone ustawami zadania publiczne (wymienione w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym) w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Po drugie, w procesie realizacji zadań własnych JST ma prawo wykorzystać swój majątek, jak również cudzy, jeżeli posiada do niego tytuł prawny. Przepis art. 4 Prawa budowlanego stanowi, że każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami.
Z kolei jako prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane należy rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych (art. 3 pkt 11 Prawa budowlanego).
Umowa użyczenia nieruchomości jest stosunkiem zobowiązaniowym i została zdefiniowana w art. 710 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony lub nieoznaczony na bezpłatne używanie oddanej w tym celu rzeczy.
I wreszcie po trzecie należy odnieść się do ustawy o drogach publicznych. Zgodnie z art. 8 tej ustawy, parkingi niezaliczone do żadnej kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg są drogami wewnętrznymi. Budowa i finansowanie dróg wewnętrznych oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga, a w przypadku jego braku – do właściciela tego terenu.
Zatem, przy uwzględnieniu powołanych przepisów, budowa parkingu na terenie zarządzanym przez burmistrza (na podstawie cywilnoprawnej umowy użyczenia gruntu), stanowić będzie realizację zadania własnego gminy. Uzasadnia to możliwość przeznaczenia środków budżetowych JST na taką inwestycję.
Wyjaśnienie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach z 28.03.2023 r.
Źródło: bip.kielce.rio.gov.pl
