Rząd 30 maja 2017 r. przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra infrastruktury i budownictwa.
Projekt nowelizacji ustawy realizuje wyroki Trybunału Konstytucyjnego dotyczące spółdzielni mieszkaniowych, eliminuje niektóre bariery w budowaniu nowych mieszkań w segmencie spółdzielczych praw lokatorskich, a także przewiduje inne zmiany usprawniające funkcjonowanie spółdzielni mieszkaniowych.
Wprowadzono rozwiązania, dzięki którym najemcy dawnych mieszkań zakładowych, przejętych nieodpłatnie przez spółdzielnie mieszkaniowe, będą mogli nabywać zajmowane mieszkania na własność.
Określono zasady zwrotu wkładu mieszkaniowego osobie uprawnionej w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, który nie podlega zbyciu w drodze przetargu oraz zasady wnoszenia wkładu mieszkaniowego przez członka, który ubiega się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w przypadku wygaśnięcia prawa do tego lokalu. Sytuacje te występują, np. w przypadku rozliczeń wkładu mieszkaniowego pomiędzy członkami rodziny.
Uregulowano zasady uzyskania członkostwa w spółdzielniach mieszkaniowych oraz zasady powstania członkostwa w spółdzielni nabywcy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, a także spadkobiercy, zapisobiorcy i licytanta.
Założono, że spółdzielnie mieszkaniowe będą musiały w terminie 12 miesięcy od zakończenia roku obrachunkowego, w którym powstała wspólnota mieszkaniowa, rozliczyć – z właścicielami lokali wchodzących w skład nieruchomości – zaewidencjonowane wpływy i wydatki funduszu remontowego oraz pozostałe nakłady przeznaczone na remont tej nieruchomości.
Projektowana nowelizacja realizuje założenia Narodowego Programu Mieszkaniowego, polegające na eliminacji niektórych barier w budowaniu nowych mieszkań w segmencie spółdzielczych praw lokatorskich.
Zaproponowano, że w przypadku nowych umów o budowę lokalu lub umów o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, zawieranych po wejściu życie projektowanej ustawy, między spółdzielnią a członkiem ubiegającym się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, wskazywany będzie termin, po upływie którego członkowi spółdzielni przysługiwać będzie roszczenie o zawarcie umowy przeniesienia własności lokalu (na zasadach określonych w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych) albo wskazywane będzie, że lokal ten nie będzie podlegał zbyciu na rzecz członka.
Zgodnie z nowymi przepisami, w statucie spółdzielni mieszkaniowej nie będzie można wyłączyć możliwości brania udziału w walnym zgromadzeniu przez pełnomocnika, jak to jest obecnie. Na skutek tej zmiany członek spółdzielni mieszkaniowej będzie mógł uczestniczyć w walnym zgromadzeniu osobiście albo przez pełnomocnika (jeden pełnomocnik może reprezentować jednego członka). Rozwiązanie to przyczyni się do zwiększenia wpływu członków spółdzielni na decyzje podejmowane podczas walnego zgromadzenia.
Przyjęto, że uchwała walnego zgromadzenia zostanie podjęta, jeżeli opowie się za nią wymagana w ustawie lub statucie większość ogólnej liczby członków biorących udział w głosowaniu nad tą uchwałą. W praktyce oznacza to wyjście naprzeciw oczekiwaniom członków spółdzielni. Przy liczeniu głosów zostaną uwzględnione te osoby, które będą obecne podczas głosowania i głosy tych osób będą decydować o wyniku głosowania.
Doprecyzowano rozwiązanie, zgodnie z którym od dnia powstania wspólnoty mieszkaniowej właściciele muszą uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu.
W projekcie przyjęto, że z egzekucji prowadzonej przeciwko spółdzielni będą wyłączone opłaty za media wnoszone przez członków spółdzielni i osoby niebędące członkami, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu albo własność lokalu. Oznacza to, że wnoszone przez tych mieszkańców spółdzielni opłaty za media (np. prąd, woda, gaz) nie mogą podlegać egzekucji na pokrycie długów spółdzielni.
Zmodyfikowano uprawnienia Ministra Infrastruktury i Budownictwa wobec spółdzielni mieszkaniowych. Minister, w celu przeprowadzenia oceny, czy spółdzielnia działa zgodnie z prawem będzie mógł żądać przedstawienia przez spółdzielnię dokumentów, a w przypadku podejrzenia naruszenia przez spółdzielnię prawa – wnioskować o zbadanie jej działalności w toku lustracji.
Zaproponowano, aby nowelizacja weszła w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem jednego artykułu, który zacznie obowiązywać po upływie 12 miesięcy od publikacji.
Źródło: mib.gov.pl