Przepis art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach mówi, że to właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez: przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych; przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych.

Przepis ten wyraźnie wskazuje, iż jeżeli przydomowa oczyszczalnia ścieków spełnia wymogi techniczne stawiane tym urządzeniom, jej eksploatacja jest prawnie dopuszczalna a korzystający z tego urządzenia spełnia kryteria utrzymania czystości i porządku na nieruchomości Przytoczone wyżej przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska wydają się wyraźnie wskazywać, iż organ władny jest zgłosić sprzeciw od zgłoszenia zamiaru przystąpienia do eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków jedynie w sytuacji, kiedy to urządzenie nie spełnia wymagań określonych w przepisach odrębnych.

W tej sytuacji należy rozważyć czy sprzeciw organu uzasadniony może być także innymi okolicznościami np. wynikającymi z zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Pogląd taki wydaje się całkowicie nieuzasadniony. Ustawa bowiem wyraźnie wskazuje podstawę prawną w oparciu o którą organ zgłasza sprzeciw. Nie ma w niej mowy - w przeciwieństwie do sprzeciwu o którym mowa w art. 30 ust. 6 ustawy Prawo budowlane, o sprzeczności inwestycji z prawem miejscowym. Okoliczność ta (czy inwestycja jest zgodna z zapisami miejscowego) rozważana jest na etapie zgłoszenia zamiaru wykonania prac budowlanych tj. zgłoszenia zamiaru budowy przydomowej oczyszczalni ścieków i może być przedmiotem sprzeciwu właściwego organu ale na tym właśnie etapie a nie na etapie dopuszczenia tego urządzenia (legalnie zrealizowanego) do eksploatacji.

Wskazać ponadto należy, iż zapis miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na który powołuje się organ § 17 pkt 2 tir 4 a który stanowi iż, dla terenów objętych planem do czasu realizacji sieci kanalizacyjnej dopuszcza się gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach i usuwanie ich w sposób wskazany przez gminę, nie daje podstaw do zgłoszenia sprzeciwu do zgłoszenia przystąpienia do eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków także z innej przyczyny.

Przydomowe oczyszczalnie ścieków są urządzeniami służącymi do neutralizacji ścieków wytwarzanych w domu lub małym zgrupowaniu domów a następnie odprowadzeniu oczyszczonych ścieków do gruntu lub wód. Jest to tzw. zwykłe korzystanie z gruntu o którym mowa w art. 36 ustawy Prawo wodne tj. definiowane jako służące zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego wprowadzanie do wód lub do ziemi oczyszczonych ścieków, jeżeli ich łączna ilość jest większa niż 5 m³ na dobę. Ścierki z przydomowych oczyszczalni ścieków nie są gromadzone, ale oczyszczane i wprowadzane do wód lub ziemi. Nie można zatem mówić o gromadzeniu ścieków w rozumieniu przytoczonego wyżej zapisu planu miejscowego. Przepis ten zresztą odnosi się w całości nie do ochrony środowiska, ale do warunków uzbrojenia infrastrukturalnego. Wydaje się zatem nie budzić wątpliwości, iż nie może być podstawą sprzeciwu organu do zgłoszonego zamiaru przystąpienia do eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków - z uwagi na to że nie spełnia określonych przepisami lub decyzjami administracyjnymi wymagań odnośnie środków technicznych chroniących środowisko (postawa prawna sprzeciwu) zapis prawa miejscowego mówiący w jaki sposób gmina planuje uzbrojenie terenu tym bardziej, że zapis ten dotyczy gromadzenia i usuwania ścieków a nie ich oczyszczania i odprowadzania do wód lub gleby.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 8 listopada 2016 r. (II SA/Kr 1022/16).

Źróło: CBOSA