Wskazany w art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy o samorządzie powiatowym podstawowy katalog zadań powiatu może być rozszerzony w przepisach ustaw szczegółowych (art. 4 ust. 3 ustawy) i zespół tych przepisów może tworzyć jednak właściwą podstawę do określenia także kompetencji starosty jako organu jednostki samorządu terytorialnego Tak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2015 r., III CSK 384/14.
W rozpoznawanej sprawie podstawowe znaczenie miało rozstrzygnięcie tego, czy wydając decyzję o pozwoleniu na budowę starosta działał w ramach wykonywania publicznej administracji rządowej, czy też w ramach administracji samorządu terytorialnego (powiatowego). Wojewoda uznał tę decyzję za wydaną z rażącym naruszeniem prawa, w związku z tym podstawę odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną pierwotną decyzją tworzy art. 4171 § 2 k.p.c. Powstała jedynie kwestia podmiotu legitymowanego biernie: Skarb Państwa czy Powiat.
W skardze kasacyjnej strony powodowej podniesiono nieprzekonywające argumenty prawne mające wskazywać na istnienie legitymacji biernej Skarbu Państwa. Powtórzono tu w znacznej części argumentację prawną zawartą wcześniej w apelacji (k. 154 i n. akt sprawy). Tymczasem za trafne należy uznać stanowisko zgodnie z którym decyzja o pozwoleniu na budowę podjęta została w ramach wykonywania publicznej administracji samorządu terytorialnego (powiatu).
Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy o samorządzie powiatowym powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie m.in. administracji architektoniczno - budowlanej. Zadania w tym zakresie przypisane zostały przez ustawę powiatowi jako jednostce samorządu terytorialnego. Katalog zadań powiatu może być także odpowiednio poszerzony na podstawie odpowiednich przepisów ustaw (art. 4 ust. 3 pkt 4 ustawy).
Decyzja starosty wydana w związku z wykonywaniem takich zadań stanowi przejaw wykonywania własnych zadań powiatu ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami, także w sferze prawa odszkodowawczego.
W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2013 r., III CSK 85/12 (nie publ.) dokonano trafnej analizy statusu prawnego starosty występującego w sferze zadań dotyczących "administracji architektoniczno - budowlanej". Wskazano tam m.in. na wyraźne rozdzielenie struktury administracji architektoniczno - budowlanej i administracji nadzoru budowlanego. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że stosownie do art. 80 ustawy - prawo budowlane, zadania terenowych organów administracji architektoniczno - budowlanej wykonują odpowiednio starosta (jako organ pierwszej instancji) i wojewoda (jako organ drugiej instancji), a przepis ten odpowiednio zharmonizowano z art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy określającym podstawy katalog zadań powiatu.
Z przedstawionego wyroku Sądu Najwyższego wynika także i to, że samo ukształtowanie administracyjnego postępowania odwoławczego w sferze spraw z zakresu administracji architektoniczno - budowlanej (wojewoda jako organ odwoławczy od decyzji administracyjnej starosty występujący w roli organu powiatu) nie ma decydującego znaczenia dla przesądzenia prawnego statusu starosty wydającego wadliwą decyzję w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia zezwolenia na budowę budynku.
Należy bowiem przyjąć, że art. 82 ust. 2 ustawy - prawo budowlane stanowi przepis szczególny, do którego odesłano w ogólnym art. 17 pkt 1 k.p.a. Zgodnie z tym przepisem, organami wyższego stopnia w rozumieniu k.p.a. są - w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy stanowią inaczej.
Sąd w niniejszej sprawie nie podzielił stanowiska skarżącego, że art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy o samorządzie powiatowym "wymienia jedynie zadania" powiatu, natomiast "nie precyzuje kompetencji do działania organom powiatu", toteż dopiero w ustawodawstwie szczególnym należy poszukiwać odpowiednich przepisów kompetencyjnych (np. w prawie budowlanym), na podstawie których można w sposób definitywny określić status prawny starosty wydającego decyzję administracyjną m.in. w sferze administracji architektoniczno - budowlanej. W odpowiedzi na skargę kasacyjną strony powodowej przekonywająco zakwestionowano to stanowisko i wyjaśniono, że wskazany w art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy podstawowy katalog zadań powiatu może być rozszerzony w przepisach ustaw szczegółowych (art. 4 ust. 3 ustawy) i zespół tych przepisów może tworzyć jednak właściwą podstawę do określenia także kompetencji starosty jako organu jednostki samorządu terytorialnego.
Źródło: SN
