Pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga podjęcie robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru. Jego uzyskanie nie zwalnia jednak z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 23 września 2016 r., II SA/Rz 998/16, nieprawomocny).

Istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę (art. 36a ust. 1 ustawy prawo budowlane, dalej u.p.b.). Zmiany takiej nie wymagają odstępstwa nieistotne, o ile nie dotyczą warunków określonych w art. 36a ust. 5 pkt 1 - 7 u.p.b. oraz nie wymagają uzyskania opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów, wymaganych przepisami szczególnymi. A contrario, jeżeli wymagane jest uzyskanie opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów, wymaganych przepisami szczególnymi, zmiana pozwolenia na budowę przed przystąpieniem do wykonania robót budowlanych jest wymagana zawsze. Sytuacja taka zachodzi m.in. w przypadku prowadzenia robót budowlanych przy zabytku (budynku) wpisanym do rejestru zabytków. Zgodnie bowiem z art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz art. 39 ust. 1 u.p.b., pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga podjęcie robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru. Jego uzyskanie nie zwalnia jednak z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę (art. 36 ust. 8 ustawy o ochronie zabytków). Zmiana zakresu i warunków określonych w pozwoleniu także wymaga jego zmiany (por. art. 43 pkt 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków), a następnie zmiany pozwolenia na budowę (art. 36a ust. 1, 3 i 5, art. 39 ust. 1 oraz art. 32 ust. 1 pkt 2 u.p.b.).

Źródło: CBOSA