Szybki rozwój sztucznej inteligencji (AI) stał się jednym z głównych czynników kształtujących rynek pracy i wymuszających zmiany w kluczowych kompetencjach. Choć technologia jest już powszechna, jej pełne wykorzystanie w sferze zawodowej napotyka na opór, co wynika zarówno z obaw pracowników, jak i z braku gotowości organizacyjnej firm.
Z badania Minds & Roses dla Uczelni Łazarskiego wynika, że aż 79% pracowników deklaruje korzystanie z narzędzi AI, lecz tylko 25% używa ich do celów zawodowych. Ten dysonans wskazuje, że pracownicy nie są pewni, w jaki sposób mogą włączyć sztuczną inteligencję do swoich obowiązków, a część z nich obawia się, że nadmierne poleganie na AI mogłoby pokazać, iż technologia jest w stanie ich zastąpić.
Obawy te dotyczą zwłaszcza młodych ludzi wchodzących na rynek pracy. Jak wynika z raportu, studenci i młodsi pracownicy czują się technologicznie pewnie – 89% studentów i 75% pracowników z młodszych pokoleń korzysta z AI w życiu prywatnym – ale jednocześnie mają poczucie, że są łatwi do zastąpienia.
Dane z raportu World Economic Forum „Future of Jobs Report 2025” nie pozostawiają złudzeń: blisko 40% umiejętności pracowników do 2030 roku stanie się nieaktualne lub będzie wymagało gruntownej modyfikacji. Aż 86% pracodawców na świecie uważa, że w ciągu najbliższych pięciu lat AI stanie się kluczowa w prowadzeniu biznesu.
Ekspertka z Uczelni Łazarskiego, podkreśla, że kompetencje przyszłości będą naturalnie związane ze sztuczną inteligencją, a rynek musi być przygotowany na to, że część zawodów może stać się zbędna. Oprócz umiejętności cyfrowych kluczowe stają się jednak kompetencje miękkie: inteligencja emocjonalna, zdolność do współpracy z ludźmi, krytyczne myślenie, elastyczność oraz odporność psychiczna.
Zawody przyszłości to takie, które pozwalają ludziom korzystać ze sztucznej inteligencji. Wśród zawodów przyszłości eksperci wskazują na:
- Coaching i konsulting w zakresie efektywnego wykorzystania AI.
- Wsparcie psychologiczne dla osób zmagających się ze zmianami.
Raport NASK i ILO „Generatywna sztuczna inteligencja a polski rynek pracy” szacuje, że w Polsce niecała jedna trzecia miejsc pracy (około 5 mln stanowisk) jest podatna na wpływ generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI). Stanowiska o bardzo wysokiej podatności (4,9%) to te, w których istniejące zadania mogą zostać najszybciej zautomatyzowane.
Ekspertka zauważyła, że firmy rezygnują z osób wykonujących powtarzalne czynności, takich jak odpisywanie na maile czy obsługa komunikacji, ponieważ mogą je przejąć boty. Ryzyko automatyzacji dotyczy również:
- Copywriterów, których praca w dużej mierze może być wykonywana przez zaawansowane modele językowe AI.
- Informatyków na poziomie juniorskim, których zadania są łatwiej zastępowalne przez sztuczną inteligencję.
Jak podkreślono, to właśnie pozycje juniorskie są najbardziej zagrożone, co wywołuje obawy u młodych osób, które dopiero wchodzą na rynek. Partnerka z Minds & Roses, Anna Siwińska, stwierdziła, że istnieje wyzwanie, aby „widzieć wartość we wdrażaniu młodych i w ośmielaniu ich do tego, że oni naprawdę są tu potrzebni i jako ludzie wnoszą wartość, która jest niezastępowalna”.
Mimo gotowości ze strony pracowników, polskie przedsiębiorstwa wciąż nie w pełni dostrzegają korzyści płynące z inwestycji w AI. Raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) i dane MRiT pokazują, że 16% firm korzysta już z narzędzi sztucznej inteligencji, a 23% planuje ich wdrożenie. Największy opór widać jednak wśród pozostałych – 77% przedsiębiorstw, które nie korzystają z AI, deklaruje, że nie zamierza wprowadzać żadnych tego typu rozwiązań, jeśli nie będzie takiej konieczności.
Konieczne jest zatem otwarcie organizacji i dostosowanie procesów, aby pracownicy wiedzieli, jak skutecznie korzystać z nowych narzędzi. Jak zasugerował partner z Minds & Roses, rynek pracy będzie musiał zastanowić się, w jaki sposób „tę technologię realnie wpleść do obecnych procesów biznesowych”.
Eksperci podkreślają, że poza wyzwaniami technologicznymi, firmy muszą zmierzyć się ze zmianami pokoleniowymi. Po raz pierwszy na rynku pracy funkcjonuje jednocześnie tak wiele pokoleń, które muszą ze sobą współpracować. Zachęca się do budowania zespołów wielogeneracyjnych, ponieważ młodsza generacja wchodzi na rynek z wrodzoną „gotowością technologiczną” i biegłością w korzystaniu z rozwiązań sztucznej inteligencji.
Źródło: Newseria
