We wtorek 26 kwietnia br. szefowie ogólnopolskich organizacji samorządowych spotkali się z Premierem Donaldem Tuskiem. To efekt wielomiesięcznych starań o możliwość przekazania Premierowi informacji o głównych bolączkach trapiących polskie gminy, powiaty i województwa. Oczywiście na czele z tym najbardziej palącym, dotyczącym "straszaka" Ministra Rostowskiego - pomysłów na ograniczanie deficytu samorządów terytorialnych.

Przed spotkaniem z Premierem, z głów wójtów, burmistrzów, starostów i marszałków "kurzyło się  ile wlezie", a tymczasem... przy owalnym stole w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów było spokojnie i rzeczowo. Przez trwającej ponad dwie godziny rozmowy, pojawiało się wiele wątków, ale większość spośród nich dotyczyło trudnej sytuacji finansowej polskich samorządów.

Różny był przekaz medialny na temat tego wydarzenia. Nie zawsze właściwy. Dlatego warto przybliżyć ostateczne ustalenia zawarte w Kancelarii Premiera.

Dotyczyły one głównie kwestii procedur ostrożnościowych, ukierunkowanych na obniżenie deficytu budżetów samorządowych. Obie strony zainteresowane są rozwiązaniem tego wspólnego problemu. Z jednej strony  bez ograniczania możliwości podejmowania działań rozwojowych, a z drugiej stabilizujących sytuację ekonomiczną samorządów terytorialnych.

Premier Tusk stwierdził,  że trzeba wypracować takie rozwiązanie, które będzie do zaakceptowania dla wszystkich.

Premier zaproponował kolejne rozmowy na temat procedur ostrożnościowych. Poprzedzą je:

• przedstawienie przez stronę samorządową opinii na temat wprowadzenia wskaźnika deficytu ustalonego na poziomie, w kolejnych latach: 4, 3,2 i 1 procenta,
• wydanie tej opinii możliwe będzie po przedstawieniu stronie samorządowej, przez resort finansów,  danych dotyczących finansów publicznych (w poprzednich latach oraz wieloletniej prognozy finansowej budżetu państwa na najbliższe 4 lata).

Strona samorządowa przekaże Premierowi, do rozważenia, propozycję  rozwiązania problemu zmniejszenia możliwości korzystania przez gminy, powiaty i województwa z formuły partnerstwa publiczno – prywatnego. Stało się tak po wydaniu przez Ministra Finansów rozporządzenia z  dnia 23 grudnia 2010 r.  w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego. Poszerzając katalog tytułów dłużnych - oprócz innych skutków - spowoduje ono bowiem ograniczenie możliwości realizacji projektów ważnych dla samorządów terytorialnych.

Premier zaproponował rozmowę merytoryczną na temat tego rozporządzenia i na temat zmian, których oczekują samorządy terytorialne.

Z całą pewnością spotkanie to było sukcesem strony samorządowej. Chociażby dlatego, że oprócz ustaleń dotyczących procedur ostrożnościowych,  Premier mógł także poznać ocenę środowiska samorządowego na temat innych regulacji dotyczących funkcjonowania gmin, powiatów i województw. I trzeba przyznać, że Premier często się dziwił, jak dalece opinia ta odbiega od tego co słyszy podczas obrad Rady Ministrów. Tak jak to miało miejsce np. w przypadku ustawy o pieczy zastępczej, co do której miał przekaz, że nie będzie generowała dla samorządów niemal żadnych dodatkowych wydatków. Tymczasem prawda jest zupełnie inna. Skala dodatkowego zatrudnienia, wynikająca z wejścia w życie tej ustawy to może być nawet 65 tysięcy nowych urzędników, na zatrudnienie których potrzebne będzie rocznie ponad 2,5 mld złotych!

W kontekście tej ustawy należy także wspomnieć,  że wciąż trwają nasze zmagania o zmianę jej błędnych i niepotrzebnych zapisów. Kolejna rudna odbyła się podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, w dniu 27 kwietnia br. Mimo, że ustawa jest w Sejmie i tuż przed trzecim czytaniem, chcemy spotkać się z szefem resortu pracy i polityki społecznej, by przekonywać  do odstąpienia od złych regulacji. Nawet gdyby to miało się odbyć niemal "na ostatniej prostej", w trakcie prac nad ustawą w Senacie.

W tej sprawie, pozytywnym zaskoczeniem była postawa Ministra Jerzego Millera, Współprzewodniczącego Komisji Wspólnej, który obiecał włączyć się w zorganizowanie takiego spotkania. Na jego zorganizowanie  pozostało jednak już tylko kilka dni.

Wracając jeszcze do spotkania w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Informujemy, że wśród wielu nierozwiązanych spraw dotyczących działania samorządów, zgłoszona została także, istotna dla powiatów kwestia zwrotu części opłaty z tytułu wydania Karty Pojazdu. Trzeba korzystać z każdej okazji aby próbować znaleźć rozwiązanie tego problemu.

Marek Wójcik