Dwudziestego dziewiątego maja b.r. upubliczniona została finalna wersja zalecenia Rady w sprawie krajowego programu reform Polski z 2013 roku zawierającego również opinię na temat przedstawionego przez Polskę programu konwergencji na lata 2012-2016. Dokument ten pokazuje, jak w skali europejskiej oceniane są działania Polski. Nie jest to opinia szczególnie korzystna.
Przede wszystkim Rada uważa, że scenariusz makroekonomiczny będący podstawą polskich prognoz budżetowych jest optymistyczny. Przewiduje bowiem szybszy niż szacowany przez Komisję Europejską wzrost spożycia prywatnego i inwestycji sektora prywatnego. W tej sytuacji Rada ma wyraża wątpliwości, co do wiarygodności ocen odnośni przewidywanej korekty deficytu sektora publicznego i zaleca podjęcie dodatkowych starań. Jest to tym bardziej wskazane, że – jak wskazuje Rada – władze polskie nie wykorzystały wystarczająco wzrostu sprzed kryzysu, aby zreformować strukturę wydatków publicznych, nadając priorytet czynnikom sprzyjającym wzrostowi.
Wbrew prognozom władz krajowych przewidujących utrzymanie się długu sektora finansów publicznych na dotychczasowym poziomie (około 55,5% PKB), Komisja Europejska spodziewa się jego wzrostu do około 59% PKB w 2014 roku. W tym kontekście niezbędne jest nie tylko skuteczne zwalczanie uchylania się od opodatkowania, lecz również ograniczenie obciążeń administracyjnych spoczywających na podatnikach oraz zwiększenie wydajności organów skarbowych. Niezbędne jest również zminimalizowanie cięć w inwestycjach pobudzających wzrost gospodarczy, zweryfikowanie polityki wydatków, lepsze ukierunkowanie polityki społecznej oraz zwiększenie oszczędności kosztowej i efektywności wydatków na opiekę zdrowotną.
Funkcjonowanie polskiej administracji publicznej zostało ocenione poniżej średniej unijnej. Stopień wykorzystania administracji elektronicznej w administracji publicznej również pozostaje poniżej średniej UE. Do najważniejszych problemów należą: brak przejrzystości, skomplikowany system podatkowy i koszty przestrzegania przepisów prawa podatkowego, wydłużanie się średniego czasu trwania postępowań w sprawach cywilnych i handlowych, długie postępowania upadłościowe oraz niskie stopy odzysku.
W zaleceniu zauważono również, że pomimo znacznego ograniczenia możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę oraz przeprowadzenia powszechnej reformy emerytalnej, wciąż istnieje specjalny system emerytalny dla górników. Ponadto system rolniczych ubezpieczeń społecznych (KRUS) zachęca drobnych producentów rolnych do pozostawania w sektorze rolnictwa, przede wszystkim dlatego, że dochody indywidualnych rolników nie są dokładnie śledzone w systemie.
Potrzeba zatem odważnych, a jednocześnie mądrych działań.
Grzegorz Kubalski
